Halk ortasında “çikolata kisti” olarak bilinen endometriozis, bayanların hayatını kabusa çevirebiliyor. Bu hastalık yalnızca üreme sistemini değil, tüm bedeni etkiliyor. Bayan Hastalıkları, Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı Prof. Dr. Erkut Attar, hastalığın birçok saklı tehlike barındırdığına dikkat çekerek, “Endometriozis, bayanların hayat kalitesini derinden etkileyen kronik ve karmaşık bir sorun. Çünkü hastalık yalnızca pelvik ağrılar ve üreme sıkıntılarıyla hudutlu kalmaz. Migrenden, IBS’e, depresyondan kalp hastalıklarına kadar birçok sorun için de risk oluşturur. Bu nedenle, endometriozisi anlamak ve yönetmek, multidisipliner bir yaklaşım gerektirir.” dedi. Prof. Attar, “Her 10 bayandan birinde endometriozis olmasına rağmen farkındalık çok düşük. Bayanlar genelde doktora gitmeyi erteliyor, bu da hastalığın ilerlemesine yol açıyor. Şiddetli adet ağrısı varsa kesinlikle bir doktora gidilmeli.” ikazında bulundu.
Endometrioziste bilinmeyen tehlikenin eşlik eden (komorbidite) hastalıklar olduğuna dikkat çeken Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Bayan Hastalıkları ve Doğum Anabilim Kolu Lideri Prof. Dr. Erkut Attar, “Eşlik eden hastalıklardan birkaç tanesi iltihaplı kolon sendromu, huzursuz bağırsak sendromu, kas iskelet sistemi ağrıları, ağrılı mesane sendromu ve migren tipi baş ağrılarıdır. Bu hastalarda depresyon, anksiyete ve uyku bozuklukları da görülür. Ayrıyeten hastalığın birtakım kanser çeşitleri ile de yakın alakada olduğu biliniyor.” dedi.
İNFERTİLİTENİN (KISIRLIK) EN DEĞERLİ NEDENLERİNEN BİRİ….
Hastalığın birçok farklı nedeni olabileceğini belirten Prof. Dr. Erkut Attar, “Endometriozis, rahim içinde olması gereken dokunun rahim dışında farklı organlara yerleşip büyümesiyle oluşuyor. Bu durum en çok karın, kasık ve adet ağrılarıyla kendini gösteriyor ve vakitle kronikleşiyor. Hastalığın bir öbür belirtisi de kısırlıktır. Hastayı tabibe getiren nedenlerden biri de budur. Endometriozis hastalarında yüzde 30 oranında kısırlık görülür.” Diye konuştu.
GENÇ KIZLAR DİKKAT!
Ergenlik devrindeki kızlarda görülen şiddetli adet ağrılarının genelde “evlenince geçer” diye geçiştirildiğine dikkat çeken Prof. Dr. Attar, bunun bir kusur olduğunu söyledi ve ekledi: “Adet ağrısı nedeniyle okuldan ya da işten geri kalıyorsanız, durum ciddiye alınmalı. Doktora gitmekten çekinmeyin.”
‘ÇOK SAYIDA HASTALIĞIN BİR ORTADA BULUNDUĞU SENDROM FORMUNDA ORTAYA ÇIKABİLİR’
Endometriozisin bayanların ömür kalitesini önemli formda etkileyen karmaşık bir sorun olduğunun altını çizen Prof. Dr. Attar, hastalığın pelvik ağrılar ve üreme problemlerinden ibaret olmadığını ve beraberinde getirdiği eşlik eden hastalıklarla birlikte tablonun tam bir sendroma dönüşebildiğini söyledi. Migren, ağrılı mesane sendromu, huzursuz barsak sendromu (IBS), kas iskelet sistemi ağrıları, uyku bozuklukları depresyon, anksiyete ve hatta kalp hastalıkları üzere durumlarla temaslı olan hastalığın hem fizikî hem de ruhsal sıhhat üzerinde derin izler bırakabildiğini söyleyen Prof. Dr. Attar, “Bir ortada bulunabilen bu hastalıklarla ilgili alaka net olarak ortaya konmuş değil. Ya evvel bu hastalıklar görülür sonra endometriozis gelişir ya da endometriozis geliştikten sonra bu problemlerden biri ya da birkaçı görülür. Bu nedenle, endometriozisi anlamak ve yönetmek, multidisipliner bir yaklaşım gerektirir” sözlerini kullandı.
SIKLIKLA “ŞEYTAN İKİZLER” TABLOSU YAŞANIR
Endometriozis ile birlikte sık görülen hastalıklardan birinin mesane ağrısı sendromu yahut öteki ismiyle interstisiyel sistit olduğunu anlatan Prof. Dr. Attar, “İkisi bir ortada görüldüğü vakit bu tabloya ‘şeytan ikizler’ denir. Mesane ağrısı sendromu olan hastaların yüzde 60’ında endometriozis de vardır. Yani hastaların büyük çoğunluğu bu durumdan muzdarip olur. Bayanın hayat kalitesinin önemli oranda düşmesinin yanında iş gücü kaybına da neden olur. Zira hastada hayli önemli iş gücü kaybına yahut ömür kalitesinde düşmeye neden olur” dedi.
ERKEN TEDAVİ EDİLMEZSE EŞLİK EDEN HASTALIKLAR ARTIYOR
Endometriozisin erken tedavi edilmediğinde eşlik eden (komorbidite) hastalıklarda artış yaşanacağını söz eden Prof. Dr. Attar, sözlerine şöyle devam etti: “Adet görmeye başlayan genç kızlarda ağrılar şiddetliyse, okuldan yahut işten kalmasına sebep oluyorsa ve hayat kalitesini etkiliyorsa bunun kesinlikle araştırılması gerekir. Hastalık ilerlediği takdirde yumurtalıklara ziyan verir ve kist oluşturabilir. Bu kistler hem kendileri hem de oluşturduğu biyokimyasallar yüzünden yumurtalık kapasitesinde düşmeye neden olabilir.”
KANSER RİSKİ DE VAR!
Endometriozisin bilhassa yumurtalık kanserine neden olabildiğine dikkat çeken Prof. Dr. Erkut Attar, “Ayrıca göğüs, mide ve bağırsak kanserleriyle ilişkili olduğu düşünülse de bu bahiste daha fazla çalışmaya muhtaçlık var. Bu nedenle hastalık ne kadar erken teşhis edilirse riskleri azaltmak o derece mümkün olabiliyor. Hasebiyle bayanların sistemli sıhhat denetimleri çok önemli” dedi.
AĞRILAR “EVLENİNCE GEÇER” DİYEREK GEÇİŞTİRİLMEMELİ!
En değerli sorunun teşhis koyulma süreci olduğunu zira farkındalığın düşük olduğunu lisana getiren Prof. Dr. Attar, sözlerini şöyle sonlandırdı: “Genç kızlarda adet ağrıları ‘evlenince ya da doğurunca geçer’ biçiminde geçiştiriliyor. Bundan ötürü da teşhis koyma müddeti 7 yılı buluyor ve bu hastalar tedaviye başlamadan evvel ortalama 7 tabip dolaşıyor. Yaşanan vakit kaybı hastalığın ilerlemesine ve daha önemli problemlerle karşımıza çıkmasına neden oluyor. Sonrasında eşlik eden hastalıklar dediğimiz komorbidite daha sık görülmeye başlıyor yahut kısırlık derinleşiyor. Endometrioziste ağrılar denetim edilebiliyor lakin tekrarlayan bir hastalık. Bu yüzden hastayı daima müşahede altında tutmak gerekir.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
