Hava yolu darlığı, üst teneffüs yollarında çeşitli nedenlerden ötürü daralmalar görülmesi ve hava geçişinin sınırlanması ile ilgili bir durumdur, hayat kalitesini de değerli ölçüde düşürmektedir. Gırtlak, gırtlak üstü bölge ve gırtlak altındaki hava borusundaki sorunlar hava almayı zorlaştırabilir. Hava borusu yahut gırtlaktaki daralmalardan ötürü nefes darlığı şikayeti gelişebilir. Bu şekil durumlarda uzunluğundan hava deliği açmAdan da, uygun ve yanlışsız vakitte yapılan cerrahi tedaviler ile kanülsüz yaşamak mümkün olabilmektedir. Memorial Ankara Hastanesi Kulak Burun Boğaz Bölümü’nden Doç. Dr. Mehmet Burak Aşık, hava yolu darlıkları hakkında bilgi verdi, teşhis ve tedavi prosedürlerini anlattı.
Astım ve KOAH ile karıştırılabiliyor
Akciğerin üstündeki hava yolundaki meseleler, teneffüs sistemindeki üst hava yolu darlıklarıyla ilişkilendirilmektedir. Ender görülen hastalıklar olmakla birlikte, ağır bakımda kalma, uzun müddet entübe kalma, boyna radyoterapi uygulanması, travma maruz kalma ve tiroid cerrahi hikayesi üzere durumlarda oluşabilir. Bu hastaların bir kısmı, astım ve KOAH hastalığı tedavisi görmektedir. Tedavilere karşın nefes darlığı şikayetinde rahatlama olmaması halinde yapılan üst hava yolu endoskopik muayenelerinde, hastalarda 2 taraflı ses teli felçleri ve hava yolu darlıkları görülmektedir.
Hava yolu darlıklarının en önemli nedenleri;
- Boyun travmaları
- Boyuna alınan radyoterapi
- Gırtlak kanseri
- Uzun mühlet entübasyon altında kalmak
- Uzun müddet ağır bakımda kalmak
- Tiroid ameliyatı sonrası gelişen 2 taraflı ses teli felçleri
En değerli belirtileri: Nefes darlığı, ses kısıklığı ve yutma bozukluğu
Covid-19 pandemisinden sonra, uzun mühlet ağır bakımda kalma ve entübe kalma durumları arttığı için hava yolu darlıkları daha sık görülebilmektedir. Üst hava yolu darlıklarında en sık görülen belirti ise, nefes darlığıdır. Gırtlakla alakalı durumlarda ise, ses kısıklığı yahut yutma bozukluğu da şikayetlere eklenmektedir. Üst hava yolu darlıklarında nefes darlığı yavaşça gelişir, süratli ve ani bir nefes kaybı yaşanmaz. Hasta, rastgele bir üst teneffüs yolu enfeksiyonu geçirdiğinde ani bir nefes darlığı gelişebilir. Bu hastalar, rahat nefes alamaz ve nefes darlığı yaşar. Hastada, nefes alırken nefes sesi de oluşmaktadır. Hastaların, ses kısıklığı ve yutma bozukluğu durumunda katiyetle bir uzmana başvurması gerekmektedir.
Endoskopik ve açık cerrahi prosedürlerle tedavi ediliyor
Tanı sürecinde, endoskopik muayene ile gırtlak işlevleri incelenmekte ve gırtlağın altına inilerek hava borusu endoskopisi yapılmaktadır. Poliklinikte yapılamaması durumunda ise, ameliyathanede genel anestezi altında endoskopi süreci yapılmaktadır. Boynunda kitle olan, gırtlakta kanser kuşkusu olan yahut boynuna radyoterapi almış olan hastalarda tomografi çekilmesi gerekmektedir. Hastalarda ek akciğer sorunları de araştırılmaktadır. Hava yolu darlıkları, cerrahi formüllerle tedavi edilmektedir. Cerrahi tedaviler, endoskopik prosedürler ve açık cerrahi yollar olarak 2’ye ayrılmaktadır. Çift taraflı ses teli felçlerinde ise, ses teli gerisine uygulanan lazerli cerrahi teknikler de kullanılmaktadır. Bu sayede hastalara nefes alma rahatlığı sağlanmaktadır.
Üst teneffüs yolu hastalıklarından korunmak önemli!
Hava yolu darlığı tedavi sonrası nadiren tekrarlayabilmektedir. Kimi hastalarda cerrahi tedavilere karşın, uzunluğundan hava deliği açmak gerekmektedir. Hava yolu darlığı olan hastalar, entübasyon ve ağır bakım yatışları üzere durumlarda, kesinlikle tabiplerini bilgilendirmelidir. Hastaların üst ve alt teneffüs yolunu ilgilendiren enfeksiyonlardan korunması gerekmektedir. Ayrıyeten, sigara ve alkol kullanılmaması, reflü şikayetlerinin de kesinlikle azaltılması gerekmektedir. Tedavi sonrası hastalar, hafif tempolu yürüyüş yapmalı, hafif beslenmeli ve bol su tüketimine ihtimam göstermelidir.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
