Ortaokul yıllarında sosyal ve duygusal gelişim, en az akademik başarı kadar dikkate alınmalı

Ülkemizde her yıl 5 milyondan fazla öğrenci ortaokula gidiyor. Bu yıl ise yaklaşık 1 milyon 300 bin çocuk birinci kere ortaokul hayatına adım atacak. Bu yıllarda atılan sağlam adımlar, gelecekte özgüveni yüksek, keyifli ve başarılı bireyler olarak karşılık buluyor. Uzmanlar, ortaokul devrinin bu hünerlerin temellerinin atıldığı kritik bir periyot olduğunun altını çiziyor. Bu nedenle okulların, akademik muvaffakiyet kadar öğrencilerin toplumsal ve duygusal gelişimlerine de yatırım yapması gerektiği vurgulanıyor. “Sosyal-duygusal beceriler” olarak isimlendirilen bu yetkinlikler ortasında; öz farkındalık, öz düzenleme, empati kurma, tesirli bağlantı ve karar alma üzere hayati hünerler yer alıyor. Bu hünerlere sahip öğrencilerin sırf imtihanlarda değil; ekip çalışmalarında, arkadaş ilgilerinde, öğretmenleriyle bağlantıda ve hatta aile içi münasebetlerde de çok daha başarılı olduğu gözlemleniyor.

Uzmanlar uyarıyor: “Bu maharetler hem bugün hem de gelecekteki muvaffakiyetin anahtarı”

Her bir çocuk kişiliği, ilgi alanları ve gelişim temposu olan eşsiz bir birey. Ortaokul periyodunda öğrenciler artık küçük çocuk değil lakin şimdi tam manasıyla genç de değil. Okul öncesi ve ilkokul yıllarında verilen ağır takviye, bu periyotta yerini daha farklı bir rehberliğe bırakıyor. Bir çubuğun en kolay ortasından kırılması üzere, tahsil hayatının ortası olan ortaokul yılları da çocuğun gelişiminde hassas bir devir. Final Eğitim Kurumları Ortaokul ve Lise PDR Koordinatörü Bora Serhat ÇELİK konuya ait; “Bu devir, ergenliğin başlangıcıyla örtüşür; kimlik gelişimi, özgüven oluşumu ve toplumsal bağlar bu yıllarda derinleşir. Ortaokul, çocukların yalnızca derslerle değil, hayatın kendisiyle tanıştığı; bedeller, alışkanlıklar ve bağların kalıcı biçimde formlandığı bir süreçtir. Çocuğunuzun bu yıllarda kazanacağı birtakım temel maharetler, ona ömür uzunluğu eşlik eder. Unutulmamalı ki; memnun, özgüvenli ve sağlıklı bireyler yetiştirmenin yolu yalnızca kitaplardan değil, hayatın içinden de geçmektedir.” ifadelerini kullandı. 

“Ben kimim?” sorusuna karşılık aranan bu yıllarda gerçek yönlendirme büyük ehemmiyet taşıyor

Uzun yıllar boyunca akademik muvaffakiyet yalnızca “IQ” ya da bilişsel kapasiteyle ilişkilendirildi. Fakat öğrencinin hislerini yönetebilmesi, arkadaşlarıyla sağlıklı alakalar kurabilmesi ve toplumsal ortamlara ahenk sağlayabilmesi de en az ders başarısı kadar belirleyici.

Bir öğrenci dikkatle dinliyor, saygılı bir biçimde konuşuyor ve küme çalışmalarında sorumluluk alıyorsa bu hünerleri düzgün gelişmiş demektir. Yani öğrencinin gerilimini denetim etmesi, dikkatini toparlaması, ödevlerini vaktinde yapması ve dikkat dağıtıcılara direnebilmesi üzere maharetleri güçlü olan öğrenciler daha disiplinli, daha dirençli ve uzun vadeli muvaffakiyete daha yatkın oluyor. 

Final Eğitim Kurumları Ortaokul ve Lise PDR Koordinatörü Bora Serhat ÇELİK ekliyor: “Ortaokul yılları 11-14 yaş ortasını kapsıyor. Kimi çocukta ergenlik belirtileri 5. sınıfta başlarken, kimi çocukta ise 7. Sınıfta başlıyor. Fizikî görünümde değişiklikler oluşuyor, hislerde farklılıklar oluşuyor ve kimlik arayışı ağırlaşıyor. İşte bu periyotta yalnızca imtihanlara, notlara odaklanmak çocuğun başka gelişim alanlarını görmezden gelmek demektir. Ortaokul, bir gencin “Ben kimim?” sorusuna birinci defa samimi karşılık aradığı, arkadaşlıkların hayatın merkezine oturduğu, hislerin dalgalı lakin çok öğretici olduğu yıllardır. Bu yüzden, sosyal-duygusal maharetlere yatırım yapmak, çocuğunuza sırf derslerde değil, hayatta da güç kazandırır. Onu hem liseye hem de hayata hazırlar. Çünkü asıl mesele sınavı kazanmak değil, kendini kazanmak.”

Ortaokul yıllarında odak yalnızca imtihanlara değil, hayat hünerlerini de kazanmak olmalı

Akademik muvaffakiyet, uzun yıllardır eğitimin en kıymetli göstergesi olarak kabul ediliyor. Fakat günümüzde uzmanlar, öğrenciler için muvaffakiyetin sırf imtihan puanlarıyla ölçülemeyeceğini vurguluyor. Araştırmalar, toplumsal ve duygusal marifetleri gelişmiş bireylerin hem akademik hayatlarında hem de şahsî ömürlerinde daha başarılı ve keyifli olduklarını gösteriyor. Çocuğun ilgi alanlarını, yeteneklerini ve zorlandığı hususları keşfetmesi, ileride hem okul seçiminde hem de meslek seyahatinde büyük avantaj sağlıyor. Kendini net ve saygılı biçimde tabir edebilmek, diğerlerini da dikkatle dinleyebilmek hem aile içinde hem okulda avantajlı oluyor. Sağlıklı irtibat kurabilen çocuk, meseleleri daha kolay çözüyor, kendini daha rahat savunuyor.

Eğitimi yalnızca imtihan odaklı görmek, çocukların bütünsel gelişimini göz gerisi etmek manasına geliyor. Meğer gerçek muvaffakiyet, test sonuçlarının çok ötesinde bir yerde başlıyor. Öğrencinin hislerini tanıyıp yönetebilmesi, sağlıklı bağlar kurabilmesi, sorumluluk alabilmesi ve etik kararlar verebilmesi; yalnızca okul muvaffakiyetini değil, birebir vakitte hayata hazırlığını da güçlendiriyor.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı