Ege Üniversitesi Nükleer Bilimler Enstitüsü öğretim üyesi Doç. Dr. İlker Sert’in yürütücülüğünde hazırlanan “İzmir Körfezi – Gediz Delta Alanında Potansiyel Ekolojik Riskin 210Pb ve 137Cs Sediment Tarihlendirme Metodu ile Değerlendirilmesi” başlıklı proje, TÜBİTAK 1001 programı kapsamında desteklenmeye hak kazandı.
Proje takımını makamında ağırlayan ege Üniversitesi Rektör Prof. Dr. Necdet Budak, TÜBİTAK nezdinde kabul gören proje için tebriklerini iletti.
Proje ile İzmir Körfezi ve Ramsar Mukavelesi kapsamındaki Gediz Delta Alanında, potansiyel ekolojik riskin kıymetlendirilmesine yönelik olarak, sedimentlerdeki ağır metallerin ve kalıcı organik kirleticilerin tarihî birikimlerinin yüksek çözünürlükle incelenmesi hedefleniyor. Proje, “Sudaki Yaşam” başlığı altında sürdürülebilir kalkınma için denizlerin ve su kaynaklarının korunmasına bilimsel katkı sunmayı amaçlıyor.
Proje içeriği hakkında bilgi veren Doç. Dr. İlker Sert, “Antik çağlardan bu yana Akdeniz sulak alanları, ekosistemin devamlılığı için hayati kaynaklar sunmuştur. Gediz Deltası, Akdeniz Havzası’ndaki en değerli sulak alanlardan biridir. Hem yüzölçümü hem de sunduğu hizmetler açısından dünyada dikkat çeken bir pozisyondadır. Türkiye’nin 1994 yılında taraf olduğu Ramsar Mukavelesi kapsamında muhafaza altına alınan deltada, artan nüfus baskısı ve endüstrileşme nedeniyle çevresel tehditler gün geçtikçe artmaktadır. Dört milyondan fazla nüfusa mesken sahipliği yapan bu alan, birebir vakitte iki büyük organize sanayi bölgesini barındırmakta; tarım, balıkçılık ve tuz üretimi üzere lokal geçim kaynakları açısından stratejik değer taşımaktadır” dedi
“123 yıllık kirlilik tarihi ortaya konacak”
Doç. Dr. Sert, “Proje kapsamında 210Pb ve 137Cs sediment tarihlendirme prosedürü kullanılarak, Gediz Deltası’nda yaklaşık 123 yıllık (1900–2023) bir devir boyunca biriken kirlilik geçmişi yüksek çözünürlükte ortaya konacaktır. Radyonüklit tahlilleri, sedimentlerdeki ağır metallerin yanı sıra hidrokarbonlar, pestisitler, besinler ve toksik elementler üzere çeşitli kirleticilere maruz kalma durumunu kıymetlendirme imkânı sağlayacak. Birebir vakitte geçmişte yaşanan kontaminasyon olayları ve kirletici girişlerinin tarihî kaydı oluşturularak, bu bölgede endüstrileşmenin sucul ekosistemler üzerindeki tesirleri bilimsel olarak belgelenmiş olacak” diye konuştu.
“Koruma önlemlerinin tesiri sediment kayıtlarında görülecek”
Doç. Dr. Sert “Özellikle Avrupa Birliği Su Çerçeve Direktifleri çerçevesinde alınan çevresel muhafaza tedbirlerinin tesirlerinin, sedimentlerin vakit içinde tuttuğu bilgilerle ölçülmesi mümkün olacak. Bu istikametiyle projemiz sadece geçmişin değil, gelecekte alınması gereken tedbirlerin de belirlenmesine katkı sağlayacak. İzmir Körfezi’nin Gediz Deltası üzerindeki tesirleri, delta ağzından alınacak deniz sedimentlerinin tarihlendirilmesi ile pahalandırılacak. Elde edilecek datalar, bölgedeki potansiyel ekolojik risklerin kıymetlendirilmesine ışık tutacak ve sürdürülebilir etraf idaresi açısından karar vericilere somut bilimsel altyapı sağlayacaktır” dedi.
Proje takımında, Ege Üniversitesi Nükleer Bilimler Enstitüsünden Prof. Dr. Günseli Yaprak, Prof. Dr. Şule Aytaş, Prof. Dr. Sabriye Yuşan, Doç. Dr. Berkay Camgöz ile Ege Üniversitesi Fen Fakültesinden Doç. Dr. Hakan Savaş Sazak’ın yanı sıra, Dokuz Eylül Üniversitesinden Prof. Dr. Doğan Yaşar, Prof. Dr. İdil Pazı ve Prof. Dr. Derman Dondurur araştırmacı olarak vazife alıyor.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
