Dijitalleşmenin hayatın her alanına süratle nüfuz ettiği günümüzde teknoloji, sunduğu kolaylıkların yanı sıra kimi yeni riskleri de beraberinde getiriyor. Telefon, tablet, bilgisayar üzere aygıtların ağır kullanımı ve internete erişim; bilgiye ulaşımı hızlandırıyor, irtibatı kolaylaştırıyor, eğlenceyi artırıyor lakin başka taraftan ekrana bağlı bir ömür biçimine sürüklüyor. Bu durumun ‘dijital bağımlılık’ olarak tanımlandığını açıklayan Anadolu Sıhhat Merkezi Hastanesi’nden Uzman Psikolog Ezgi Dokuzlu Tezel, “Artık yalnızca gençler değil, her yaştan insanın günlük hayatındaki denetimsiz dijital içerik tüketimi, uyku tertibinden toplumsal alakalara kadar bireylerin hem fizikî hem de ruhsal bütünlüğüne önemli halde ziyan veriyor” açıklamasında bulundu.
Dijital bağımlılığın belirtilerini tanımak, erken müdahale ve tedavi açısından kıymetli. Bağımlılığın formu, yapılan aktifliğe nazaran değişse bile dikkat edilmesi gereken birtakım ortak belirtiler ve davranış örüntüleri vardır diyen Anadolu Sıhhat Merkezi Hastanesi’nden Uzman Psikolog Ezgi Dokuzlu Tezel, “Dijital aygıtlara ve çevrim içi aktivitelere çok düşkünlük, olumsuz tesirlerine karşın dijital dünyada geçen vakti denetim edememe ya da sınırlayamama, aygıta erişim olmadığında sonluluk, korku, huzursuzluk üzere mahrumluk belirtileri yaşama, şahsî hijyen, uyku sistemi yahut beslenmenin ihmal edilmesi, dijital etkinliklerle meşgul olunmadığında mutsuzluk, boşluk hissi ya da tatminsizlik yaşama ve son olarak gerçeklik algısının bozulması bağımlılığın önemli işaretlerindendir. Bireyin yüz yüze ilgiler yerine sanal dünyadaki kimliğine öncelik vermesi dijital bağımlılık teşhisine yardımcı olur” dedi.
Dijital detoks gerilimi azaltıyor
Kısa vadeli bile olsa dijital detoksun bireylerin toplumsal medya kullanımına dair denetim hissini artırabildiğini vurgulayan Tezel, “Dijital detoks, aile bağlarını güçlendirir, toplumsal etkileşimi artırır, ruhsal ve bedensel sıhhati düzgünleştirir. Dijital aygıtlardan uzaklaşmak ya da kullanım müddetini azaltmak, ömür kalitesini artırır. Araştırmalar, belli aralıklarla teknolojik aygıtlardan uzak kalmanın gerilimi azalttığı, odaklanmayı kolaylaştırdığı ve genel ruh halini güzelleştirdiğini gösteriyor. Ayrıyeten uzun müddetli ekran maruziyeti; göz yorgunluğu, baş ağrısı ve duruş bozuklukları üzere problemlere da taban hazırlıyor. En azından zorlayıcı olmayan uyku öncesi yani kısa periyodik dijital detokslarla bağımlılık denetim altına alınabilir. Ek olarak yatmadan çabucak evvel telefona bakmak melatonin salınımını geciktirir ve uyku sistemini bozar. Dijital detoks, bu döngüyü de sisteme sokar” dedi.
Uzm. Psikolog Ezgi Dokuzlu Tezel, dijital bağımlılıktan kurtulmaya yardımcı 6 öneriyi paylaştı:
Duygularınızı fark edin
Telefonu neden bu kadar sık kullandığınızı gözlemleyin. Sıkıldığınızda mı? Bir şeylerden kaçmak için mi? Telefonunuzu daima denetim etmenin size nasıl hissettirdiğini anlamaya çalışın.
Kendinize mola vakitleri belirleyin
Örneğin, telefonunuzu her 15 ya da 30 dakikada bir denetim etmek yerine muhakkak vakit dilimlerinde göz gezdirin.
Yemek sırasında telefonunuzu uzak tutun
Cihazı göz önünden kaldırmak, ana odaklanmanızı kolaylaştırır.
Ekran sürenizi takip eden uygulamalar kullanın
Telefon sürenizi ölçen ve toplumsal medya erişimini kısıtlayan uygulamalar, farkındalık yaratabilir.
Gece yatmadan evvel ilişkiyi kesin
Her akşam belirlediğiniz bir saatte telefonu yahut sesini kapatmak bir uyku rutini oluşturmanıza yardımcı olur.
Bildirimleri kapatın
Sürekli ikazlar dikkatinizi dağıtır. Gereksiz bildirimleri devre dışı bırakmak, kullanım gereksinimini azaltır.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
