Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Dilek Leyla Mamçu, hepatit hastalığının tipleri, bulaşma yolları, belirtileri, aşı ve tedavi imkânları ile korunma teknikleri hakkında bilgi verdi.
Hepatitin en sık nedeni virüsler…
Hepatitin karaciğerin iltihaplanması olarak bilinen bir hastalık olduğunu lisana getiren Dr. Dilek Leyla Mamçu, “Etkeni en sık virüslerdir. Hepatit A, B, C, D ve E virüsleri olmak üzere farklı virüs tipleri hepatit yapabilmektedir.” dedi.
Viral etkenler dışında alkol tüketimi, kimi ilaçlar yahut bağışıklık sistemi sorunlarının de hepatite neden olabildiğini aktaran Mamçu, “Hepatit B ve Hepatit C virüsleri uzun vadede kronik karaciğer hastalığı, siroz yahut karaciğer kanserine yol açabildiği için başka bir değere sahiptir.” halinde konuştu.
Kronikleşen viral hepatitler tedavi edilmezse siroz ve karaciğer kanseri gelişebilir!
Hepatit virüslerinin belirti ve klinik tablolar açısından besbelli bir fark göstermemekle birlikte, etkiledikleri yaş kümeleri, kuluçka müddetleri, güzelleşme halleri ve kronikleşme açısından fark gösterdiklerini kaydeden Dr. Dilek Leyla Mamçu, “Kuluçka mühletleri A virüsü için 15-45 gün, B ve C virüsü için 30-180 gündür.” dedi.
Hastaların yarısından fazlasında hastalık sırasında gözlerde ve ciltte sarılığın hiç olmaması ya da çok hafif olmasının da mümkün olduğunu tabir eden Mamçu, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Bu nedenle pek çok kişi sarılık hastalığı geçirdiğini fark edemez, fakat o sırada tesadüfen bir kan tetkiki yapılırsa anlaşılabilir. Çocuklarda belirtiler daha hafif ve kısa müddetli olduğundan, bilhassa küçük yaş gurubundaki çocuklarda hastalık teşhis edilmeden geçip gidebilir. Hastaların bir kısmında ise kuluçka müddetini takiben, halsizlik, iştahsızlık, mide bulantısı, karnın sağ üst kadranında ağrı, derinin ve gözakının sararması ve idrarın yoğunlaşması ile başlar. Kısa süren ateş olabilir. Bulaşıcı sarılık çoklukla 4-6 haftalık bir hastalıktır, A ve E virüsü ile olanlar sonunda şifa ile sonlanır ve kronikleşme göstermezler.
B, C ve D virüsleri ile oluşan bulaşıcı sarılıklar kronikleşebilir. Bu oran, Hepatit B virüsü için yüzde 5 -10, Hepatit C virüsü için yüzde 80 kadardır. D virüsü hepatitinde de kronikleşme oranı yüksektir. Bunun sonucu olarak, Türkiye’de nüfusun yüzde 5 ila 7 kadarı (4 milyona yakın insan) B virüsünü, farkında olmaksızın taşır. Akut hepatitler çoklukla güzel seyirli, kendini sınırlayan ve kronikleşmeyen hastalıklardır. Şifa ile güzelleşip ve gözetici bağışıklık bırakırken; kronikleşen viral hepatitlerde, tedavi edilmediği takdirde belli oranda siroz ve karaciğer kanseri gelişebilir.”
Hijyen kurallarına uymamak, Hepatit A ve E’nin salgınlara yol açmasına neden olabilir!
Hijyenik el yıkama kurallarına uyulmaması, besin hijyeninin yeterli olmaması, tuvalet paklığına dikkat edilmemesi durumlarında Hepatit A ve Hepatit E’nin daha kolay bulaştığına vurgu yapan Dr. Dilek Leyla Mamçu, “Özellikle ilkokullarda, kreşlerde ve toplu yaşanılan yerlerde salgınlar yapar. Hijyen açısından sıkıntılı bölgelere yapılan seyahatlerde ek tedbirler almak, temizliğinden emin olunmayan çiğ besin ve su tüketiminden kaçınmak ve sık sık el yıkamak dışkı ağız yolu ile bulaşmayı önlemek için kafidir.” dedi.
Risk kümesindeki bireylerin aşılanmaları, hastalıktan korunmada en değerli tedbir!
Dünyada ve ülkemizde Hepatit A ve Hepatit B’ye karşı aşı bulunduğunu hatırlatan Mamçu, “Her iki aşı da 1998 yılından beri Türkiye Cumhuriyeti Ulusal Aşı takviminde yer alır. Hayatın birinci bir yılında aşılanma tamamlanır ve ömür uzunluğu koruyuculuğu devam eder. Aile Sıhhat Merkezlerinde ve öbür sıhhat kuruluşlarında yeni doğan periyodundan itibaren tüm çocuklara fiyatsız olarak uygulanır. Hepatit C virüsüne karşı aşı şimdi bulunmamakta. Lakin tesirli tedaviler mevcut ve bu tedaviler Türkiye’de genel sıhhat sigortası kapsamında fiyatsız olarak sunulmakta.” açıklamasını yaptı.
Mamçu ayrıyeten bu aşılarla ilgili yapılan çok büyük ölçekli çalışmalarda, koruyuculuklarının son derece yüksek olduğu ve rastgele bir yan tesir görülmediğinin kanıtlandığına dikkat çekti ve risk kümesindeki şahısların aşılanmalarının hastalıktan korunmada en kıymetli önlem olduğunu vurguladı.
Hepatitlerin nasıl bulaştığının ve nasıl bulaşmadığının gerçek bir formda bilinmesi gerekir!
Viral hepatitlerin, dünya genelinde önemli bir halk sıhhati sorunu olduğunun altını çizen Dr. Dilek Leyla Mamçu, “Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) tarafından 28 Temmuz ‘Dünya Hepatit Günü’ olarak belirlenmiştir. DSÖ’nün gayesi, 2030 yılına kadar tüm ülkelerde viral hepatitleri ortadan kaldırmak için birlikte çalışmaktır.” dedi.
Kronik hepatit hastalığında son yıllarda çok değerli gelişmeler kaydedildiğini ve uygun tedavi seçeneklerinin ülkemizde de genel sıhhat sigortası kapsamında fiyatsız olarak uygulanmaya başlandığını hatırlatan Mamçu, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Özellikle risk altındaki şahısların farkındalığının arttırılması ile bulaşma önlenecek, hastalığın erken tespiti ve tedavisi sağlanabilecektir. Bu nedenle Hepatit virüsü taşıyıcısı olan bireylerin takip ve tedavilerinin yapılacağı merkezlere başvurması hem kendi sıhhatleri hem de toplum sıhhati açısından son derece değerlidir. Hepatit taşıyıcısı olan bireylerin toplumdan dışlanması konusunda eski yıllara nazaran epey aralık kaydedilmiş olsa da tekrar de birtakım ön yargılar olabiliyor. Hepatitlerin nasıl bulaştığının ve nasıl bulaşmadığının yanlışsız bir formda bilinmesi gerekir. Öbür tüm hastalıklarda olduğu üzere, bu mevzuda da farkındalığın ve bilginin artması yeterli.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
