Genel Cerrahi Uzmanı Doç. Dr. Gülçin Türkmen Sarıyıldız, sık görülen tiroid hastalıkları ve tedavi süreçleri hakkında merak edilenleri anlattı.
Tiroid hastalıkları, metabolizma, beden ısısı ve bağışıklık sistemini etkileyen kritik hormonları üreten tiroid bezinde meydana gelir. Hipotiroidi ve hipertiroidi üzere hormon dengesizlikleri çoklukla ilaç tedavisiyle denetim altına alınsa da, kimi durumlarda cerrahi müdahale gerekebilir. Doç. Dr. Türkmen Sarıyıldız, tiroid hastalıklarının cerrahi tedavi sürecini ve dikkat edilmesi gereken noktaları ayrıntılandırdı.
Tiroid bezinin sıhhat üzerindeki kıymeti nedir?
Tiroid, boynun ön kısmında yer alan kelebek formunda bir bez olup, bedenin metabolizmasını düzenleyen tiroksin (T4) ve triiyodotironin (T3) hormonlarını üretir. Bu hormonlar güç üretimi, beden ısısının düzenlenmesi, büyüme ve gelişme üzere birçok değerli süreçte rol oynar. Birebir vakitte ruh hali ve ruhsal istikrar üzerinde de tesiri vardır. Tiroid bezinin düzgün çalışmaması hipotiroidi yahut hipertiroidi üzere problemlere yol açarak kalp hastalıkları, obezite, depresyon üzere önemli sıhhat sorunlarına taban hazırlayabilir. Bu nedenle, tiroid bezinin sıhhati genel beden istikrarı için kritik ehemmiyettedir.
Doç. Dr. Türkmen Sarıyıldız, tiroid hastalıklarının iki ana kümede incelendiğini belirtiyor: Nodüler guatr ve difüz guatr.
Doç. Dr. Türkmen Sarıyıldız, “Nodüler guatr, tiroid bezinde tek yahut çok sayıda nodül oluşmasıyla karakterizedir. Tek nodül ekseriyetle yeterli huylu olsa da, bazen kanser riski taşıyabilir. Bu durumda, ince iğne aspirasyon biyopsisi ile patolojik teşhis konulması ve cerrahi tedavinin planlanması gerekir,” diyor. Difüz guatr ise çoklukla cerrahiye muhtaçlık duymayan, yaygın tiroid büyümesi ile karakterize bir durumdur.
Cerrahi müdahale ne vakit gerekir?
Tiroid hastalıkları çoklukla endokrinologlar tarafından ilaçla tedavi edilir. Lakin, ilaç tedavisine karşılık alınamayan ya da tiroid bezinin büyümesi nedeniyle soluk borusu yahut ses telleri üzerinde baskı oluştuğunda cerrahi müdahale gündeme gelir. Doç. Dr. Türkmen Sarıyıldız, bu tür durumlarda bilateral total tiroidektomi operasyonu ile kesin ve kalıcı tedavi sağlanabileceğini tabir ediyor. Bu operasyon, her iki tiroid bezinin büsbütün çıkarılmasını içerir.
Tiroid kanseri: Cinsleri, belirtileri ve tedavi yöntemleri
Papiller tiroid kanseri, tüm tiroid kanserleri ortasında en yaygın görülen cinstir ve tiroid kanserlerinin yüzde 80-85’ini oluşturur. Bu kanser çeşidi çoklukla yavaş ilerler ve erken periyotta teşhis edildiğinde tedaviye âlâ cevap verir. Doç. Dr. Türkmen Sarıyıldız, papiller tiroid kanserinin ekseriyetle lenf nodlarına yayılma eğiliminde olduğunu ve bu nedenle uzunluğunda şişlik ya da ele gelen kitle ile kendini gösterebileceğini belirtiyor. Teşhiste ultrasonografi ve ince iğne aspirasyon biyopsisi kıymetli rol oynar. Papiller tiroid kanserinin tedavisinde birinci seçenek cerrahi müdahale olup, gerekli durumlarda radyoaktif iyot tedavisi uygulanabilir.
Tiroid kanserleri içinde daha ender görülen bir cins olan medüller tiroid kanseri, yüzde 5 ila 10 oranında rastlanır. Doç. Dr. Türkmen Sarıyıldız, medüller tiroid kanserinin parafoliküler C hücrelerinden köken aldığını ve bu hücrelerin salgıladığı kalsitonin hormonunun teşhis koymada kritik bir rol oynadığını vurguluyor. “Kalsitonin düzeyleri 500’ün üzerine çıktığında, hastada kesinlikle öteki organlara yayılma riski araştırılmalıdır,” diye ekliyor. Medüller tiroid kanserinde tedavi çoklukla cerrahi müdahale ile yapılır, lakin hastalığın yayılımına nazaran ek tedavi formülleri de gerekebilir.
Foliküler tiroid kanseri, tiroid dokusunun invazyonu ile karakterize bir kanser tipidir. Doç. Dr. Türkmen Sarıyıldız, foliküler tiroid kanserinin çoklukla bedenin uzak bölgelerine, bilhassa de kemiklere ve akciğere metastaz yapma riski taşıdığını belirtiyor. Tedavi sürecinde cerrahi müdahale birinci adımdır; tümörün çapı ve yayılımına bağlı olarak ameliyat sonrası radyoaktif iyot tedavisi de uygulanabilir.
Tiroid hastalıklarının belirtileri nelerdir?
Tiroid hastalıkları, hormonların az yahut çok salgılanmasına bağlı olarak farklı belirtiler gösterir. Hipertiroidi ellerde titreme, çok terleme, sonluluk ve saç dökülmesi üzere belirtilerle kendini gösterirken, hipotiroidi kabızlık, hareketlerde yavaşlama, ödem, saç kırılması ve ses kalınlaşması üzere semptomlara yol açar.
Kronik ve akut tiroiditler
Tiroidit, tiroid bezinin iltihaplanması sonucu oluşur. Doç. Dr. Türkmen Sarıyıldız, akut tiroiditlerin ekseriyetle uzunluğunda ağrı ve viral enfeksiyon sonrası gelişen şikayetlerle ortaya çıktığını, kronik tiroiditlerin ise otoimmün bir hastalık olarak karşımıza çıktığını belirtiyor. “Kronik tiroiditli hastalar, endokrinoloji tabipleri tarafından takip edilmelidir,” diye ekliyor.
Sonuç olarak, tiroid hastalıklarının tedavisinde cerrahi müdahale, bilhassa ilaç tedavisine karşılık vermeyen durumlarda devreye giriyor. Cerrahi operasyonlar, hastaların ömür kalitesini artırarak tiroid kaynaklı sıkıntıları kalıcı olarak çözmeyi hedefliyor. Doç. Dr. Türkmen Sarıyıldız, bu süreçte hakikat teşhis ve tedavi planlamasının ehemmiyetine vurgu yapıyor.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
