İnsan bedeni birbirine sıkı sıkıya bağlı bir sistemler bütünüdür. Bilhassa ağız ve diş sıhhati, genel sıhhat ile yakından bağlıdır. Farklı bölgelerdeki hastalıklarla ilgili ipuçları verebileceği üzere, kimi dokulardaki ağrıların kaynağını da oluşturabilir. Eklem ağrılarının bile dişlerdeki sinsi bir iltihap nedeniyle meydana gelebileceğini belirten Anadolu Sıhhat Merkezi Hastanesi’nden Diş Tabibi Dilek Tekkeli, “Tüm vücudumuzu bir bütün olarak düşünmemiz gerekir. Örneğin kistli bir dişin çekilmesiyle omuz ağrısı, ağızdaki metallerin değişmesiyle alerji rahatlayabilir. Zira dişlerimiz ile bedenimiz ortasında; sonlar, kan akışı ve bağ dokusu vasıtasıyla çift taraflı bir etkileşim bulunuyor” dedi.
Toplumda en sık karşılaşılan sorunlardan biri olan diş sıkma yani bruksizmde, sağlıklı bir bireyde çiğneme esnasında dişlere binen yük 70 kilogram iken bu oran 440 kilograma kadar çıkabiliyor. Bu sıhhat probleminde dişlerin aşındığını, tıpkı vakitte etraf dokuların ve çene ekleminin ziyan gördüğünü belirten Tekkeli, “Diş gıcırdatma ortadan kaldırılmadığı sürece uzun vadede kas büyümesine yol açarak çene çizgisinin kaybolmasına, yani kare ve yuvarlak bir oluşumuna sebep olabilir. Bruksizm, kişinin postürünü ve vücut istikrarını dahi bozabilecek önemli bir sıhhat sorunu” dedi.
Diş sıkmanın ardında beyin–bağırsak alakası var
Bruksizmin gelişmesinde kıymetli bir etkenin kişilik yapısı olduğunu belirten Tekkeli, “Gergin tip bruksizmde kişi gerilimli, gergin, rekabetçi yahut öfkeli olabilir. Gergin olmayan cinste ise hastalar ekseriyetle içsel denetimleri yüksek, obsesif, depresif, mükemmeliyetçi özellikleriyle öne çıkar. Bedende memnunluk hormonu olarak bilinen serotoninin yaklaşık yüzde 80’i, bağırsakta bulunan yararlı bakteriler tarafından üretilir. Bağırsak florası bozulduğunda, bu üretim azalır. Serotonin eksikliği ise gerilimin artmasına, uyku nizamının bozulmasına ve kaslarda daima bir gerginlik haline yol açar. Bağırsak sıhhatinin beyinle direkt ilişkili olduğu düşünülünce diş sıkma üzere istemsiz kas hareketlerini tetikleyebilir. Ayrıyeten bağırsak florasındaki dengesizlik, bedendeki magnezyum, çinko ve B6 vitamini düzeylerini de olumsuz tesirler. Bu minerallerin eksikliği kas gevşemesini zorlaştırır ve diş sıkmayı artırır” dedi.
Kalıcı ağrılara yol açıyor
Diş sıkmanın gece ya da gündüz ya da her iki vakit diliminde de görülebileceğini söyleyen Tekkeli, “Diş sıkmanın sık görüldüğü fibromiyalji hastalarında çene, şakak, kulak, sırt, bel ve baş ağrıları, postür bozuklukları, migren atakları, yutkunurken hissedilen basınç ya da yumru, kulakta çınlama, çene eklemlerinden ses gelmesi üzere şikayetler gözlemlenir” dedi.
Gece uykusunda dişlerini sıkan bireyler üzerinde yapılan laboratuvar çalışmalarına da değinen Tekkeli, “Bu bireylerde ön küme boyun kaslarının aktivitesinin arttığı ve buna bağlı olarak ön ile art küme kasları ortasında kuvvet dengesizliğinin meydana geldiği görülmüştür. Temiz üzere görünen ve birden fazla vakit farkında bile olmadığımız bu aksiyon, boyun kaslarında gergin ve ağrılı noktalar oluşmasına ve kronikleşen boyun ağrılarına yol açabiliyor” dedi.
Diş Tabibi Dilek Tekkeli, diş sıkmaya karşı dikkat edilmesi gereken beş maddeyi sırladı:
- Gece plağı kullanın: Diş doktorunuzun hazırlayacağı ya da tavsiye edeceği şeffaf bir gece plağı kullanın. Plak, uyurken dişlerinizi korur ve çene kaslarınızı rahatlatır.
- Magnezyum ve B6 desteği alın: Bu destekler, sakinleştirici özellikleriyle kaslarınızı gevşetir.
- Stresle başa çıkın: Pak havada yürüyüş, nefes idmanı yahut meditasyon üzere usullerle günlük gerginliğinizi azaltın, geriliminizi denetim altına almayı öğrenin.
- Bağırsak sıhhatinize dikkat edin: Probiyotik ve lifli besinlerle bağırsak floranızı destekleyerek seratonin üretimini artırın.
- Duygusal yükleri hafifletin: Söz edilemeyen öfke ya da bastırılmış hisler çene kaslarına yansıyabilir. Gerekli durumlarda psikolojik destek almaktan çekinmeyin.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
