Cennet meyvesi olarak nitelendirilen, Türkiye’nin ihracatta itibar eserlerinden kuru incir 2024/25 döneminde dolar bazında yüzde 37 pahalandı ve kuru incirin ortalama ihraç fiyatı 6 bin doları aştı.
2023/24 döneminin birinci 4 aylık periyodunda ortalama 4 bin 506 dolara ihraç edilen kuru incir, 2024/25 döneminin 4 aylık periyodunda dolar bazında yüzde 37’lik sıçramayla 6 bin 162 dolarlar alıcı buldu. Türk ihracatçıları 4 aylık periyodunda kuru incir ihracatını yüzde 31’lik artışla 148 milyon dolardan 194 milyon dolara çıkardılar.
Küresel iklim değişikliği sonucunda olumsuz hava şartları nedeniyle kuru incir rekoltesinde 2024/25 döneminde yüzde 15 düşüşe karşın kuru incir ihracatında ölçü bazındaki düşüş yüzde 4 ile sonlu kaldı. 25 Eylül 2024 tarihinde başlayan 2024/25 kuru incir döneminde 25 Ocak 2025 tarihine kadar Türkiye, 31 bin 425 ton kuru incir ihraç etti. Evvelki dönem kuru incir ihracatı ölçü bazında 32 bin 796 ton olmuştu.
Kuru incir en çok Avrupa, Amerika ve Uzakdoğu’ya gidiyor
Kuru incir ihracatında en büyük hissesi 12 bin 801 ton karşılığı 87,5 milyon dolarla Avrupa Birliği ülkeleri aldı. Amerika kıtasına 7 bin 467 ton kuru incir ihraç ederken, 40 milyon 170 bin dolarlık kuru incir ihraç edildi.
Uzakdoğu ülkelerine yapılan kuru incir ihracatımız ise; 3 bin 396 ton karşılığı 20 milyon 251 bin dolar olarak gerçekleşti.
Dünya Sıhhat Örgütü’nün kuru inciri sağlıklı besinler ortasında tanımladığı bilgisini veren Ege İhracatçı Birlikleri Organik Eserler ve Sürdürülebilirlik Koordinatörü ve Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Lideri Mehmet Ali Işık, kuru incire dünya genelinde talebin her geçen yıl daha da attığını lisana getirdi.
Kuru incirde olumsuz iklim şartlarından ötürü oluşabilen aflatoksin ve okratoksin bulaşıklığının önüne geçmek için Tarım ve Orman Bakanlığı, Araştırma Enstitüleri, Üniversiteler, Üreticiler, İhracatçılar ve Tüccarlar ağır bir mesai harcadıklarını paylaşan Işık, “Kuru incir, yaklaşık 25.000 üreticimizin ve işletmelerimizde çoğunluğu bayan olan çalışanlarımızla birlikte en az 40.000 ailenin geçim kaynağıdır. Bu açıdan hem Ege Bölgemiz hem de ülkemiz açısından çok değerli toplumsal ve ekonomik pahaya sahip olan kuru incirin üretim ve ihracatının sürdürülebilir bir halde devam ettirilmesi hepimizin görevidir” diye konuştu.
Aflatoksinli incirler 25 yıldır imha ediliyor
Kuru incirdeki aflatoksinin, kuru incire insan eliyle konulan zirai ilaç/pestisit olmadığının altını çizen Lider Işık şöyle devam etti: “Aflatoksin öteki pek çok tarım eserinde de olabildiği üzere olumsuz iklim şartlarına bağlı olarak tabiatta bulunan saprofit mantarlar tarafından üretim etabında meydana gelmektedir. İklim şartlarına bağlı olarak aflatoksin oluşumu her yıl farklılık göstermektedir. Üretim periyodundaki olumsuz hava şartlarına bağlı olarak toplam üretimdeki aflatoksin varlığı, %0,5 ila %1,5 ortası oranlarda değişmektedir. Kuru meyve dalında; Türkiye’nin en büyük toplumsal sorumluluk projelerinden birisine imza atarak, “Aflatoksinli Kuru İncirlerin Bertarafı Projesi”ni 25 yıldır sürdürüyoruz. İşletmelerde lazer ayıklama makinelerinde ve özel karanlık odalarda tekrar tekrar seçilen ve ayıklanan aflatoksinli kuru incirler farklı alanlarda biriktirilmektedir. Sürdürülebilirliği Türkiye’de başlatan kesimlerden birisi olarak her yıl yaklaşık 700 ton aflatoksinli kuru inciri Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği olarak ihracatçılarımızdan topluyoruz, piyasaya sürülmesini engelleyerek biyogaz tesislerinde güce dönüşmesine aracılık ediyoruz. “Aflatoksinli Kuru İncirlerin Bertarafı Projesi” kuru incir ihracatçılarımıza her yıl ortalama 5 milyon dolar civarında maddi bir yük getirse de bu projeyi 25 yıldır sürdürdüğümüz üzere, bundan sonraki süreçte de devam edeceğimizi taahhüt ediyoruz.”
Kuru incirde aflatoksin ve okratoksin bulaşıklığını önlemek için Tarım ve Orman Bakanlığımız denetiminde uzun yıllardır üreticilere binlerce kurutma kereveti, ilek filesi, hasat filesi ve tuzaklar yaptırarak, Tarım ve Orman Bakanlığı koordinasyonunda üreticilerimize ücretsiz olarak dağıttıkları bilgisini veren Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Lideri Mehmet Ali Işık, çok ağır denetimler sonucunda ihraç edilen kuru incir partilerimiz çeşitli nedenlerle ülkemize geri geldiklerinde de İhracattan Geri Dönen Eserler Türk Besin Kodeksi (TGK) Mevzuatına uygunsa ülkemize girdiğini, ihracattan geri gelen kuru incirlerin ülkemize girişte Türkiye’nin ithalat prosedürüne tabi tutulduğunu, Tarım ve Orman Bakanlığı kontrolünde antrepoya alındığını, numune alınıp tahlil edilerek sonucu uygun olan partilerin yurda girişine müsaade verildiğini, limitlerin üstünde çıkan partilerde memur eşliğinde elleçleme yapıldığını sonrasında uygunsa yurda girişine müsaade verildiğini, uygun olmayan partilerin imha edildiğini tabir etti.
Türkiye’nin itibarlı eserlerinden biri olan kuru inciri besin güvenliği sağlanmış bir formda üretmeye ve ihraç etmeye devam ettiklerini anlatan Işık, “Dünya Sıhhat Örgütü’nün sağlıklı besin eserleri listesinde yer verdiği kuru incirimizi gerek vatandaşlarımız, gerekse 8,5 milyar insanlık gönül rahatlığıyla tüketebilirler” diyerek kelamlarını noktaladı.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
