Günümüz dünyasında sıhhat, artık sadece hastalanınca başvurulan bir gereksinim olmaktan çıkıyor. Beşerler, hastalıklar oluşmadan evvel korunmayı, hayat kalitesini yükseltmeyi ve daha uzun, sağlıklı bir ömür sürmeyi amaçlıyor. İşte tam bu noktada karşımıza çıkan en şimdiki kavramlardan biri: İşlevsel besinler.
Fonksiyonel besinler, sırf besin kıymeti sunmakla kalmayıp, tıpkı vakitte bağışıklık sistemini güçlendirme, yaşlanmayı geciktirme, kronik hastalık risklerini azaltma üzere sıhhat üzerinde olumlu tesirler sağlayan bileşenler içeren eserler olarak tanımlanıyor.
Bu alandaki gelişmeleri pahalandıran Yeditepe Üniversitesi Genetik ve Biyomühendislik Kısmı Lideri Prof. Dr. Fikrettin Şahin, işlevsel besin dalının yalnızca ferdi değil, toplumsal sıhhati da direkt ilgilendiren bir dönüşüm içinde olduğunu vurguluyor.
“Yediğimiz Her Şey Sıhhatimizi Şekillendiriyor”
Prof. Dr. Fikrettin Şahin, işlevsel besinlerin çağdaş toplumlarda neden süratle yükseldiğini şu sözlerle özetliyor:
“Artık sırf karın doyurmak değil, sağlıklı kalmak istiyoruz. Tüketici daha şuurlu, daha araştırmacı ve daha talepkâr. Bu da besin bölümünü değişime zorluyor. İşlevsel besinler, bu dönüşümün merkezinde yer alıyor.”
Şahin’e nazaran, tüketiciler artık raflarda yalnızca lezzet aramıyor. Besinin içeriğinde omega-3, probiyotik, antioksidan, vitamin ve mineral üzere işlevsel bileşenler olup olmadığı da dikkatle inceleniyor. Bu farkındalıkla birlikte, besin alışverişlerinde etiket okuma alışkanlığı da yaygınlaşıyor.
Fonksiyonel Besinler Neden Kıymetli?
Hızlı hayat temposu, işlenmiş besinlerin yaygın tüketimi ve çevresel gerilim faktörleri, çağdaş insanın bağışıklığını zayıflatıyor. Bilhassa büyük kentlerde yaşayan bireyler, günlük ömürde sağlıklı beslenmeye gereğince vakit ayıramayabiliyor. İşte bu noktada, hakikat içeriklerle hazırlanmış işlevsel besinler devreye giriyor.
Prof. Dr. Şahin, “Bu ürünler sadece birer besin değil, tıpkı vakitte halk sıhhatini destekleyen araçlar olarak düşünülmeli. Yanlışsız halde kullanıldıklarında, toplum genelinde hastalık görülme sıklığını azaltabilir, sıhhat harcamalarını düşürebilir ve bireylerin hayat kalitesini artırabilir” diyor.
Neyi Almalı, Neyi Seçmemeliyiz?
Prof. Dr. Şahin’in önerilerine göre, işlevsel besin tercihlerinde dikkat edilmesi gereken birtakım temel noktalar şöyle:
- Etiket Okuyun: İçerik listesi eserin işlevselliği hakkında en net bilgiyi verir.
- Yapay katkılardan uzak durun: Gerçek işlevsel besinler çoklukla doğala en yakın formdadır.
- Bilinçli olun: Her “sağlıklı” ibaresi bilimsel temele dayanmaz. Bilimsel çalışmaları destekleyen eserleri tercih edin.
- Takviye ile karıştırmayın: İşlevsel besinler günlük beslenmenin bir modülü olmalı; ilaç yerine geçmez.
- Miktar değil kalite kıymetlidir: Az lakin tesirli bileşen içeren eserleri seçin.
- Yaşa nazaran tercih yapın: Her yaş kümesinin gereksinim duyduğu içerikler farklıdır.
Yeni Jenerasyon İşlevsel Besinler Hayatımıza Girdi
Bugün market raflarında “zenginleştirilmiş” ya da “sağlık destekleyici” etiketleriyle satılan birçok eser, aslında işlevsel besin kategorisine giriyor. Bunların kimileri direkt sıhhat dayanağı sunarken, kimileri hami tesire odaklanıyor.
Öne çıkan örnekler:
- Demir, folik asit yahut kalsiyum destekli kahvaltılık gevrekler
- Omega-3 ile zenginleştirilmiş süt eserleri ve balık yağları
- Antioksidan içeren bitki özlü içecekler
- Bağışıklık destekleyici probiyotik yoğurtlar
- Lif oranı yüksek, sindirim sistemine yararlı ekmek ve atıştırmalıklar
Fonksiyonel Besinlere Yönelmek Artık Bir Tercih Değil, Bir Zorunluluktur
Yeditepe Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Genetik ve Biyomühendislik Kısım Lideri Prof. Dr. Fikrettin Şahin, besinin artık sadece tarım yahut iktisatla değil, direkt halk sıhhati ve ömür kalitesiyle bağlı olduğunu hatırlatarak şu bildirisi veriyor:
“Her birey, alışveriş sepetini doldururken aslında kendi geleceğini şekillendiriyor. Bu nedenle bilgili olmak, şuurlu tüketmek, işlevsel besinlere yönelmek artık bir tercih değil, bir zorunluluktur.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
