Galatasaray ile Fenerbahçe ortasındaki dev derbi için geri sayım başladı. Fanatizmin şiddet odaklı his ve fikirleri yaygınlaştırabileceği ikazında bulunan Sosyolog Dr. Berat Dağ, fanatikliği önlemek için bütüncül bir toplumsal dönüşümün sağlanmasının değerli olduğunu söyledi.
Eğitimin, eleştirel düşünme marifeti kazandırılmasında ve fanatikliğin azaltılmasındaki rolüne dikkat çeken Dr. Berat Dağ, “Bugün toplumların yapay terslikler üzerinden hareket etmeyen itidalli bakış açılarına her zamankinden de çok gereksinimi vardır. Bu gereksinimin önemlice bir kısmını müfredatı eleştirel bir niteliğe uygun olarak düzenlenecek bütünlüklü bir eğitim kurumu karşılayabilir.” dedi.
Üsküdar Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Sosyoloji Kısmı Dr. Öğr. Üyesi Berat Dağ, sporda fanatik tavırların toplumsal kutuplaşmaya tesirlerini kıymetlendirdi.
Toplumsal krizler de fanatizmi artırıyor
Sporda fanatizmin artmasının, şiddet odaklı his, niyet ve aksiyonların kitlesel bir biçimde yaygınlaşmasına neden olacağını lisana getiren Dr. Berat Dağ, “Çünkü rastgele bir hususta derinlikli ve bütünlüklü bir formda düşünmeden yalnızca dürtüler üzerinden hareket etmek çok kolaydır. Bu nedenle spor alanında fanatizmi alışkanlık haline getiren birinin buradaki yüzeyselliği toplumsal boyutta da sürdürmesi ihtimal dâhilindedir. Bunun sonucunda siyaset, iktisat, aile, eğitim ve din üzere birçok önemli toplumsal kurumu ‘takım meblağ gibi’ pahalandıran birçok insanın ortaya çıktığı tabir edilebilir. Öteki taraftan sporda fanatizmin süreklileşmesinde toplumsal kutuplaşma sürecinin de bizatihi tesirli olduğu açıktır. Yani toplumsal krizler arttıkça spor alanı da dâhil olmak üzere, birçok farklı alanda fanatizm üzere yıkıcı örneklerin artacağını öngörmek mümkündür.” dedi.
Fanatikliği önlemek için toplumsal dönüşüm sağlanmalı
Fanatikliği önlemek için bütüncül bir toplumsal dönüşümün sağlanmasının değerli olduğunu da kaydeden Dr. Berat Dağ, “Bu nedenle insanların doğduğu aile, aldığı eğitim, çalıştığı kurum, oluşturduğu siyasî görüş ve de kurduğu bağlar bağlamında toplumsallığını yitirmeden birey olabilen bir istikrarda kalması gereklidir. Bu da insanların aslında toplumsal hayatın bütününde kişiselliğin ve toplumsallığın ortasında istikrar kuracak nitelikte bir kurumsallaşma muhtaçlığı olduğunu göstermektedir. Çünkü bugün daha çok aşırı derecede dileklerine gömülen bireycilik örnekleriyle karşılaşılmaktadır. Yeniden karşıtından daima bir biçimde dileklerini bastırarak mevcut kitlenin sıradan bir kesimi olan birçok insan da vardır. Bu iki örnek de esasen fanatizme karşı savunmasız kalmak noktasında birleşmektedir. Bu bağlamda daha sağduyulu bir toplumun ortaya çıkması için istikrarlı ve bütüncül önlemler almanın yanı sıra alınacak bu önlemleri süreklileştirmek de kuraldır.” diye konuştu.
Eğitimin eleştirel düşünme hüneri kazandırılmasında rolü büyük…
Eğitimin, eleştirel düşünme marifeti kazandırılmasında ve fanatikliğin azaltılmasındaki rolüne de dikkat çeken Dr. Berat Dağ, “Eğitim, birçok toplumsal sorunun çözülmesi noktasında başlı başına değerli olan kurumlardan biridir. Bir beşere çocukluğundan itibaren eğitim kurumu aracılığıyla hem kuramsal hem de uygulamalı bir biçimde eleştirel ve özgün bir bakış açısı kazandırıldığı vakit fanatizm üzere, birçok yıkıcı teamülün tesirinin azalacağı düşünülebilir. Bugün toplumların yapay zıtlıklar üzerinden hareket etmeyen itidalli bakış açılarına her zamankinden de çok muhtaçlığı vardır. Bu gereksinimin önemlice bir kısmını müfredatı eleştirel bir niteliğe uygun olarak düzenlenecek bütünlüklü bir eğitim kurumu karşılayabilir.” biçiminde konuştu.
Medyanın fanatizmde olumlu olumsuz rolü ne?
Medya ile toplumların ortasında çok istikametli bir etkileşim olduğunu da anlatan Dr. Berat Dağ, şöyle devam etti:
“Bu prestijle medya, toplumsal krizlere bağlı olarak oluşan fanatizmin sıradan bir yansıtıcısı olabilir. Başka taraftan toplumsal manada fanatizmin ortaya çıkması ve yaygınlaşması noktasında gerekli nitelikten mahrum ve kendi çıkarlarına gömülmüş medyadaki işverenler, editörler, muhabirler ve kanaat üreticilerinin yanı sıra direkt medya kullanıcıları dahi tesirli olabilir. Buna karşın fanatizme alternatif oluşturacak örgütlü bir uğraşın inşa edilmesi için medyadan faydalanma imkânı da vardır. Bilhassa toplumsal medyanın süratli etkileşimi mümkün kılan niteliği kullanılarak dünya çapında fanatizme karşı tesirli olabilecek kampanyalar düzenlemek kelam bahsidir. Bu nedenle eleştirel medya okur yazarlığına ait uzun vadeli bir bilinçlendirici faaliyetin kurumsallaşması üzerine düşünmek son derece kritiktir.”
Fanatizmin neden olduğu sonuçlar…
Spor üzerinden şekillenen fanatizm örneklerinin, mizahî araçlar üzerinden sıradan hale getirilecek bir mevzunun kapsamında olmadığını lisana getiren Dr. Berat Dağ, “Daha açık bir deyişle fanatizmin neden olduğu sonuçların gülünecek bir tarafı yoktur. Bu nedenle her alanda fanatizmle bağlantılı his, niyet ve hareket biçimlerine karşı daima bir biçimde tetikte olmak lazımdır. Bu bağlamda hiyerarşi, rekabet ve çatışma temelli yıkıcı etkileşimlerin yerine eşitlik, özgürlük ve dayanışma üzere olumlu kıymetleri yaşamsal kılmak için her yer ve vakitte bütüncül bir eleştirelliğin imkânlarını aramak ve geliştirmek zorundayız.” biçiminde kelamlarını tamamladı.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
