Türk Edebiyatı’nın unutulmaz romancısı Yaşar Kemal, Manisa Büyükşehir Belediyesi tarafından düzenlenen “Dünden Bugüne Destansı Bir Anlatıcı” paneli ile Manisa’da anıldı. Panelde, Yaşar Kemal’in, Anadolu’yu anlatan destansı lisanı, toplumsal hafıza üzerindeki tesiri ve tabiat tasvirleri ele alındı.
Manisa Büyükşehir Belediyesi Kültür Merkezi’nde düzenlenen panelin moderatörlüğünü, Feridun Andaç yaparken Yaşar Kemal’in eşi ve Yaşar Kemal Vakfı Başkanı Ayşe Semiha Baban, Doç. Dr. Cihan Erdönmez ve Yaşar Kemal’in 9 yıl çeşitli vakitlerde fotoğraflarını çeken Lütfi Özgünaydın, konuşmacı olarak yer aldı. Panele, Manisa Büyükşehir Belediyesi Halk Eğitim Şube Müdürü Serap Gücüyen, Kent Kurulu Şube Müdürü Ahmet Kaş, CHP Manisa Kadın Kolları Başkanı Gülbahar Tahmilci, CHP Vilayet Lider Yardımcısı Esra Durukan, CHP Şehzadeler Belediyesi Meclis Üyesi Zerrin İşnel ve edebiyatseverler katıldı.
“Bir edebiyat hafızası”
Yaşar Kemal’in gelecekte daha fazla okunacağını belirten panelin moderatörü Feridun Andaç, “Yaşar Kemal bugünün değil dünün de değil geleceğin romancısı. Geleceğin Anadolu’sunu, Anadolu coğrafyasını, kültürel, siyasal, toplumsal hatta insan psikolojisini anlamaya kendimizi verdiğimizde Yaşar Kemal gelecekte daha fazla okunacaktır. Yaşar Kemal filizlenen bir edebiyatın şah damarıdır, diyebiliriz. Kök anlatıcısı, bir edebiyat hafızası tıpkı vakitte. Yarın daha çok okuyacağız. İngilizler Shakespeare için ‘Dilimiz, yurdumuz, hafızamız’ der. Emsal şeyi İspanyollar Cervantes için ‘Don Kişot biziz’ derler. Onun için İnce Memed biziz bence” dedi.
“İnsanlar farklı bir anadolu tanıdı”
Yaşar Kemal’le birlikte insanların farklı bir Anadolu tanıdığını belirten Ayşe Semiha Baban, “Yaşar Kemal basında bir ihtilali getirdi. Anadolu’yu getirdi. Ulusal basın bugün bile İstanbul merkezlidir. Eskiye dayanan gelenek adeta, İstanbul’un Anadolu’yla münasebetinde daima bir yabancılık vardır. Bir kurtarıcılık rolü vardır. Ancak temelinde bir tanımama vardır. Birden teğe bir röportajcı geliyor ve apayrı bir Anadolu’yu tanıyor herkes. Hayatının sonuna kadar toplumsal adet, haksızlıklar, yolsuzluklar ve mahrumluklar üzerine birçok mevzuda değişmesi için yapılan davetlerde başı çekmiştir. Barış, insan hakları ve insan onurunu zedeleyen her teşebbüse karşı durmak, Yaşar Kemal’in ömrünün, kişiliğinin, edebiyatının temeliydi” tabirlerini kullandı.
İnsanın İnsanı ve Doğayı Sömürmesi
Destansı anlatımlardan bahseden Doç. Dr. Cihan Erdönmez, “Yaşar Kemal’in anlatıları yarına ışık tutuyor. Destanlar toplumsal bir bellek. Kahramanlık ve doğaüstü bir yanı olur kesinlikle destanların. Şiirsel bir anlatım vardır çoğunlukla. Başlangıcı, kelamlı geleceğe dayanır ve içinde mitolojik tarihi ögeler olur. Yaşar Kemal’in anlatılarında bunları görüyor muyuz diye baktığımızda. Görüyoruz. Bu yalnızca benim değerlendirmem değil. İnce Memed tam bir destandır. Halkın umudu olmuş bir kahramandan bahsediyor Yaşar Kemal burada. Zalim amire karşı direnen bir halk kahramanı. Bir çeşit Köroğlu, bir çeşit Oğuz Kağan Destanı üzere. Epik bir anlatımı var. Bu epik anlatımı destekleyen süper tabiat tasvirleri var. Çukurova’nın uçsuz bucaksız ovası. Denizden Toroslar doruklarına kadar. Yaşar Kemal, gerçekçi toplumsal meselelerin üzerine destansı anlatımlar ekleyerek insanı saran anlatılar oluşturuyor. Aslında Yaşar Kemal gerçeküstü bir dünya yaratmıyor. Gerçeği harikulâde bir anlatımla sunarak ona büyülü bir atmosfer kazandırıyor. Yaşar Kemal’in yapıtlarında, hayatında ve öbür çalışmalarında çok net karşı çıktığı iki şey var. İnsanın insanı sömürmesi ve insanın doğayı sömürmesi. İkisinin birbirinden ayrılmadığını da kendi söylüyor” diye konuştu.
“Büyük bir deryanın içinde yüzdüm”
“Onun anlattıklarını çekmeye benim gücüm yetmedi” diyen Lütfi Özgünaydın da “Büyük bir deryanın içinde yüzdüm. Büyük bir derya. Bana hayatımda iki olguyu çok âlâ öğretti. Dürüst ve vicdanlı olacaksın. Vicdanlı insan olmak lazım. Ben çok memnun oluyorum. Yaşar Kemal bu yıl her yerde konuşuluyor. Gün geçtikçe daha çok önemseniyor kitapları, sözleri” dedi.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
