Son yıllarda bilhassa sağlıklı hayat trendleriyle birlikte glütensiz beslenme de popülerliğini artırdı. Fakat glütene karşı hassasiyeti olmayan bireyler için bu yaklaşımın gereksiz olduğunu lisana getiren Anadolu Sıhhat Ataşehir Tıp Merkezi’nden Beslenme ve Diyet Uzmanı Derya Eren, “Glüten; buğday, arpa ve çavdar üzere tahıllarda bulunan doğal bir protein kümesidir. Glütenin içindeki kimi proteinler hamura elastikiyet kazandırır ve ekmek üzere mayalı eserlerin kabarmasına yardımcı olur. Ülkemizde de buğdayı sofralarımızda sık kullandığımız için çabucak hemen her yemekte glütenle karşılaşmak muhtemeldir. Son periyottaki tanınan diyet trendleri yüzünden bedenimiz için gerekli besin öğelerinden güçlü besinlerden glüten içerdiği için uzak durmak yerinde bir tercih değil” dedi.
Glütensiz beslenmenin; çölyak, glüten hassasiyeti ve buğday alerjisi üzere durumlarda zarurî ve yararlı bir alışkanlık olduğunu vurgulayan Anadolu Sıhhat Ataşehir Tıp Merkezi’nden Beslenme ve Diyet Uzmanı Derya Eren, “Bir yandan, glüten içeren tam tahıllar örneğin tam buğday, çavdar ve arpa; lif, B vitamini, demir ve magnezyum üzere kıymetli besin öğeleri açısından zengindir. Bu nedenle sayılan sıhhat sorunlarına sahip olmayan bireylerin gereksiz yere glütensiz beslenmeye geçmesi, bu besin öğelerinin yetersiz alınmasına ve istikrarlı beslenmenin bozulmasına neden olabilir. Ayrıyeten birtakım glütensiz eserler, işlenmiş içerikleri nedeniyle daha fazla şeker, yağ ve kalori içerebilir. Sonuç olarak, glütensiz beslenme herkes için gerekli ya da sağlıklı bir alışkanlık değildir” dedi.
Glüten hassasiyeti özel bir beslenme planı ile teşhis edilebiliyor
Kişide glüten hassasiyeti ya da çölyak var ise önemli sindirim sorunlarının yaşanabileceğini tabir eden Eren, “Glüten hassasiyeti, kişinin çölyak hastası olmamasına karşın glütenli besinler tükettikten sonra kimi rahatsızlıklar yaşaması manasına gelir. Yaygın belirtiler ortasında; karın ağrısı, şişkinlik, gaz, ishal, kabızlık yer alır. Sindirim dışı şikayetlere ise; baş ağrısı, halsizlik, konsantrasyon bozukluğu ve eklem ağrıları örnek verilebilir. Hassasiyetin tespiti için özel bir teşhis metodu bulunmadığından, çölyak hastalığı ve buğday alerjisi testlerinden sonra, glütensiz diyetle semptomların düzelip düzelmediğine bakılır. Glüten hassasiyeti, çölyaktan farklı olarak bağırsakta kalıcı hasarlar bırakmaz fakat günlük hayatı hayli zorlaştırır” dedi.
Çölyak tedavi edilmezse önemli sorunlara yol açabilir
Çölyak hastalarında glüten, bağışıklık sisteminin ince bağırsaklara saldırmasına yol açar. İnce bağırsakların da bu taarruzlar sonucu ziyan göreceğini açıklayan Eren, “Çölyakta; daima karın ağrısı, şişkinlik, ishal, kabızlık, yorgunluk, kansızlık, kemik yoğunluğunun azalması, ciltte kaşıntılı döküntüler ve depresyon ya da anksiyete görülebilir. Ayrıyeten buğday alerjisi olan bireylerde glüten, alerjik tepkilere da neden olabilir. Tüm bu ihtimaller göz önünde bulundurularak, sayılan semptomlara sahip bireylerin glüteni sindirip sindiremediği bilimsel olarak incelenmeli” biçiminde konuştu.
Beslenme ve Diyet Uzmanı Derya Eren, glüten içeren ve içermeyen en yaygın besinleri sıraladı:
Glüten içeren besinler: Buğday, yulaf, arpa ve çavdarın kedisi ve unu ile yapılmış her türlü yiyecek, bulgur, makarna, şehriye, erişte, kuskus, bisküvi, simit, dondurma külahı, ekmek, tarhana, yarma, irmik, kraker, börek, pasta, çörek, sosis, mısır gevrekli süt eserleri, hazır çorbalar, çok yağ eklenmiş yiyecekler, kaymak, krema, fındık, fıstık, badem, ceviz, baklava, tulumba, revani üzere unlu tatlılar, kek, çikolata, kurabiye, puding gofret, hazır salça, ketçap, unla yapılmış soslar ve hazır satılan çeşni verici yiyecekler.
Glüten içermeyen besinler: Süt, salep, ıhlamur, çay, ayran, meyve suları, limonata, gazoz, doğal yoğurt, labne peyniri, mascarpone, mozerella üzere taze peynirler, parmesan, et, balık, kümes hayvanları, yumurta, peynir, pirinç, pirinç unu ve nişasta ile yapılmış yiyecekler, mısır unu ile yapılmış ekmek, patates, glütensiz unlardan yapılmış ekmekler, kinoa, chia, amarant, karabuğday, kurubaklagiller, zerzevat ve meyveler, şeker, bal, komposto, pekmez, hoşaf, sirke, limon, salamura, turşu, baharatlar, tuz, domates suyu, konut salçası.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
