Hatay’ın Samandağ ilçesinde yer alan Milleyha Sulak Alanı’nda, dünyada sırf burada yetişen ve “Arum milleyhanum” (Milleyha tirşiği) ismi verilen yeni bir yılanyastığı tipi keşfedildi. Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Kısmı Botanik Anabilim Kısmı öğretim üyesi Prof. Dr. Hasan Yıldırım ve Biyolog Dr. Samim Kayıkçı tarafından gerçekleştirilen bilimsel çalışmalar sonucu keşfedilen bu cins, “Arum milleyḥanum” (Milleyha Tirşiği) ismiyle literatüre kazandırıldı. Yeni çeşidi bahis alan bu bilimsel makale, Türkiye’nin önde gelen taksonomi mecmualarından Bağbahçe Bilim Mecmuasında yayımlandı.
Başarılı ve üretken bilim insanı Prof. Dr. Hasan Yıldırım ve takımını tebrik eden Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak, “ Prof. Dr. Hasan Yıldırım ve grubu, yeni keşifleriyle literatüre katkıda bulunmaya devam ediyor. Daha evvel de pek çok yeni bitki keşfini akademik dünyaya kazandıran Hocamız, takımıyla birlikte Hatay’ın Samandağ ilçesinde yer alan Milleyha Sulak Alanı’nda, yeni bir yılanyastığı cinsini bilim dünyasına tanıttı. Kendilerini tebrik ediyor, muvaffakiyetlerinin devamını diliyorum” dedi.
Halk ortasında “tirşik” olarak bilinen bitkinin yörede uzun müddettir tanındığını fakat bugüne kadar bilimsel olarak tanımlanmadığını belirten Prof. Dr. Hasan Yıldırım, “Yılanyastığı cinsleri zehirli olmalarına karşın Anadolu’nun birçok bölgesinde ‘tirşik’ ismiyle bilinen çeşitler, halk tarafından gerçek tekniklerle işlenerek lezzetli bir yemeğe dönüştürülüyor. Bu bitki fakat pişirildiği vakit tüketilebilen hayli tehlikeli bilinmeden kullanılmaması gereken bitki cinsidir. Milleyha Sulak Alanı’nda tespit edilen bu yeni cinsin de yörede benzeri formda kullanıldığını gözlemledik. Bu bitkinin bilimsel isimlendirmesinin yanı sıra Türkçe ismini de halkın verdiği isimle, ‘Milleyha tirşiği’ olarak belirledik” dedi.
Arum L. (yılanyastığı) cinsinin dünya genelinde Avrupa’dan Orta ve Güney Asya’ya, Kuzey Afrika’ya kadar geniş bir yayılış alanına sahip olduğunu belirten Prof. Dr. Hasan Yıldırım, “Bu cinse ilişkin yaklaşık 25-30 cins bulunuyor. Türkiye’de ise Arum cinsi, Ege, Akdeniz ve Karadeniz başta olmak üzere çabucak hemen tüm bölgelerde yayılış gösteriyor. Daha evvel ülkemizde bu cinse ilişkin 13 tıp biliniyordu. Milleyha Sulak Alanından tanımladığımız bu yeni tıpla birlikte Türkiye’deki Arum çeşidi sayısı 14’e yükseldi. Bu çeşitle birlikte Arum cinsine ilişkin ülkemiz endemiği cins sayısı da üçe çıktı” diye konuştu.
“Pek çok canlı için korunması gereken özel bir ekosistem”
Yeni cinsin yalnızca Milleyha Sulak Alanı’nda bulunduğunu vurgulayan Prof. Dr. Hasan Yıldırım, “Arum milleyḥanum, şu ana kadar yalnızca Hatay’ın Samandağ ilçesi sonlarında yer alan Milleyha Sulak Alanında tespit edildi. Bu bölge, yaklaşık 300 civarında bitki çeşidi, 24 kelebek, 7 göğüslü, 12 sürüngen ve 3 kurbağa cinsiyle dikkate bedel bir biyoçeşitliliğe sahip. Fakat Milleyha’nın en değerli özelliği, dünya genelinde göçmen kuşlar için kritik bir konaklama alanı olmasıdır. Bugüne kadar burada 312 kuş çeşidi gözlemlendi. Göç yolları üzerinde yer alan bu alan, kuşların dinlenmesi ve beslenmesi açısından hayati bir kıymete sahip. Münasebetiyle yalnızca kuşlar için değil, keşfettiğimiz bu yeni bitki çeşidi üzere pek çok canlı için de korunması gereken özel bir ekosistem niteliği taşıyor” dedi
“Ekolojik karakter tehdit altında”
Milleyha Sulak Alanı “Mileyha Sazlığı Sulak Alanı” ismiyle mahalli ehemmiyete haiz sulak alan ilan edildiğini belirten Prof. Dr. Hasan Yıldırım, “126 hektarlık bu alan, eşsiz biyolojik çeşitliliğiyle korunması gereken çok özel bir ekosistem. Lakin alan üzerinde tarıma açma, atık dökümü, yapılaşma, çok otlatma ve kaçak avcılık üzere önemli insan kaynaklı tehditler mevcut. Bilhassa alanın yaklaşık üçte birini kapsayan ve biyolojik çeşitlilik açısından epey güçlü olan tampon bölge, imara açık olması nedeniyle yapılaşma baskısı altında. Son yıllarda yapılan kontrollerle kaçak avcılık azalsa da, mülkiyet sıkıntıları ve ekolojik karakterin bozulması riski devam ediyor” dedi.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
