Üsküdar Üniversitesi Nöropazarlama Anabilim Kolu Lideri Dr. Öğr. Üyesi Selami Varol Ülker, nöropazarlama ve tüketici davranışlarını anlamadaki rolünü kıymetlendirdi.
Nöropazarlama nedir?
Nöropazarlamanın ne olduğunu ve tüketici davranışlarını anlamadaki rolünü açıklayan Dr. Öğr. Üyesi Selami Varol Ülker, “Nöropazarlama dediğimiz disiplin, nörobilim ve pazarlamanın bir ortaya geldiği, iki yapının stratejilerini kullanarak oluşan bir alan. Bu alanın sosyolojiden antropolojiye ve psikolojiye kadar geniş alt kırılımları da var. Nörobilim tekniklerini pazarlama stratejilerine uyarlayarak, fizyolojik aygıtlar sonucunda tüketicilerin uyarıcılara vermiş olduğu cevapları manaya disiplini diyebiliriz.” dedi.
Kalp ritmi, göz izleme ve yüz mikro tabirlerini takip etme aygıtları kullanılıyor
Nöropazarlama araştırmalarında kullanılan metotları sıralayan Dr. Öğr. Üyesi Selami Varol Ülker, “Nöropazarlamanın çok geniş bir çerçevesi oluşmaya başladı. Artık deneklere ya da laboratuvara gereksinim duyulmaksızın yapay zekâ metotlarıyla çalışmalar yapılabiliyor. Fakat bunun haricinde en çok ve en sık kullanılanlar EEG (beyin dalgaları ölçümü), GSR (deri iletkenliği), kalp ritmi, göz izleme ve yüz mikro sözlerini takip etme üzere aygıtlardır. Bu aygıtları entegre olarak kullanabiliyoruz. Bu entegrasyonla birlikte ortaya ‘biyosensör’ dediğimiz yapı çıkıyor.” diye konuştu.
Pazarlama stratejileri nasıl belirleniyor?
Nöropazarlamanın, klâsik pazarlama formüllerinin eksik bıraktığı boşlukları nasıl doldurduğunu anlatan Dr. Öğr. Üyesi Selami Varol Ülker, “Pazarlama stratejilerinde genelde beyana dayalı anket çalışmaları kullanılır. Bu tıp çalışmaların fizyolojik altyapısı eksiktir. Nöropazarlama, bir eseri piyasaya çıkartmadan evvel en hakikat dizaynın hangisi olduğuna karar vermek, bir renk seçiminin tüketici üzerinde yarattığı etkiyi anlayabilmek ve maliyet hesaplarını yapabilme noktalarında muazzam tesirlere sahiptir. Örneğin, bir reklamda ünlü bir ismi kullanmadan evvel maksat kitle üzerindeki tesirini öncü testlerle ölçmek, maliyetlerde büyük bir düşüşe sebep olabiliyor. Bunun haricinde reklam dalında ya da reklam sanayisi dediğimiz yapı içerisinde de benzeri durumlarla karşılaşıyoruz. Şu an günümüzde influencerların kullanıldığı reklam örnekleri var. Bu cins yatırımları yapmadan evvel gaye kitledeki yapıyı algılayabilmek ismine öncü testler yapmak bu manada maliyet hesaplamalarında büyük bir düşüşe sebep olabiliyor.” sözünde bulundu.
Nöropazarlamada etik konusu havada kalmış
Tüketicinin bilinçdışını gaye alması nedeniyle nöropazarlamanın etik boyutunun sıkça sorgulandığını lisana getiren Dr. Öğr. Üyesi Selami Varol Ülker, “Nöropazarlamada etik konusu hakikaten daha havada kalan bir yapı. Üzerine çok çalışılmamış. Lakin biz, KVKK kapsamında istekli onam formu alarak dataları topluyor ve saklıyoruz. Piyasa çalışmalarında, bu yapıların denetim edilebilmesi ismine ileri vadede kimi sistemlerin devreye sokulması etik ihlallerin önüne geçebilir. Bizim Üsküdar Üniversitesi’ndeki temel gayemiz; tüketicinin manipüle edilmesi değil, mevcut manipülasyonda tüketicinin davranışlarına olan tesirlerini görebilmek ve bu manada akademik, bilimsel çalışmalar yapmaktır.”
Tüketiciyi bilinçlendirmeye yönelik toplumsal projeler oluşturulabilir
Tüketicinin seçim özgürlüğünü korumak ismine alınması gereken tedbirler konusuna da değinen Dr. Öğr. Üyesi Selami Varol Ülker, “Hepimiz hem üreticiyiz hem tüketiciyiz. Tüketiciyi müdafaaya yönelik değil lakin bilinçlendirmeye yönelik toplumsal projeler oluşturularak kitleler bilinçlendirilebilir. Tahminen ileri vadede Üsküdar Üniversitesi’nde daha halka açık bir çalışma planlayabiliriz. Tüketicinin satın alma davranışının manipüle edilmesi ve hazza bağlı satın almaların neye bağlı olduğunu aktarmak, bu manada öncü bir durum teşkil edebilir. Üretim faaliyetleri kapsamını arttırdığı takdirde bununla ilgili tüketicide büyük bir bilinçlenme olacaktır diye düşünüyorum. Artık nöropazarlamayı daha geniş bir çerçevede düşünmemiz gerekiyor. Zira bizim yapmış olduğumuz araştırmalardan çok daha süratli sonuçlar üreten yapay zeka dediğimiz bir durumla karşı karşıyayız. Her gün yeni bir teknik, her gün yeni bir strateji geliştiriliyor.” biçiminde kelamlarını tamamladı.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
