Kuzey Ege’de zeytin vakti geldi; dalın büyük firmaları gerisi gerisine hasat yapmaya başladı. Her yıl olduğu üzere zeytinin başşehri Ayvalık’ı anmadan geçmek olmaz. 16-19 Ekim tarihleri ortasında düzenlenecek olan 20. Ayvalık Memleketler arası Zeytin Hasat ve Turizm Şenliği, Balıkesir Büyükşehir Belediyesi, Ayvalık Belediyesi, Ayvalık Ticaret Odası, Ayvalık Ziraat Odası, Ayvalık Esnaf Birliği ve ATO Zeytinyağı Tahlil Laboratuvarı iş birliğiyle gerçekleştirilecek. Şenlik, satış stantları, konserler, paneller ve söyleşilerle dopdolu olacak. Şenliği, zeytini, zeytinyağını, hasadı, tağşişi ve zeytinin geleceğini Ayvalık Belediye Başkanı Mesut Ergin ile konuştuk.
“Ayvalık” denilince zeytinyağı, turizm ve zeytin hasat şenliği akıllara gelen sihirli sözler. Bu sihirli sözler sizin için ne söz ediyor anlatır mısınız?
Mesut Ergin (M.E) Ayvalık, binlerce yıldır köklerini toprakla, kollarını gökyüzüyle buluşturan ölümsüz zeytin ağacının yurdu. Türkiye’nin ve dünyanın en kıymetli zeytin ve zeytinyağı merkezlerinden biri olarak, her geçen gün ismini daha güçlü duyuruyor. Bugün, “Ayvalık” markası sırf bir üretim değil, kaliteyle özdeşleşmiş bir kıymet, bir miras, bir kimliktir. Bugün bilmenizi isteriz: Ayvalık’ın zeytinlikleri kentin %41’ini kaplar. Coğrafik İşaret ile tescillenmiş Ayvalık zeytinyağı, üstün nitelikleri sayesinde artık sadece ülkemizde değil, dünyanın farklı köşelerinde de inançla, arayışla ve ilgiyle anılmaktadır. 20 yıldır düzenlenen bu şenlik, sırf pandemi devrinde hayatımıza giren mecburî kısıtlamalar nedeniyle orta vermek zorunda kalmıştır. Lakin zeytin ağaçlarıyla bağımız, hiçbir vakit kesilmemiştir. Zira biz, bin yılı aşan ömrüyle insanlığa tanıklık eden bu kutsal ağacın gölgesinde büyüdük, onunla nefes aldık. Balıkesir Büyükşehir Belediyesi, Ayvalık Belediyesi, Ayvalık Ticaret Odası, ATO Laboratuvar Hizmetleri A.Ş., Ayvalık Esnaf Birliği ve Ayvalık Ziraat Odası’nın işbirliğiyle güçlenen şenliğimiz, bu yıl da zeytinyağının hayatımızdaki vazgeçilmez pahasını tekrar hatırlatmayı ve tüketimini artırmayı amaçlıyor. Unutmayalım: Büyük Tufan’da ağzında zeytin kısmıyla dönen beyaz güvercin, insanlığa barışı ve yine doğuşu müjdelemiştir. İşte bu yüzden zeytin kısmı, tarih boyunca barışın üniversal simgesi olmuştur. Bugün Ayvalık’tan dünyaya bir kere daha sesleniyoruz: Barış, insan hayatının en temel hakkıdır!
Ayvalık; Zeytinin ve zeytinyağının başşehri olarak nitelendiriliyor. Siz de bu başşehrin belediye liderisiniz. Ayvalık üzere zeytinin başşehri olan bir kentte belediye başkanlığı misyonunu yapmak nasıl bir sorumluluğu beraberinde getiriyor?
M.E- Ayvalık Zeytinyağı marka kıymeti en yüksek olan eser. Bu manada, Ayvalık Zeytinyağının şöhreti; yalnızca ülke çapında değil, memleketler arası boyuta da yayılmış olan bir eser. Alışılmış ki bu böylesi bir eserin marka pahasını düzenlediğimiz etkinliklerle daha da üstlere çıkarabilmeye çalışıyoruz. Bu yıl 20. sini düzenlediğimiz Milletlerarası Zeytin Hasat Şenliği programı kapsamında zeytin ve zeytinyağı ile ilgili 11 farklı panel olacak. Bu panellerle, zeytinyağı dalında yaşanılan sorunların lisana getirilmesi istikametinde de âlâ bir aktiflik olacağına inanıyorum. Ayvalık Zeytinyağının marka bedelini üste çekmeye çalışırken, bununla birlikte dünyayı tehdit eden global ısınma ve iklim değişikliğinin yanı sıra bölümde yaşanılan rekolte zahmetleriyle, fiyat siyasetleri da üreticiyi olumsuz istikamette etkilemektedir. Biz de tüm bunları gündeme getirmeye çalışıyoruz. Bu manada da ülkemizin siyasetini oluştururken de bu çeşit faaliyetlerin tesirli olacağına inanıyorum.
Festival yalnızca zeytin mi?
M.E-Festival, sadece zeytinin değil, birebir vakitte “tarih, tabiat, mimari ve lezzet kenti” Ayvalık’ın da tanıtımına hizmet ediyor. Her yıl daha fazla yerli ve yabancı konuğu ağırlayan bu şenlik, üreticisiyle, işletmecisiyle, girişimcisiyle, halkıyla ve sanatkarıyla birlikte Ayvalık’ın turizmine ve iktisadına de büyük güç katıyor. Üç gün boyunca ölümsüz ağacın bilgeliğine dokunacağız; onun lezzetiyle buluşacak, sıhhatin ve rahmetin sembolünü kutlayacağız. Ve şimdiden bir sonraki buluşmayı heyecanla bekleyeceğiz. Amacımız, Ayvalık markasının dünyaca ünlü kalitesini koruyup, kaliteyi daha da üst çekmek. Ayvalık’ta zeytinyağı turizme çok değerli katkılar sağlıyor. Ayvalık’ın yıllardır geçim kaynağı turizm mi, zeytinyağı mı daima tartışılır. Lakin zeytinyağı ve turizm iç içe geçmiş bir bütün oluşturmuş. 22 adası, tabiat parkı, mezesi, balığı, otu, sabunu, zeytini, zeytinyağı ve turizm hepsi bir ortada. Ayvalık marka oldu. Ayvalık markasını kullanarak, Ayvalık ismi altında turizmden gelir sağlıyorsak, otellerimiz, pansiyonlarımız lokantalarımız, restoranlarımız Ayvalık zeytinyağını kesinlikle kullanmalı. Şu an sıhhat turizmi çok değerli bir pozisyonda.
Zeytin hasat şenliği bir şenlik mi?
M.E- Memleketler arası Ayvalık Zeytin Hasat Şenliği, bir şenlikten çok daha fazlasıdır. Bu şenlik, geçmişle gelecek ortasında bir köprüdür. Atalarımızın mirasını yaşatırken, çocuklarımızın geleceğini de garanti altına aldığımız bir buluşmadır. Burada atölyeler, söyleşiler, konserler, stantlar düzenleniyor. Lakin hepsinden değerlisi, burada ortak bir şuur ve ortak bir paha yaşatılıyor. Biliyoruz ki, Ayvalık’ın zeytinliklerinden yükselen bu kıymet artık yalnızca Türkiye’nin değil, dünyanın ortak mirasıdır. UNESCO’ya Milletlerarası Ayvalık Zeytin Hasat Şenliği, bir şenlikten çok daha fazlasıdır. Bu şenlik, geçmişle gelecek ortasında bir köprüdür. Biliyoruz ki, Ayvalık’ın zeytinliklerinden yükselen bu bedel artık yalnızca Türkiye’nin değil, dünyanın ortak mirasıdır. Ayvalık’ın bereketli topraklarında, barışın ve ölümsüzlüğün simgesi olan zeytin ağaçlarının gölgesinde, 20.Uluslararası Ayvalık Zeytin Hasat Festivali’nde buluşmanın tarifsiz memnunluğunu yaşıyoruz. Kentimizde yalnızca bir hasadı kutlamıyoruz. Yüzyıllardır bu topraklarda kök salmış bir kültürün, emeğin ve barışın şölenini kutluyoruz. Zeytin, sadece bir eser değildir. Zeytin, Ayvalık’ın kimliğidir, karakteridir, varoluş sebebidir. Burada nefes alan herkesin belleğinde bir zeytin ağacının gölgesi vardır. Bu şenliğin kahramanları üreticilerimizdir. Zeytinliklerinde alın teriyle, sabırla, sevgiyle çalışan, bir damla zeytinyağı için günlerce, haftalarca emek veren çiftçilerimizdir. Onların emeği olmasa sofralarımıza rahmet gelmezdi. UNESCO’ya aday olan bu kültürel zenginlik, tüm insanlığın ortak sofrasına taşınan bir rahmettir. Emeğiyle, alın teriyle, sabrıyla bu şenliğin gerçekleşmesini sağlayan herkese teşekkür ediyoruz. Ayvalık’ın hoş beşerlerine, üreticilerimize, gönüllülerimize, sanatkarlarımıza, konuklarımıza yürekten minnet duyuyoruz. Hepinize bereketli bir şenlik diliyoruz. Zeytinin gölgesi üzerinizden eksik olmasın.
Ayvalık zeytinyağının en büyük meseleleri ortasında yer alan tağşiş var değil mi?
M.E-Ayvalık zeytinyağının en büyük problemleri ortasında yer alan tağşiş ile ilgili hata duyurusunda bulunuyoruz. Ayvalık zeytinyağının hak ettiği pahası elde etmesinin önünde çok sayıda pürüz bulunuyor. Bunların başında tağşiş ve markalaşma birinci sırada bulunuyor. Coğrafik işaret ile tescilli Ayvalık zeytinyağının marka kıymetinin korunması bizim projelerimizden biri. Coğrafik işaret ile eserin tescillenmesi tek başına tahlil değil. Etkili türel ve cezai yaptırımların takipçisi olabilmek daha değerli. Bu hususta birinci adımı attık. Birlik olmamız gerekiyor. Markalaşmadığımız için tağşişe maruz kalıyoruz. Kalitemize gölge düşüyor. Bu hususta uğraşımıza kararlı bir biçimde devam edeceğiz. Ticaret odası ve belediye olarak üzerimize düşen her türlü dayanağı veriyoruz. T.B.M.M’de besin, tarım ve orman alanında birtakım düzenlemeler yapılması hakkındaki kanun kabul edilerek maddeleşti. Taklit ve tağşiş yapılmış eserlerin sürece tabi tutulması ve piyasaya arz edilmesi yasaklandı, büyük para cezaları uygulamaya konuldu. Kanunun yasalaşması ile birlikte besin kesiminde taklit, tağşiş yapan ve tüketiciyi yanıltan, yanlış yönlendiren, bilgi kirliliği oluşturan firma ve şahıslar hakkında yaptırım öngörülüyor. Büyük para cezaları geliyor, o firmalar ifşa ediliyor, fakat ardı kesilmiyor. Dediğim üzere markalaşırsak tüm bunların önü kesilir.
Ayvalık ve etrafında kaç zeytin ağacı var?
M.E-Ayvalık’taki iki milyon zeytin ağacının yarısı neredeyse 200 yaşın üzerinde. Ayrıyeten bin 100 yaşında olgun, tescillenen bir anıt ağacımız da bulunuyor. Zeytin ağaçları bu topraklarda daima var oldu, daima var olacak. Zeytin ve zeytinyağı Türkiye’de ulusal kültür eseri olarak kabul ediliyor. Bilhassa Kuzey Ege Bölgesi’nde elde edilen zeytinyağları kalite özellikleriyle hem yurtiçinde hem yurtdışında farklı bir kıymete sahiptir. Ülkemizde Avrupa Birliği tarafından tescillenmek üzere müracaat yapan yüzlerce eser ortasından birinci 20’ye girebilen birinci ve tek zeytinyağı Ayvalık zeytinyağı oldu. Bu da gösteriyor ki; dünyanın en kaliteli ve lezzetli zeytinyağı Ayvalık’ta üretiliyor. Ayvalık’taki tarım yerlerinin yüzde 76’sı zeytinlik, dört bin üç yüz aile zeytinlik sahibi ve geçimlerini bu kesimden sağlıyor. Ayvalık’ın taş evleri, sokakları, denizi elbette hoştur. Ancak Ayvalık’ı asıl Ayvalık yapan, binlerce yıldır dimdik ayakta duran, sabırla meyve veren zeytin ağaçlarıdır. Onlar bize geçmişimizi anlatır, köklerimizi hatırlatır, geleceğe dair umutlarımızı besler. Bir zeytin ağacına baktığınızda yalnızca gövdesini görmezsiniz; dedelerimizin alın terini, ninelerimizin dualarını, emeği, sabrı ve sürekliliği görürsünüz.
Ayvalık’taki zeytin ağaçlarının kaç tanesi anıt pozisyonunda?
M.E-Ayvalık’ta yapılan son sayımlarda 81 adet dört yüz yaşında, 2 adet de bin yüz yaşında zeytin ağacı belirlendi. Bu güzergahta yeni bir yürüyüş rotası oluşturmayı planlıyoruz. Kente gelen yerli ve yabancı turistlerin sağlıklı bir formda tatil yapabilmelerini sağlamak için elimizden gelen her türlü katkıyı koymaya çalışıyoruz. Ayvalık’a gelen konuklarımız beş gün içinde ada tipi yapar, Sarımsaklı plajlarında yüzüp kumların keyfini çıkarır. Ancak kentimizde tatil bununla da bitmiyor. Ayvalık bir mübadil kent, Midilli ve Girit’ten gelenler kendi kültürlerini de taşımışlar, bu kültürleri gelen konuklarımız ile paylaşmak istiyoruz. Ayvalık iktisadını bu halde büyüteceğiz.
Karaburun ve Urla’da bilirdik fakat Ayvalık’ın enginar ve baklası meşhurmuş!
M.E-Yüzyıllardır bu kentin üstünde müdafaacı bir hayat süregelmiş. Muhafaza anlayışı geçmişten günümüze bir miras olarak kalmış. Belediye olarak bu kıymetleri büyüterek, koruyarak iktisadını büyüterek yarınlara teslim etmek zorundayız. Ayvalık’ı büyüklerimiz nasıl koruyup bu günlere getirdiyse, biz de bunu iktisada çevirmenin sıkıntısındayız. Bu iktisat içinde kurduğumuz kooperatif ile markalaşmaya gidiyoruz. Küçük üreticileri nasıl bir ortaya getiririz diye düşünüyoruz. Turizmin yanında Cunda’nın baklası ve enginarı meşhurdur, Ayvalık bir ot cennetidir. Biz bu kıymetli kaynakları nasıl gerçek işleriz ve bir disiplin içinde nasıl pazarlarız, bunun çalışmasını kurduğumuz S.S.Ayvalık Üretim ve Pazarlama Kooperatifi çatısı altında yaşama geçirdik. Satış merkezimiz ağır ilgi görüyor. Çiftçilerimizin, bayanlarımızın ürettikleri eserlerin yanında kardeş kooperatiflerin de eserlerinin satışı burada yapılıyor.
Belediyeye ilişkin zeytinliklerin varlığından kelam eder misiniz?
M.E- Belediyemize ilişkin altı bin zeytin ağacımız var. Geçtiğimiz yıl zeytin hasat devrinde elde edilen zeytinyağını S.S. Ayvalık Üretim ve Pazarlama Kooperatifi aracılığıyla satışını gerçekleştirdik. Bu yıl daha titiz davranarak Ayvalık Belediyesi mülkiyetindeki zeytinliklerin gübreleme, budama ve sürülmesi üzere bakım çalışmalarını yapıyoruz. Önümüzdeki hasat periyodunda üretimi artırmayı hedefledik. Belediyenin öz kaynaklarını verimli kullanacağımız konusunda verdiğimiz kelamı yerine getiriyoruz. Bu yıl dönem öncesi tüm bakımlar ve gübreleme işleri tamamlandı. Zeytin hasat periyodundaki amacımız bu rekolteyi artırmak.
Zeytinyağı nereden, hangi standartlarda satın alınmalı?
M.E-Butik üretim pazarına da katkıda bulunuyoruz. Bunu kooperatif kanalıyla yapıyoruz. Kooperatif demek, dayanışma demektir. Biz bu dayanışmayı halka yayarak, öncüsü ve destekçisi olduk. Hemşehrilerim gönül rahatlığı ile alışveriş yapabilir. Zeytin rahmet, barış ve uzun ömür demek. Yaptığımız bakım çalışmasıyla yalnızca önümüzdeki yılın değil, yılların planlarını yapıyoruz. Nefasetiyle farklı, dünyada eser kalitesi açısından sayılı delice zeytin ağacı cinsine sahibiz. Ölümsüz ağaç zeytinin bize sunduğu nimetlere karşılıksız kalmıyor, kendi imkânlarımızla bakımlarını yapıyoruz. Sağ olsun zeytin de randımanıyla bize karşılığını veriyor. Geçtiğimiz yıla oranla önümüzdeki yıl daha çok randıman bekliyoruz.
Son bir ileti vermek isterseniz ne söylersiniz?
M.E- Bugün Ayvalık’ta hasat edilen yalnızca zeytin değildir. Bugün kentimizde hasat edilen umut, dostluk ve barıştır. Gelin, daima birlikte bu topraklardan yükselen barışın lisanını, kardeşliğin sesini çoğaltalım. Sözlerime son verirken, emeğiyle, alın teriyle, sabrıyla bu şenliğin gerçekleşmesini sağlayan tüm paydaşlara, maddi ve manevi katkı veren herkese teşekkür ediyorum. Ayvalık’ın hoş beşerlerine, üreticilerimize, gönüllülerimize, sanatkarlarımıza, konuklarımıza yürekten minnet duyuyorum. Herkese bereketli bir şenlik diliyorum. Zeytinin gölgesi üzerinizden eksik olmasın.
Zeytinyağı yalnızca koku değil, bir hayatın, bir kültürün sembolü değil midir
Ayvalık Türkiye’nin ve dünyanın bilinirliği en fazla olan zeytin ve zeytinyağı üreticilerinin bulunduğu merkezlerden biri. Öncelikle Ayvalık ismiyle sonra da nefasetiyle biliniyor, tanınıyor ve ünlü şeflerin tercih ettiği markaların ortasında yer alıyor zeytinyağımız. Ayvalık zeytinyağı mutfakların vazgeçilmezi. Ayvalık zeytinyağı bağımlılık yapar. Ayvalık geçmişini zeytine borçludur. Geleceğe bırakacağı en büyük miras da yeniden zeytin ağacı zeytinyağı ve zeytindir. Zeytinyağımız Ayvalık mutfağında her vakit boş köşede değil midir? Çocukluk yıllarımızı şöyle bir hatırlayalım; ortamızda çabucak birçoğunuz hatırlar, ben de çok düzgün hatırlıyorum dün üzere, her konutun girişinde hayat altında kesinlikle bir zeytinyağı küpü bulunuyordu. O küpten yayılan zeytinyağı kokusu bizim çocukluğumuzun kokusudur, o koku hala burnumuzda tütüyor. Zeytinyağı yalnızca koku değil, bir hayatın, bir kültürün sembolü değil midir? Tarihiyle, mimarisiyle, doğasıyla, lezzetleriyle anılan Ayvalık’a ilgi çekmek, her yıl bir evvelki yıldan fazla yerli ve yabancı konuğun gelmesini sağlamak bizim misyonumuz. Şenlik de bu maksadımıza aracılık etmekte. Mahallî halkın, basının, üreticinin, tedarikçinin ve satıcıların bir ortaya gelerek kısa bir müddet de olsa toplumsal bir hareketliliği paylaştığı Hasat Şenliği, doğal olarak kentimizin turizmine de güç katıyor.
Festival programında neler var?
20. Ayvalık Memleketler arası Zeytin Hasat ve Turizm Şenliği; 17 Ekim Cuma günü saat 10.30’da; Dr. Fazıl Doğan At Otomobilciler Meydanı’ndan, Ayvalık Cumhuriyet Meydanı’na kadar sürecek olan, “Hasat Şenliği Resmi Açılışı” kortej yürüyüşüyle başlayacak. Cumhuriyet Meydanı’nda yapılacak olan açış konuşmaları, halk oyunları şovlar ve akabinde Bayan El Emekleri ve Zeytinyağlı Lezzetler Pazarı’nın açılışı gerçekleştirilecek.
Sembolik Hasat Merasimi ve Büyük Şenlik Pazarı Açılışı
17 Ekim Cuma günü öğlenden sonra İzmir-Çanakkale yolu üzerindeki Barbun’un Çiftliği’nde, “Tarlada Sembolik Zeytin Hasat Töreni” düzenlenecek. Akabinde akşam saat 16.30’da Kırlangıç Ömür Merkezi’nde “Zeytin ve Zeytinyağı Büyük Şenlik Pazarı”nın açılışı, tüm konukların iştirakiyle gerçekleştirilecek.
Ünlü sanatkarlar Ege ve Suzan Kardeş Çim Alanda Sahne Alacak
Kırlangıç Ömür Merkezi’ndeki hasat konserlerinde, 17 Ekim Cuma günü Ege, 18 Ekim Cumartesi günü Suzan Kardeş saat 20.30’da çim alanda sahne alacak.
Eş vakitli etkinlikler
Festivalde eş vakitli etkinlikler kapsamında, kano, rüzgar sörfü ve yelken gösterimleri, paneller, Workshoplar, Cumhuriyet Meydanı’nda gün uzunluğu mahallî sanatkarların konserleri, köylerde tiyatrolar, yoga aktiflikleri yapılacak.Festival kapsamında, nostaljik gondol traktörler, Kırlangıç Hayat Merkezi ve Cumhuriyet Meydanı ortasında gün boyunca fiyatsız ring seferleri düzenlenecek.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
