Yaz aylarında açık havada daha çok vakit geçiriyor, deniz ve havuza girmeye bayılıyoruz. Ancak yazın bu keyiflerin tatsız sonuçlarıyla karşılaşmamak için risklerine karşı tedbir almak da gerekiyor. Yaz aylarının en büyük riski, güneş ışınları. Uzmanlar, çok güneş ışığına maruz kalmanın, güneş yanıklarına ya da onarılması güç öteki hasarlara neden olduğuna ve cildi yaşlandırdığına dikkat çekiyor. Lakin korkulan öbür bir sonuç daha var; deri kanseri. Güneşten gelen ultraviyole ışınlarına maruz kalmak deri kanserlerinin önlenebilir sebeplerinin en başında geliyor. Türkiye Halk Sıhhati Kurumu’nun kanser istatistik datalarına nazaran; 2009 yılında 353 melanom olayı varken 2014 yılında bu sayı 610’a yükselmiş. Acıbadem Kartal Hastanesi Dermatoloji Uzmanı Dr. Didem Kazan, “Güneş sanıldığı kadar günahsız değil. Güneşin ziyanlı tesirleri vakitle ince, kırışık, lekeli bir cilde ve hatta deri kanserlerine yol açabiliyor. Deri kanserinden korunmanın en tesirli yolu ise güneşle teması şuurlu sınırlamaktan geçiyor. Bilhassa gündüz saatlerinde direkt güneşe çıkmayın, kesinlikle çıkmanız gerekirse de gölgede kalmaya çalışın, güneş kremi kullanın, güneş gözlüğü ve şapka takın” kelamlarıyla ikazda bulunuyor. Dermatoloji Uzmanı Dr. Didem Kazan güneşin zararlı tesirlerinden korunmak için alınabilecek tedbirleri şöyle sıralıyor:
Güneş kremiyle korunun
En az SPF 30 ve üzeri muhafaza sağlayan bir güneş kremi kullanmaya ihtimam gösterin. Bu konuda tartışmalar olsa da güneş kremlerinin insan sıhhati üzerinde uzun devirde kanserojenik bir tesire sahip olduğunu gösteren bilimsel bir çalışma bulunmuyor. Hatta birtakım çalışmalar tam zıddını, yani güneş kremi korumasından sonra deri kanserlerinin azaldığını ortaya koyuyor. Bu nedenle cildimize sistemli güneş kremi uygulayarak deri kanseri gelişimini engelleyebiliriz.
Çinko oksit kremler ışınları geri yansıtır
Özellikle hamileler, emziren anneler, 6 ay ve üzeri yaştaki çocuklar başta olmak üzere, tüm yaş grupları için titanyum dioksit, çinko oksit gibi fizikî filtre içeren eserler daha inançlı bir tercih sunuyor. Bu filtreler ciltten emilmez ve sistemik sirkülasyona katılmadığı için hormonal, sistemik yan tesir riski taşımaz. Güneş ışınlarını geri yansıtarak cildi güneş ışınlarından korur. Dışarı çıkmadan yarım saat önce iki parmak uzunluğu kadar güneş kremini yüzünüze, sonrasında tıpkı ölçüde kremi sırasıyla boyun, dekolte, kulak üzeri ve el üzerine sürün. Her 2-3 saatte bir ya da deniz, havuz sonrası yenileyin.
Kışın da krem sürmeyi ihmal etmeyin!
Ultraviyole ışınlarının camdan ve buluttan çarçabuk geçip cildimize ulaşması nedeniyle yaz, kış, bulutlu, güneşli gün, konutta ve dışarıda her vakit güneş kremi sürmek gerektiğini unutmayın.
Süresi geçen eserden kaçının
Güneş kremi ambalajı üzerindeki ibareleri dikkatle okuyun. UVA ve UVB işaretleri ultraviyole A ve B’den korur, bu nedenle her iki dalga uzunluğundan müdafaa sağlayan eserleri tercih edin. Artı sayısı “+” koruyuculuk gücünü gösterir, mümkünse “++++” ibaresi bulunan eserleri seçin. Kapağı açık kutu işaretinin ürünün ömrünü gösterdiğini aktaran Dermatoloji Uzmanı Dr. Didem Kazan, “Genellikle 6 ay ya da 1 yıl olarak belirlenen süre içerisinde eserin tüketilmesi gerekir. Kullanım müddetini geçen ürün yeterli koruyuculuk sağlayamayacağı için yanıklara, lekelenmelere, uzun devirde deri kanserlerine neden olabilir” diyor.
Geniş çeperli şapka ve gözlük takın
Güneşe maruz kalan beden alanı ne kadar küçük olursa cilt hasarı da o kadar azalır. Bu emelle sıklıkla yüzünüzün alın, kulak ve ense kısmını kapatan geniş çeperli şapkalar ve gözlük takın. Mümkünse bu eserlerin ultraviyole muhafazası içeren formlarını tercih edin. Ayrıyeten ince kumaştan kolları ve bacakları örten giysilerin de bedenin güneşten korunmasına katkı sağlayacağını unutmayın.
10:00-16:00 saatleri ortasında güneşe çıkmayın
Güneş ışınlarının dik olduğu yaz aylarında saat 10:00-16:00 ortasında güneşe çıkmamaya itina göstermek ultraviyole maruziyetini kısıtlamak açısından çok kıymetlidir. Bu saatler güneş ışınlarının en dik açıyla geldiği saatler olup hem güneş yanıkları açısından hem de lekelenme ve deri kanseri gelişimi açısından riskli saatlerdir.
Gölgede kalın
Dışarıda geçirdiğiniz vakit boyunca mümkün olduğunca gölgede kalmaya çalışın. Fakat gölgede kalındığı vakit da yerden yansıyan güneş ışınları nedeniyle ultraviyole maruziyetinin devam ettiğini unutmayın. Bu nedenle gölgede kalacak olsanız bile istenmeyen saatlerde dışarı çıkarken güneş kremini ihmal etmeyin.
Güneş altında geçireceğiniz süreyi kısaltın
Eğer dışarıda vakit geçirmek zorundaysanız güneş altında geçirmeniz gereken süreyi kısıtlamaya ihtimam gösterin. Tüm korunma tedbirlerine karşın güneşte 15 -20 dakika fazla vakit geçirilmesi yüksek ultraviyole maruziyetine neden olur. Gününüzü buna nazaran planlamaya çalışın.
Koruyucu hap alabilirsiniz
Tüm bu tedbirlere ek olarak, deri kanserine genetik yatkınlığı, güneş alerjisi, deri kanseri hikayesi, güneş ile alevlenen deri hastalığı üzere özellikli hastalıkları olan bireylerde ayrıyeten güneş gözetici hap gibi ek tedbirler de alınabilir. Lakin bu hapların da tek başına güneşten muhafaza tesirinin kremlerden daha az olması nedeniyle öbür tedbirlere ek olarak ve doktor tavsiyesiyle alabilirsiniz.
Solaryumdan uzak durun
Son olarak güneşten neredeyse 10 kat daha fazla ultraviyole maruziyetine neden olan solaryumdan uzak durmak gerektiğinin altını çizen Dermatoloji Uzmanı Dr. Didem Kazan, “Dünya Sağlık Örgütü tarafından kanserojen olarak isimlendirilen solaryum cihazlarının uygulanmasından sonra cilt kanserlerinde önemli artış gelişimini bildiren çok sayıda çalışma bulunuyor. Bu nedenle yaz kış solaryumdan kaçının” diyor.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
