Yaz aylarının gelmesiyle birlikte ülkemizde kene hadiselerinde değerli artışlar yaşanıyor. Ne yazık ki bu artış, mevtle sonuçlanan olayların da görülmesine neden olabiliyor.
Yeni Yüzyıl Üniversitesi Gaziosmanpaşa Hastanesi Dermatoloji Kısmından Uzman Dr. İhsaniye Dönmez Çiçek, yaz aylarında artış gösteren kene hadiselerine karşı alınması gereken tedbirler ve dikkat edilmesi gereken belirtiler hakkında değerli bilgiler verdi.
Kene Nedir?
Kene, eklem bacaklılar kümesine ilişkin, hastalık taşıyıcılığı ile bilinen değerli bir vektördür. Dünya genelinde 900’ü aşkın çeşidi bulunan kenelerin, Türkiye’de 30-40 çeşidi bulunmaktadır. Üreme potansiyelleri hayli yüksektir; bir dişi kene yumurtladığında 10.000’i aşkın yumurta bırakabilir. Konakları konusunda seçici olmayan keneler, bulabildikleri tüm sıcakkanlı hayvanlardan kan emebilir. Tek besin kaynakları kandır ve ömürleri boyunca üç kere kan emme evresine girerler. Doyduklarında toprağa düşerler ve ortalama 2-3 yıl ortasında yaşayabilirler.
Bahar ve yaz aylarında faal olan keneler, tabiatta bir omurgalının yaydığı karbondioksit, amonyak, beden kokuları, titreşimler yahut gölgeleri fark ederek konaklarına geçebilir. Bedene tutunduklarında, çoklukla boyun, koltuk altı üzere kıvrımlı bölgelere yerleşmeyi tercih ederler.
Kene Isırdığında Ne Olur?
İnsanı ısırdıkları anda, salgıladıkları tükürükle deriyi duyarsız hale getirirler. Akabinde dikensi ağız çıkıntılarıyla deriyi keserek deri altı dokulara ulaşır ve kan emmeye başlarlar. Salgıladıkları sıvı, lokal anestezik tesir gösterir; ayrıyeten damar genişletici ve pıhtılaşmayı önleyici unsurlar içerdiği için fark edilmeden uzun mühlet kan emebilirler.
Risk Kümeleri Kimlerdir?
Kene ısırığı açısından en çok risk altında olan kümeler şunlardır:
- Tarım işçileri
- Çiftçiler
- Hayvancılıkla uğraşanlar
- Mezbaha çalışanları
- Veterinerler
- Askerler
Kenelerle Bulaşan Hastalıklar
Kene kaynaklı hastalıklar ortasında en bilinenler şunlardır:
- Kırım Kongo Kanamalı Ateşi
- Lyme Hastalığı
- Akdeniz Benekli Ateşi
- Kene kaynaklı ensefalit
Kene Isırığında Görülen Reaksiyonlar
Kene ısırığı sonrası üç cins tepki ortaya çıkabilir:
- Alerjik Tepkiler: Diğer haşere ısırıklarıyla benzerlik gösterir.
- Toksik Tepkiler: Ateş, bulantı, kusma, hatta felce kadar varabilir.
- Enfeksiyonlar: Kenenin taşıdığı mikroorganizmaların insan kanına geçmesiyle oluşur.
Kene ile Gayrette Alınması Gereken Önlemler
- Dış ortamda uzun pantolon ve uzun kollu, açık renkli kıyafetler tercih edilmelidir.
- Pantolon paçaları çorap içine sokulmalı, parfüm ve parfümlü mendil kullanılmamalıdır.
- Özel ilaçlarla emdirilmiş kıyafet ve çadır materyalleri 2-3 haftaya kadar muhafaza sağlayabilir.
- Ormanlık alanda bulunan bireylerin birbirini sık sık kene açısından denetim etmesi önerilir.
- Günübirlik tabiat seyahatleri sonrası kıvrım bölgeleri ve saç tabanları dikkatle denetim edilmelidir.
Vücutta Kene Tespit Edilirse Ne Yapılmalı?
Kene tespit edildiğinde en kısa müddette uzaklaştırılması çok kıymetlidir. Kene üzerine kolonya, alkol, sirke üzere unsurlar dökmeyin; bu hayati bir yanılgıdır. Üzerine kimyasal solüsyon dökmek, vazelinle kapatmak ya da yakmak mutlaka önerilmez; bu tıp müdahaleler kenenin kusmasına ve hastalık etkenlerini bedene bırakmasına neden olabilir. Kene, parçalanmadan çıkarılmalıdır. Kişi çıkaramıyorsa en yakın sıhhat kuruluşuna başvurmalıdır. Uzman tabip, keneyi uygun metotla çıkararak bölgeye kaşıntı, kızarıklık ve enfeksiyonu önleyici krem uygulayabilir.
Kene Çıkarıldıktan Sonra Takip Önemli
Kene çıkarıldıktan sonra kişinin kendini gözlemlemesi gerekir. Baş ağrısı, ateş, bulantı, kusma, ishal, kas ve eklem ağrısı, halsizlik üzere şikayetlerden iki yahut daha fazlası görülürse kesinlikle en yakın sıhhat kuruluşuna başvurulmalıdır.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
