Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Dilek Leyla Mamçu, hava koşullarının farklı seyrettiği mevsim geçişlerinde karşılaşılabilen enfeksiyon hastalıkları ve korunma yolları hakkında bilgi verdi.
Mevsim geçişleri hastalıklara taban hazırlıyor!
Mevsim geçişlerinde hava sıcaklıklarının değiştiğini hatırlatan Dr. Dilek Leyla Mamçu, “Sıcaklıkla birlikte nem oranı değişiyor. Havadaki nem ölçüsü ve güneş ışınlarının açısı farklılaşıyor. Yani bedenimizin dünyaya geldiği koşullar ve bu koşulların tesirleri değişiyor.” dedi.
Hormonal birtakım değişikliklerin de yaşandığını tabir eden Dr. Mamçu, “Bunlara bağlı olarak yediğimiz besin ögeleri de farklılaşıyor. Yazın yediklerimizle kışın yediklerimiz tıpkı değil. En kıymetlisi çevresel faktörler değişiyor; birtakım alerjenler havaya karışıyor ya da kimileri ortadan kayboluyor. Tüm bunlar bağışıklık sistemimizde değişikliklere sebep oluyor.” halinde konuştu.
Isı değişimi bağışıklık sisteminin zayıflamasına neden oluyor!
Hem hormonal sistemde hem de bağışıklıkla ilgili işleyişte değişimler meydana geldiğini aktaran Dr. Dilek Leyla Mamçu, “Güneş gücünün azalmasıyla ışığın azalması, melatonin ve serotonin seviyelerini etkiliyor ve bu da D vitamini düzeylerinin düşmesine yol açıyor.” dedi.
Klinik çalışmaların birtakım mevsimlerde birtakım hastalıkların daha fazla ortaya çıktığını gösterdiğini aktaran Dr. Mamçu, “36–37 dereceye ayarlanmış olan beden ısımız bu devirde değişen hava koşullarıyla istikrarını sağlayamayabilir ve bu durum bağışıklık sistemimizin zayıflamasıyla bizi hasta edebilir. Bağışıklık sistemi, bedenimizi yabancı ve ziyanlı mikroorganizmalara, toksinlere, virüslere, parazitlere karşı korur ve sağlıklı kalmamızı sağlar. Mevsim geçişlerinde bilhassa ısı farkları bağışıklık sisteminin zayıflamasına sebep olur. Şayet bu sırada enfeksiyonlara maruz kalır ve esirgeyici önlemleri almazsak, ağır seyirli hastalıklar yaşayabiliriz.” ihtarında bulundu.
Mevsim geçişlerinde en çok bu hastalıklar görülüyor!
Mevsim geçişlerinde bilhassa birtakım hastalıkların öne çıktığına dikkat çeken Dr. Dilek Leyla Mamçu, bu hastalıkları şöyle sıraladı:
“Soğuk havalarla birlikte beşerler daha çok kapalı ortamlarda bulunur. Açık havada geçirilen vakit azalır. Okullar ve kreşler açılır, çocuklar bir ortaya gelir. Alışveriş merkezleri üzere kapalı alanlarda geçirilen müddet artar. Bu da teneffüs yoluyla geçen mikroorganizmaların bulaşmasını hızlandırır. Üst teneffüs yolu hastalıklarından en çok nezle yahut soğuk algınlığı (rinovirüs kaynaklı) görülür. Ayrıyeten farenjit ve sinüzit de sık karşılaşılan rahatsızlıklardır. Alt teneffüs yolu hastalıkları da değerlidir. Bilhassa KOAH üzere kronik obstrüktif akciğer hastalığı olanlar, bronşit, bronşektazi, astım üzere rahatsızlıkları bulunanlar yahut sigara içenlerde alt teneffüs yolu enfeksiyonlarında akut alevlenmeler görülebilir. Dışarıdan gelen rastgele bir virüs ya da bakteri, yerinde hastalık olan akciğerde çarçabuk enfeksiyon yaratabilir.
Havadaki nem azalır, ısı değişir. Bedenimizin en büyük organı olan deride kuruma, çatlama, pullanma ve dökülmeler olabilir. Bu da kaşıma yahut temasla enfeksiyonlara yol açabilir ya da mevcut cilt hastalıkları artabilir.
Mevsimsel geçişte çoğumuzda bıkkınlık, çökkünlük, yaz günlerinin bitmesini istememe, karamsarlık üzere depresyon gibisi belirtiler olabilir. Bunların sebebi, bedenimizde değişen hormonlar ve biyokimyasal dengelerdir.”
Riskli kümeler için aşılar önemli!
Yapılan çalışmaların, mevsim geçişi hastalıklarının çoklukla bir hafta-on gün sürebildiğini, bazen bir aya kadar uzayabildiğini gösterdiğini kaydeden Dr. Dilek Leyla Mamçu, “Bu hastalıklar bilhassa ‘kırılgan yaş’ dediğimiz 65 yaş üstü ve 2 yaş altındaki bireylerde, ayrıyeten kronik böbrek, akciğer yahut kalp hastalığı olanlarda, hipertansiyonu yahut diyabeti bulunanlarda, kanser ilacı kullananlar üzere bağışıklığı baskılanmış şahıslarda daha sık görülür.” dedi.
Bu riskli kümeler için aşıların büyük kıymet taşıdığını vurgulayan Dr. Mamçu, “Özellikle grip ve zatürre aşıları bu periyotta önerilir. Grip aşısının her yıl tekrarlanması gerekir. Dünya Sıhhat Örgütü, ülkede en sık görülen alt tiplere uygun olarak her yıl içeriğini günceller. Türkiye’de eylül-ekim aylarından başlayarak şubat-mart aylarına kadar grip olayları görülebilir. Bilhassa yaşlılar, hamileler, 2 yaş altı çocuklar, kronik hastalığı olanlar, sıhhat çalışanları ve grip hastalığını ağır geçirmek istemeyen herkes aşı yaptırmalıdır. ‘Streptococcus pneumoniae’ isimli bakterinin neden olduğu zatürre, birtakım bireylerde çok ağır seyredebilir ve ölümcül olabilir. İki çeşit aşı vardır. Birincisi ‘polisakkarit’ aşısıdır ve her yıl tekrarlanması gerekir. Başkası daha uzun mühlet muhafaza sağlayan ve beş yılda bir tekrarlanan aşıdır. Tabiple görüşerek bu aşıyı yaptırmakta fayda vardır.” açıklamasını yaptı.
Korunmanın birinci adımı hijyen kurallarına uymak…
Mevsim geçişlerini hastalanmadan atlatmak için tekliflerin, başka bulaşıcı hastalıklara karşı alınan tedbirlerle birebir olduğunu söz eden Dr. Dilek Leyla Mamçu, “Bulaşıcı hastalık belirtileri olan kişinin kendini izole etmesi hastalık zincirini kırar.” dedi.
Covid pandemisinden hatırladığımız maske, ara ve hijyen tedbirlerinin tüm bulaşıcı hastalıklar için geçerli olduğunun altını çizen Dr. Mamçu, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Hastaysak konuttan çıkmamalı, okula yahut iş yerine gitmemeli, mecbur kalmadıkça toplu taşıma kullanmamalıyız. Kullanmak zorundaysak maske takmalıyız. Alışveriş merkezleri üzere kalabalık kapalı alanlara girmekten kaçınmalı, konutta kırılgan yaş grubundakiler varsa onlarla teması azaltmalıyız. El yıkamak çok kıymetli. Dokunduğumuz her şey enfekte olabilir, ellerimizi ağzımıza götürerek mikroorganizmaları bedenimize alabiliriz. Bu nedenle el yıkamaya ihtimam gösterilmeliyiz.
Bunların yanı sıra bol su tüketmek, tertipli uyumak, istikrarlı beslenmek, gereğince taze zerzevat ve meyve yemek, günlük vitamin ve mineral gereksinimini karşılamak, sigara ve alkolden uzak durmak, açık havada antrenman yapmak, tertipli spor yapmak ve mevsime uygun giyinerek beden ısısını sabit tutmak kıymetlidir.
Bazı şahıslar destek yahut ilaç kullanmak isteyebilir. Bu, bilhassa altta yatan hastalığı olanlar için yararlı olabilir fakat kesinlikle doktor veya diyetisyen önerisiyle, bilimsel ispata dayalı biçimde yapılmalı. Bağışıklık için D vitamini çok kıymetlidir; seviyenizi ölçtürerek yahut günlük destek alarak D vitamini dayanağı sağlanabilir. Gerektiğinde A ve E vitaminleri ile bilhassa enfeksiyon devirlerinde C vitamini (günde 1–2 g) de alınabilir. Selenyum, magnezyum ve çinko üzere antioksidanlar da dayanak olabilir.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
