Üsküdar Üniversitesi Sıhhat Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Müdür Yardımcısı Öğr. Gör. Esad Sadık Demirtaş, araç kullanırken cep telefonu kullanımına bağlı trafik kazalarındaki telaş verici artışa dikkat çekti.
Cep telefonu kullanımına bağlı trafik kazalarında besbelli bir artış var
Son yıllarda hem dünyada hem de Türkiye’de cep telefonu kullanımına bağlı trafik kazalarında besbelli bir artış gözlemlendiğini lisana getiren İş Sıhhati ve Güvenliği Uzmanı Öğr. Gör. Esad Sadık Demirtaş, “Özellikle dikkat dağınıklığı açısından insan beyninin hayli hassas bir yapıya sahip olduğu dikkate alındığında, tıpkı anda birden fazla süreci sağlıklı biçimde gerçekleştirmek epey güçtür. Sürüş esnasında cep telefonu kullanımı, şoförün görsel, manuel ve bilişsel dikkatini birebir anda dağıtarak çevresel farkındalığın azalmasına ve reaksiyon müddetinin manalı seviyede uzamasına neden olmaktadır. Bu durum, bilhassa ani karar almayı gerektiren trafik senaryolarında, kaza riskini önemli ölçüde artırmaktadır. Mevcut bilimsel bulgular, cep telefonu kullanımının yalnızca sürüş sırasında değil, görüşme sonrasındaki kısa müddette de dikkat seviyesini olumsuz etkilediğini ortaya koymaktadır. Bu doğrultuda, şoförlerin araç kullanırken cep telefonu kullanımından muhakkak kaçınmaları, toplumsal seviyede trafik güvenliği şuurunun artırılması maksadıyla tesirli farkındalık kampanyalarının yürütülmesi ve caydırıcılığı yüksek yasal düzenlemelerin hayata geçirilmesi büyük değer taşımaktadır.” dedi.
Araç kullanımı sırasında dikkat dağınıklığı, trafik güvenliği açısından kıymetli bir risk faktörü
Araç kullanımı sırasında dikkat dağınıklığının, trafik güvenliği açısından değerli bir risk faktörü olduğuna işaret eden Demirtaş, “Bu bağlamda, cep telefonunun kullanımı bilhassa arama yapmak, gelen davetlere karşılık vermek yahut numara çevirmek üzere süreçler şoförün dikkatinin yoldan sapmasına ve zihinsel konsantrasyonunun bozulmasına yol açmaktadır. Bu cins bilişsel ve görsel dikkat kayıpları, şoförün çevresel uyaranlara reaksiyon verme mühletini uzatmakta ve ani gelişen trafik durumlarına karşı gerçek karar alma yetisini olumsuz etkilemektedir. Yapılan araştırmalar, sürüş esnasında cep telefonu kullanan bireylerin kaza yapma mümkünlüğünün kullanmayanlara nazaran besbelli biçimde daha yüksek olduğunu göstermektedir. Hasebiyle, sürüş sırasında cep telefonu kullanımının sonlandırılması, trafik kazalarının azaltılmasında kıymetli bir önleyici strateji olarak bedellendirilmektedir.” diye konuştu.
Telefonla konuşmak ve iletileşmek ortasında risk farkı var mı?
Cep telefonu kullanımının, sürüş esnasında dikkat dağınıklığına yol açan esas faktörlerden biri olduğunu vurgulayan Demirtaş, şöyle devam etti:
“Bununla birlikte, telefonla konuşmak ile iletileşmek ortasında dikkat dağıtma seviyesi bakımından manalı farklılıklar bulunmaktadır. Telefonla konuşma, öncelikli olarak bilişsel dikkat dağınıklığına neden olurken; iletileşme hareketi tıpkı anda görsel, manuel ve bilişsel dikkat dağınıklığını tetiklemektedir. Bu durum, şoförün gözünü yoldan ayırmasına, ellerini direksiyondan çekmesine ve zihinsel olarak sürüşten uzaklaşmasına neden olmaktadır. Amerikan Ulusal Karayolu Trafik Güvenliği Yönetimi (NHTSA) tarafından yürütülen araştırmalarda, sürüş esnasında mesajlaşmanın, bir araca geriden çarpma riskini yaklaşık 23 kat artırdığı tespit edilmiştir. Buna karşılık, elde tutularak yapılan telefon görüşmelerinin bu riski 4 kat artırdığı belirtilmiştir. Elde edilen bilgiler, mesajlaşmanın trafik kazası riski açısından çok daha yüksek bir tehdit oluşturduğunu açık biçimde ortaya koymaktadır.”
Cep telefonu kullanımı genç şoförler açısından önemli bir trafik güvenliği sorunu oluşturuyor
Genç şoförler ortasında cep telefonu bağımlılığı ile trafik kazası riski ortasında manalı bir bağ bulunduğunu da söyleyen Öğr. Gör. Esad Sadık Demirtaş, “Araştırmalar, bu yaş kümesindeki şoförlerin cep telefonu kullanımı nedeniyle dikkatlerinin dağıldığını ve bunun da kaza riskini besbelli biçimde artırdığını ortaya koymaktadır. Yapılan bir çalışmada, genç şoförlerin karıştığı kazaların yüzde 58’inin dikkat dağınıklığına bağlı olduğu tespit edilmiştir. Bu dikkat dağınıklıklarının yüzde 12’si direkt cep telefonu kullanımıyla ilişkilendirilmiştir. Ayrıyeten, kazadan evvel genç şoförlerin ortalama 4,1 saniye boyunca gözlerini yoldan ayırdıkları belirlenmiştir. Bu bulgular, cep telefonu kullanımının genç şoförler açısından önemli bir trafik güvenliği sorunu oluşturduğunu açıkça ortaya koymaktadır.” tabirinde bulundu.
Tehlike telefonu kapatınca bitmiyor
Emniyet Genel Müdürlüğü Trafik Başkanlığı’nın hazırlamış olduğu bir rapora nazaran; cep telefonuyla konuşan şoförlerin etraflarında meydana gelen tehlikeli durumların bir kısmını hiç fark edemediklerini ortaya koyduğunu anlatan Öğr. Gör. Esad Sadık Demirtaş, “Bu bağlamda, şoförlerin kolay bir telefon görüşmesi sırasında tehlikeli bir durumu fark edememe olasılıkları yaklaşık yüzde 20 iken, zihinsel olarak ağır dikkat gerektiren bir görüşme esnasında bu oranın yüzde 29’a kadar yükseldiği belirlenmiştir. Birebir rapora nazaran telefon ile görüşme tamamlandıktan sonraki birinci 5 dakika içinde kaza olma mümkünlüğünün 4.8 kat, 15 dakika içinde de 1.3 kat daha fazla olduğu görülmüştür. Bu durumda görüşme sona erdikten sonra insan odağının hala o görüşmede olabileceği ve kaza olma ihtimalinin artacağını söyleyebiliriz.” halinde kelamlarını tamamladı.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
