Hatay Dağ Ceylanlarının Geleceği için Yeni Adımlar Atılıyor.
Dünya çapında sırf Türkiye ve İsrail’de yaşayan Hatay Dağ Ceylanı, hudutlu bir dağılıma sahip. Türkiye’de yalnızca Hatay’da bulunan bu ceylan tipi habitat kaybı, su kaynaklarının azlığı ve besin kıtlığı üzere tehditlerle karşı karşıya. Ceylanların korunması emeliyle Tabiat Derneği ve Hatay Tabiatı Müdafaa Derneği’nin (TAKODER) birlikte yürüttüğü proje, çeşidin popülasyonunu güçlendirmeyi, hayat alanlarını müdafaayı, rehabilite etmeyi ve farkındalık yaratmayı hedefliyor.
Dünya Doğa Koruma Birliği (IUCN) kriterlerine nazaran global ölçekte tehlike altında olan dağ ceylanlarının, bilhassa İsrail’deki popülasyonu önemli bir düşüş eğiliminde. Bu durum, 2025 yılı envanterine nazaran, dünyada yaklaşık 3.000 bireylik dağ ceylanı popülasyonunun 1.504 bireyini barındıran Hatay’daki popülasyonun ehemmiyetini daha da artırıyor. Bir vakitler Adana, Kahramanmaraş, Gaziantep ve Halep üzere geniş bir alanda bulunan dağ ceylanları, günümüzde sadece Hatay vilayet hudutlarında, İncirli Dorukları Kıymetli Tabiat Alanı’nda, Kırıkhan ve Reyhanlı ilçeleri ortasında yer alan “Dağ Ceylanı Yaban Hayatı Geliştirme Sahası”nda ömrünü sürdürüyor.
Ceylanlara yeni su ve besin kaynakları oluşturuluyor.
2024 Ağustos ayında Dünya Doğayı Koruma Birliği Tipimizi Kurtarın Fonu (IUCN Save Our Species) ve Segre Vakfı (Foundation Segré) Müdafaa Aksiyon Fonu dayanağıyla başlatılan proje kapsamında, dağ ceylanlarının suya erişimini artırmak için üç yeni su kaynağı oluşturuldu. Ayrıyeten, dağ ceylanlarının protein muhtaçlığını karşılamak maksadıyla 10 dönümlük bir pilot alana nohut ekimi yapıldı. Bölgedeki 11 tarihi su sarnıcı, ceylanlar ve öteki yaban hayvanları için risk oluşturuyordu. Düşme sonucu yaralanma ve vefat olaylarının önüne geçmek için sarnıçların etrafı ekolojik parmaklıklarla inançlı hale getirildi. Bunun yanı sıra, bölgedeki su yalaklarının vakitle büyükbaş ve küçükbaş hayvanlar tarafından kullanılmaya başlanması, ceylanlar için şap hastalığı üzere tehditler oluşturuyordu. Bu nedenle, dört su kaynağının da onarımı gerçekleştiriliyor. Yapılan düzenlemelerle suyun daima akışı sağlanarak ceylanların inançlı bir biçimde suya erişimi teminat altına alınıyor.
Türün genetik çeşitliliğini artırmaya yönelik bir plan hazırlanıyor.
Ceylanların geleceğini teminat altına almak için, cinsin genetik çeşitliliğini artırmaya yönelik bir plan hazırlanıyor. İzole ve sonlu alanlarda yaşayan küçük popülasyonlarda genetik çeşitliliğin düşük olması, hastalıklara ve başka tehditlere karşı dirençlerini zayıflatıyor. Bu nedenle, yeni hayat alanları oluşturularak ceylan nüfusunun güçlendirilmesi hedefleniyor.
Proje sırf saha çalışmalarıyla hudutlu kalmıyor. Mahallî halk, çiftçiler ve çobanlarla yürütülen farkındalık çalışmaları kapsamında bugüne kadar 300’ü aşkın öğrenciye eğitim verildi ve bilgilendirici gereçler dağıtıldı. Ayrıyeten, yetkililerle yapılan toplantılar ve toplumsal medya içerikleri ile dağ ceylanlarının korunmasına yönelik daha geniş bir takviye ağı oluşturuluyor.
‘Hatay’daki dağ ceylanlarının korunması cinsin geleceğinin korunması demektir.’
Konuyla ilgili açıklamada bulunan Tabiat Derneği Müdafaa Programı Koordinatörü Şafak Arslan; ‘Hatay, Türkiye’deki dağ ceylanı popülasyonuna konut sahipliği yapan tek bölge. Dünya’da yalnızca iki bölgede kalan bu ceylan cinsini korumak onun dünya üzerindeki jenerasyonunun devam etmesi için kritik kıymete sahip. Mahallî ortağımız Hatay Tabiatı Muhafaza Derneği (TAKODER) ile Tabiat Müdafaa ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü uzun yıllardır ceylanlar için bölgede başarılı çalışmalar yürütüyor. Biz de bu çalışmaların memleketler arası tabiat muhafaza alanında tanınması ve desteklenmesini sağlıyoruz. TAKODER ile yürüttüğümüz müdafaa çalışmalarına ek olarak Hatay dışında, geçmişte dağ ceylanlarının yaşadığı alanları araştırıyoruz. Dağ ceylanlarının tekrar bu alanlarda yaşaması için uygun habitatlar sunup sunmadığını belirliyoruz. Gelecekte, belirlediğimiz alanlara dağ ceylanlarını naklederek popülasyonlarını artırmayı hedefliyoruz.’ dedi.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
