Ankara Sanayi Odası (ASO) ve Nükleer Sanayi Derneği (NSD) tarafından Güç ve Olağan Kaynaklar Bakanlığı’nın dayanaklarıyla hayata geçirilen 11. Nükleer Santraller Tepesi – NPPES, 1 Temmuz 2025’te Hilton Bomonti Konferans Merkezi’nde başladı. Türkiye, Balkanlar, Ortadoğu ve Kuzey Afrika’nın en büyük nükleer güç aktifliği olan NPPES, karar vericilerden nükleer gücün küresel oyuncularına, yerli tedarikçilerden akademisyenlere tüm paydaşları bir ortaya getirdi. Tepe boyunca nükleer gücün geleceği şekillendirmedeki rolü ele alınırken, fuar alanında da dalın en yeni teknolojileri sergilendi.
NPPES’in açılışını; Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Nükleer Enerji ve Milletlerarası Projeler Genel Müdür V. Salih Sarı, Ankara Sanayi Odası Yönetim Kurulu Lideri Seyit Ardıç, Nükleer Sanayi Derneği Lideri Alikaan Çiftçi, Akkuyu Nükleer A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı & Rosatom Şirketlerinden Rusatom Energy International CEO’su Anton Dedusenko, İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Rektörü Hasan Mandal ve Çin Halk Cumhuriyeti Devlet Nükleer Enerji Teknoloji Kurumu (SNPTC) Lider Yardımcısı Ma Mingjun gerçekleştirdi.
“Sinop projemizde yıl sonuna kadar kıymetli gelişmeler bekliyoruz”
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Nükleer Enerji ve Milletlerarası Projeler Genel Müdür V. Salih Sarı şunları söyledi: “Türkiye olarak, büyüyen ekonomimiz ve artan nüfusumuzla birlikte her yıl yaklaşık yüzde 4 oranında artan elektrik talebimizi karşılamak, dışa bağımlılığımızı azaltmak ve çevresel taahhütlerimizi yerine getirmek için dört ayaklı bir güç stratejisini kararlılıkla uyguluyoruz. Bunlar; yenilenebilir güç yatırımları, güç verimliliğinin artırılması, yerli doğal gaz kaynaklarımızın geliştirilmesi ve elbette, nükleer güce geçiştir. Maksadımız Akkuyu Nükleer Santrali’nin dört ünitesinin 2028 yılı sonuna kadar kademeli olarak elektrik üretmeye başlaması.
Akkuyu, tam kapasite devreye girmesiyle de yılda 35 milyar kWh elektrik üretecek, ülkemizin elektrik gereksiniminin yüzde 10’unu karşılayacak, ayrıyeten nükleer güçten en çok elektrik üreten birinci 10 ülke ortasında ülkemizin yer almasını sağlayacaktır. Diğer taraftan, Akkuyu, yılda yaklaşık 35 milyon ton karbon emisyonumuzu ve 7 milyar metreküp doğalgaz ithalatımızı da azaltmış olacak. Ayrıyeten, tüm yaşam döngüsü boyunca ülkemize 50 milyar dolarlık bir ekonomik katkı da sunacak. Bu da güç arz güvenliğinin yanı sıra çevresel ve ekonomik amaçlarımıza de ne kadar kıymetli katkı sağlayacağını gösteriyor. 2053 yılına kadar 20 GW nükleer kapasiteye ulaşmayı hedefliyoruz. Bu doğrultuda, biri Sinop ilimiz diğeri Trakya’da olmak üzere iki büyük nükleer santral projesini daha hayata geçirmek için çalışmalarımıza kararlılıkla devam ediyoruz. Şu an prestijiyle Sinop alanımızda gerekli saha etütlerini tamamladık, ilgili kurumlardan ÇED ve saha onaylarını aldık, teknoloji sahibi ülkeler ve şirketlerle de görüşmelerimizde kıymetli aralıklar kaydettik. Sinop projemizde bu yıl sonuna kadar kıymetli gelişmeler bekliyoruz.”
Trakya santralimizden 2035 yılından çabucak sonra birinci elektriği üretmeyi öngörüyoruz
Salih Sarı kelamlarına şöyle devam etti: “Trakya alanımızda ise saha etütlerimize ve tekrar teknoloji sahibi ülkelerle görüşmelerimize süratle devam ediyoruz. Bu çalışmalarımız sonucunda; Sinop santralimizden 2035 yılından evvel, Trakya santralimizden ise 2035 yılından çabucak sonra birinci elektriği üretmeyi öngörüyoruz. Rekabetçi elektrik fiyatına sahip ve yerlileştirme amaçlarımızla uyumlu teklifler gelmesi durumunda önümüzdeki yıl sonuna kadar bu projeler için milletlerarası anlaşmalar imzalamayı planlıyoruz. Bunların yanı sıra gerek elektrik gerekse ısı üretimi noktasında SMR’lar da güç planlamamızda değerli bir yere sahiptir. SMR projelerinin özel bölüm yatırımıyla kurulumunu ve yerli üretimini teşvik edecek yasal ve düzenleyici altyapı geliştirme çalışmalarımız da devam ediyor. Bu yıl sonuna kadar bu çalışmalarımızı tamamlamayı ve 2030 yılına kadar ülkemize bu teknolojileri kazandırmayı hedefliyoruz.”
“Yeni bir araştırma reaktörünü daha ülkemize kazandırmayı planlıyoruz”
Sarı şunları da kelamlarına ekledi: “Türkiye olarak uzun vadede; yerli radyoaktif hammadde kaynaklarımızı en faal şekilde değerlendirerek nükleer santraller için gerekli yakıtın tedarikini garanti altına almayı, nükleer gücün her alanında kendi kendine kâfi bir sanayi altyapısına ulaşmayı, birebir vakitte bu alanda teknoloji ihraç eden ve memleketler arası arenada kelam sahibi bir ülke olmayı hedefliyoruz. Bu gaye doğrultusunda, öncelikli olarak; biri TENMAK’ta diğer İTÜ’de olan iki nükleer araştırma ve eğitim reaktörümüze ek olarak daha yüksek güce sahip, nükleer teknolojilere yönelik tasarım ve testlerde endüstrimize değerli kabiliyetler sunacak yeni bir araştırma reaktörünü daha ülkemize kazandırmayı planlıyoruz. Bunun yanı sıra; yerli endüstrimizin Akkuyu projesinde edindiği bilgi ve tecrübe ışığında, diğer nükleer santral projelerimizde daha fazla iştirakinin artırılması, nükleer teknolojiyi ihraç eder bir pozisyona ulaşması da en kıymetli gayemiz. Bu doğrultuda ülkemizde; nükleer organize sanayi bölgelerinin kurulması, nükleer santral projelerine yönelik tasarım ve imalat alanlarında yeni teşvik düzeneklerinin oluşturulması, Ar-Ge ve Ür-Ge projelerine yönelik dayanak programlarının artırılması ile ülkemizin nükleer test ve sertifikasyon altyapısının güçlendirilmesine yönelik önümüzdeki süreçte kıymetli adımlar atmayı planlıyoruz.”
“NÜKSAK-2 ile teknolojiye dayalı güçlü bir yerli sanayi altyapısı kurmayı amaçlıyoruz”
Ankara Sanayi Odası Yönetim Kurulu Lideri Seyit Ardıç: “Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nin akabinde Sinop ve Trakya’da planlanan projelerle birlikte, ülkemiz 2040 yılına kadar 20 bin megavat nükleer kurulu güce ulaşmayı hedefliyor. Bu amaç yalnızca güç üretim kapasitesinin artırılmasını değil, tıpkı vakitte yüksek teknolojiye dayalı üretimin, sanayi kümelenmelerinin ve yerli mühendislik kabiliyetinin gelişimini de içeriyor. Türkiye, bu stratejik yatırımlarla global güç dönüşümünün bir kesimi olmanın ötesine geçerek, bölgesel bir teknoloji ve tedarik merkezi haline gelmeyi hedefliyor. Bilhassa Küçük Modüler Reaktörler (SMR), nükleer güçte esneklik, güvenlik ve maliyet avantajı sağlayarak geleceğin güç sistemlerinde kritik bir rol oynayacak. Daha düşük başlangıç yatırımı, daha kısa inşa mühleti ve şebeke uyumluluğu üzere avantajlarıyla SMR teknolojileri, ülkemizin güç arz güvenliği ve teknoloji üretimi açısından değerli bir fırsat sunuyor. Bu alanda da yerli endüstrimizin aktif rol almasını sağlamak büyük ehemmiyet taşıyor. Ankara Sanayi Odası olarak Türkiye’de birinci kere kurulan nükleer sanayi kümelenmesi NÜKSAK ile sanayicilerimizi bu alana hazırlamaya başladık. NÜKSAK ile bilhassa Akkuyu projesinin yerelleştirilmesi kapsamında, firmalarımıza memleketler arası nükleer standartlara ulaşmaları için takviye oluyoruz. 75 öncü sanayicimizin iştiraki ile birinci fazını tamamladığımız NÜKSAK, nükleer güç alanında çok değerli deneyimler edinmemizi sağlıyor. Başlattığımız NÜKSAK-2 ile yeni bir periyoda giriyoruz. Artık gayemiz daha fazla yerli firmayı bu stratejik dala kazandırmak ve yalnızca üretim değil, teknolojiye dayalı güçlü bir yerli sanayi altyapısı kurmayı da amaçlıyoruz. NPPES, yerli endüstrimizin nükleer güç alanına entegrasyonu, tedarik zincirinde daha aktif rol alması ve teknoloji transferinin sağlanması için hayata geçirdiğimiz en somut platformlardan biri. Endüstrimizin rekabet gücünü artırmak ve sürdürülebilir bir gelecek inşa etmek için nükleer gücün kritik değerini çok düzgün biliyoruz ve daldaki tüm paydaşlarla iş birliğimizi daha da güçlendirerek çalışmaya devam edeceğiz.”
“Türkiye nükleer güçte ihracatçı bir ülke olacak”
Nükleer Sanayi Derneği Başkanı Alikaan Çiftçi ise şunlara değindi: “Türkiye’nin nükleer güç seyahati artık yalnızca bir üretim problemi değil; birebir vakitte memleketler arası prestiji, teknolojiye dayalı kalkınmayı ve bölgesel tesir alanını şekillendiren çok katmanlı bir stratejiye dönüştü. Akkuyu NGS yalnızca bir başlangıç. Önümüzde artık, nükleer teknolojinin yeni ufku olan SMR periyodu bulunuyor. Yenilenebilir güç kaynaklarıyla hibrit çalışabilen SMR’lar; sanayi bölgelerinden büyük data merkezlerine, hidrojen üretim tesislerinden elektriğe erişimin güç olduğu bölgelere kadar esnek ve ölçeklenebilir tahliller sunma potansiyeline sahip. Bu teknoloji, Türkiye’yi sadece güç üreten bir ülke değil, tıpkı vakitte nükleer teknoloji ve mühendislik ihraç eden bir aktör haline getirecek. Nükleer Santraller Tepesi Türkiye’nin nükleer güç seyahatinde bir beyin fırtınası ve güç birliği platformu haline geldi. Bu istikametiyle de bölümün geleceğine ışık tutuyor.”
Çiftçi, Nükleer Sanayi Derneği ismine kıymetli bir gelişmeyi de paylaştı: “Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA) İdare Kurulu’nun davetiyle, Nükleer Sanayi Derneği olarak hükümet dışı kuruluşlar listesine dahil edildik. Bu gelişmeyle birlikte, Derneğimiz Türkiye’nin yerli nükleer güç endüstrisini milletlerarası platformlarda temsil etme misyonunu daha da güçlenerek sürdürecek.”
“İTÜ olarak Küçük Modüler Reaktörler için araştırmalar yürütüyoruz”
İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Rektörü Hasan Mandal Hasan Mandal ise konuşmasında şunlara dikkat çekti: “Nükleer güç karbon azaltımı ve endüstriyel dayanıklılık hedefleyen bölgeler için sürdürülebilir ve muteber güç siyasetinin temel taşı olarak öne çıkıyor. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımızca yayımlanan 2030 Sanayi ve Teknoloji Strateji Dokümanı, “Nükleer Teknoloji Geliştirme Parkı” kurulmasını öngören vizyoner bir amacı barındırıyor. Bu argümanlı teşebbüs, İstanbul Teknik Üniversitesi’nin akademik liderliğinde hayata geçirilecek. Biz bunu sadece bir altyapı projesi olarak değil; dışa bağımlı bir alıcı değil, bilgi ve tahlil üreten, ihraç eden ulusal bir taahhüt olarak görüyoruz. İTÜ olarak nükleer inovasyon ekosistemini daha da güçlendirecek “Ulusal Araştırma Altyapısı” başvurusu hazırlıyoruz.” dedi.
Günümüzde SMR’lar ve Mikro Modüler Reaktörler (MMR) üzere ileri reaktör dizaynlarıyla nükleer gücün yüzünün yine tanımlandığına dikkat çeken Mandal: İTÜ’deki akademik takımların reaktör fiziği ve termal-hidrolik modelleme, ileri nükleer materyaller ve yakıt çevrimleri, nükleer emniyet ve siber güvenlik, radyasyon kalkanlama, atık idaresi ve lisanslama çerçevesi, SMR entegrasyonuna yönelik data temelli simülasyonlar ve hibrit güç sistemleri mevzularında disiplinlerarası araştırmalar yürüttüğünü de vurguladı. Mandal kelamlarına şunları ekledi: “Amacımız yalnızca teknolojiyi geliştirmek değil; birebir vakitte süratle değişen global bir bağlamda çalışabilecek, nükleer mühendisler, düzenleyiciler ve sistem düşünenler yetiştirmek. Bu noktada NPPES, bilgi paylaşımı, iş birliği fırsatlarının tanımlanması ve sürdürülebilir bir yol haritası tasarlamak için vaktinde ve kritik bir platform sunuyor. ”
Bir asırlık iş birliğinin temelini attık
Anton Dedusenko, Akkuyu Nükleer A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı & Rosatom Şirketlerinden Rusatom Energy International CEO’su: “Türk partnerlerimizle birlikte ülkede büsbütün yeni bir yüksek teknoloji sanayisi kuruyor ve bunun için gerekli altyapı ile yüksek nitelikli uzman kadroyu sağlıyoruz. Böylelikle Türkiye, ulusal nükleer kesiminin gelişimine yönelik yol haritasını oluşturmak ve saha tecrübesi ile birikmiş uzmanlığa dayalı yeni nükleer santral projelerini hayata geçirmek için gerekli temel ön şartlara kavuşuyor. Her nükleer santral projesinin önümüzdeki neredeyse bir asırlık periyoda yayılacak iş birliklerinin temelini attığı bir gerçek. NPPES’i öne çıkaran öge ise tüm paydaşlara paylaşımda bulunma, tartışma ve geleceğe dair planlar yapma platformu sunmasıdır” diye konuştu.
SNPTC: “Türkiye’nin güç dönüşümüne katkı sağlamayı sürdüreceğiz”
Dünyanın sıfır karbon amaçlarına ulaşmasına değerli katkılarda bulunduklarını söz eden Çin Halk Cumhuriyeti Devlet Nükleer Enerji Teknoloji Kurumu (SNPTC) Lider Yardımcısı Ma Mingjun şunları aktardı: “Çin Devlet Enerji Yatırım Kurumu (SPIC) olarak Yeşil Pahalar Yaratmak” misyonumuz doğrultunda bugün, 265 GW’lık toplam kurulu gücümüzün yüzde 72’si pak güç kaynaklarından sağlanıyor; dünya çapında en büyük pak güç üreticisi pozisyonundayız. SPIC’in bir yan kuruluşu olan Devlet Nükleer Güç Teknolojisi Kurumu (SNPTC) üyesi şirketleri Mayıs 2025 prestijiyle devrede olan ve inşa hâlindeki 20 adet üçüncü kuşak reaktörün EPC yüklenicisi olarak misyon aldı. Nükleer güç, pak güç kaynaklarından biri ve global güç sepetinde hayati bir role sahip. Türkiye de yakında nükleer güçten beslenen bir ülke olacak. İşte bu nedenle NPPES büyük değer taşıyor: Nükleer sanayinin tüm paydaşlarına en yeterli teknolojileri, eserleri ve uygulamaları görme, öğrenme ve paylaşma fırsatı sunuyor. Türkiye, büyük bir iktisada ve artan güç talebine sahip stratejik bir pazar. SPIC olarak biz de bu kıymetli pazarda etkin rol alıyoruz. 2022’de ticari işletmeye giren 1.320 MW kapasiteli Hunutlu Termik Santrali, Türkiye’de Çin’in en büyük direkt yatırım projesi. 2023’teki yıkıcı zelzelenin akabinde bile santral kesintisiz çalışarak halkın güç gereksinimini ve yardım faaliyetlerini destekledi. Bu yıl mart ayında Güç ve Doğal Kaynaklar Bakan Yardımcısı Dr. Zafer Demircan’ı Pekin’de ağırladık. Yapan görüşmelerde bulunarak yenilenebilir ve nükleer güç projelerinde iş birliğimizi derinleştirme kararı aldık. Türk ortaklarımızla birlikte, Türkiye’nin güç dönüşümüne katkı sağlamayı sürdüreceğiz” diye konuştu.
INPPES Fuarcılık tarafından hayata geçirilen 11. Nükleer Santraller Zirvesi’nin milletlerarası resmi destekçileri ortasında; Kore Nükleer Derneği, Çin Nükleer Güç Derneği, İtalyan Nükleer Derneği ve Bulgar Atom Forumu da yer alıyor.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
