Gelecekleri için kıymetli bir kararın eşiğinde bulunan üniversite adaylarının tercih periyodunda heyecan, belirsizlik, umut, telaş ve baskı üzere birçok farklı his yaşayabileceğini belirten İstanbul Atlas Üniversitesi’nden Uzman Klinik Psikolog Banu Dirice Karcı, bu periyotta gerçek ve sağlıklı karar almanın değerine işaret etti. Üniversite tercih sürecinde telaş ve telaş üzere hislerin yaşanmasının olağan olduğunu belirten Banu Dirice Karcı’ya nazaran, bu hislerin olağan olduğunu kabul etmek, bu hisleri bastırmak yerine onları fark etmek ve neden ortaya çıktıklarını anlamaya çalışmak gerekiyor. Gerçekçi amaçlar belirlemek ve “en iyisi” yerine “adayın kendisi için en uygun olanı” aramaya odaklanması, gerilimi kıymetli ölçüde azaltmada tesirli olabilir. Tercih yaparken araştırma yapmak ve şuurlu karar vermek çok kıymetli. Yalnızca puana yahut popülerliğe nazaran değil, ilgi alanlarına, yeteneklere ve meslek amaçlarına uygun kısımlar âlâ araştırılmalı.
İstanbul Atlas Üniversitesi’nden Uzman Klinik Psikolog Banu Dirice Karcı, üniversite tercih devrinde adayların hakikat ve sağlıklı karar alması için gerekli tavsiyelerde bulundu.
Üniversite tercih devirlerinin gençlerin hayatında değerli bir dönüm noktası olduğunu kaydeden Banu Dirice Karcı, “Bu devir, yıllardır süren ağır ders çalışma maratonunun akabinde gelen bir nefeslenme süreci üzere görünse de aslında öğrencilerin karmaşık bir his fırtınası yaşadığı, geleceklerini şekillendirecek kritik kararlar aldıkları bir vakittir. Heyecan, belirsizlik, umut, dert ve baskı üzere birçok farklı his, tercih sürecindeki öğrencilerin psikolojisinde birebir anda var olabilir” diye konuştu.
Yüksek beklentiler ve gelecek heyecanı
Tercih devrinin en bariz hislerinden birinin, hiç elbet gelecek heyecanı olduğunu söz eden Banu Dirice Karcı, “Adaylar, üniversite hayatının getireceği yeni tecrübeleri, toplumsal ortamı ve akademik muvaffakiyetleri düşleyerek büyük bir heves duyarlar. Hayallerindeki mesleğe bir adım daha yaklaşma fikri, onları motive eden en güçlü faktörlerden biridir. Bu devirde birçok öğrenci, meslek maksatlarını somutlaştırma ve bu maksatlara ulaşmak için atacakları birinci adımı belirleme konusunda büyük bir isteklilik içindedir” dedi.
Belirsizlik ve dert, uyku sisteminde bozulmaya yol açabilir
Heyecanın yanı sıra belirsizlik ve tasanın da bu devrin ayrılmaz kesimi olduğunu kaydeden Uzman Klinik Psikolog Banu Dirice Karcı, “Adaylar, yanlışsız kısmı seçip seçmedikleri, üniversitenin beklentilerini karşılayıp karşılamayacağı, hatta üniversiteye yerleşip yerleşemeyecekleri üzere pek çok soruyla çaba ederler. Bilhassa sıralamalarının ve puanlarının hangi üniversiteye yeteceği, istedikleri kısma girebilme ihtimalleri, tercih listelerini oluştururken onları en çok düşündüren hususlardır. Bu belirsizlik, uyku nizamında bozulma, iştah değişkenlikleri (yemede artış yahut azalma), konsantrasyon zahmeti üzere fizikî ve ruhsal belirtilere yol açabilir” ikazında bulundu.
Kıyaslanma tasa düzeylerini artırabilir
Tercih periyodunda adayların üzerindeki aile ve etraf baskısının da göz gerisi edilemez bir faktör olduğunu söyleyen Banu Dirice Karcı, “Ailelerin güzel bir gelecek hayaliyle çocukları üzerindeki beklentileri, bazen öğrencilerin kendi istek ve yeteneklerinden uzaklaşmasına neden olabilir. ‘Komşunun çocuğu X kısmını kazandı’, ‘Y mesleği çok para kazandırıyor’ üzere telaffuzlar, adayın karar alma süreçlerini olumsuz etkileyebilir ve içsel çatışmalar yaşamasına yol açabilir. Bu baskı, adayların tasa düzeylerini artırarak hakikat tercih yapmalarını zorlaştırabilir” dedi.
Karar yorgunluğuna dikkat!
Bu periyotta üniversite adaylarının mümkün olduğunca bilgi toplamak istediğini kaydeden Banu Dirice Karcı, “Üniversitelerin tanıtım gereçlerini inceler, yerleşkeleri ziyaret eder, akademisyenlerle ve mevcut öğrencilerle konuşarak akıllarındaki sorulara cevap ararlar. Bu ağır bilgi akışı, bir yandan karar verme süreçlerine yardımcı olsa da öteki yandan karar yorgunluğuna yol açabilir. Çok fazla seçenek ve çok fazla bilgi, öğrencilerin başını karıştırabilir ve gerçek kararı vermekte zorlanmalarına neden olabilir” dedi.
Her öğrencinin tercih süreci kendine özgüdür
Üniversite tercih devrinin öğrencilerin yalnızca akademik olarak değil, ruhsal olarak da olgunlaştığı, kendilerini keşfettikleri ve geleceklerine istikamet verdikleri bir süreç olduğunu söz eden Uzman Klinik Psikolog Banu Dirice Karcı, “Bu devirde öğrencilere rehberlik etmek, onların duygusal gereksinimlerini anlamak ve gerçek bilgiyle dayanak olmak büyük ehemmiyet taşır. Unutulmamalıdır ki her öğrencinin süreci kendine mahsustur ve bu karmaşık seyahatte onlara empatiyle yaklaşmak, en sağlıklı kararları almalarına yardımcı olacaktır” dedi.
Adaylar, bu tekliflere kulak verin!
Üniversiteye girişin bir sonuç değil, bir başlangıç olduğunu belirten Banu Dirice Karcı, “Önemli olan, bu seyahatte kendinize düzgün bakmak, ruh sıhhatinizi ön planda tutmak ve geleceğinize hakikat adımlar atarken şuurlu ve sağlıklı kararlar vermektir. Hepinize bu süreçte muvaffakiyetler dilerim! Kendinize itimadın ve hayallerinizin peşinden gidin!” diyerek bu süreçte adaylara tekliflerini şöyle sıraladı:
1. Duygusal Farkındalık ve Kabul: Tercih devri, belirsizliklerle dolu olduğu için dert, telaş, hatta bazen kaygı üzere çeşitli hisleri beraberinde getirebilir. Bu hislerin olağan olduğunu kabul etmek birinci adımdır. Unutmayın bu süreci yaşayan herkes, benzeri hisleri deneyimleyebilir. Değerli olan, bu hisleri bastırmak yerine onları fark etmek ve neden ortaya çıktıklarını anlamaya çalışmaktır.
2. Gerçekçi Amaçlar Belirlenmeli: Mükemmel bir üniversite yahut kısım beklentisi içine girmek, yalnızca hayal kırıklığına yol açabilir. Her tercihin artıları ve eksileri olduğunu unutmayın. Gerçekçi amaçlar belirlemek ve “en iyisi” yerine “sizin için en uygun olanı” aramaya odaklanmak, geriliminizi değerli ölçüde azaltacaktır. Muvaffakiyet yalnızca üniversiteye girmekle sonlu değildir; değerli olan seçtiğiniz alanda keyifli ve başarılı olmaktır.
3. Şuurlu Karar Verme ve Araştırma: Tercih yaparken araştırma yapmak ve şuurlu kararlar vermek çok kıymetlidir. Yalnızca puanlara yahut popülerliğe nazaran değil, kendi ilgi alanlarınıza, yeteneklerinize ve meslek amaçlarınıza uygun kısımları araştırmalısınız. Üniversitelerin ders programlarını, yerleşke imkanlarını, toplumsal ömürlerini ve mezuniyet sonrası meslek imkanlarını inceleyin. Ne kadar çok bilgi sahibi olursanız, karar verme süreciniz o kadar sağlıklı olur.
4. Takviye Sistemlerini Kullanma: Bu süreçte yalnız değilsiniz! Aileniz, arkadaşlarınız, öğretmenleriniz ve rehberlik danışmanlarınız size takviye olmaya hazırdır. Hislerinizi ve kaygılarınızı onlarla paylaşmaktan çekinmeyin. Onların tecrübelerinden ve fikirlerinden faydalanın. Bazen yalnızca konuşmak bile üzerinizdeki yükü hafifletebilir. Üniversitelerin tercih danışmanlığı hizmetlerinden de faydalanmayı düşünebilirsiniz.
5. Toplumsal Medya ve Dış Etkenlerin İdaresi: Sosyal medyada gördüğünüz “mükemmel” hayatlar yahut diğerlerinin tercihleriyle ilgili yorumlar sizi olumsuz etkileyebilir. Unutmayın, herkesin kıssası farklıdır. Dış etkenlerin üzerinizdeki baskısını en aza indirmeye çalışın.
6. Kendine Vakit Ayırma ve Hobilere Devam Etme: Tercih süreci ne kadar ağır olursa olsun, kendinize dinlenmek ve rahatlamak için vakit ayırmayı unutmayın. Sevdiğiniz hobilerinize devam edin, spor yapın, tabiat yürüyüşleri yapın yahut arkadaşlarınızla vakit geçirin. Zihinsel olarak dinlenmek, daha net düşünmenizi ve daha sağlıklı kararlar vermenizi sağlayacaktır.
7. Profesyonel Yardım Almaktan Çekinmeme: Eğer tercih süreciyle başa çıkmakta zorlanıyor, ağır dert yahut depresyon belirtileri yaşıyorsanız, profesyonel yardım almaktan asla çekinmeyin. Bir psikolog veya psikiyatrist, bu süreçte size rehberlik edebilir ve duygusal dengeyi sağlamanıza yardımcı olabilir. Bu bir zayıflık belirtisi değil, tersine kendinize verdiğiniz pahası gösteren güçlü bir adımdır.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
