Rolls-Royce kurulduğu günden beri çağdaş sanatın önde gelen isimleriyle anıldı. Salvador Kısmı, Andy Warhol, Henri Matisse, Pablo Picasso, Christian Bébé’ Bérard ve Cecil Beaton üzere kıymetli sanatkarlar Rolls-Royce ile seyahat ettiler. Royal Academy of Arts’a tam üye olarak seçilen birinci bayan sanatçı Dame Laura Knight, Rolls-Royce’u gezici atölye olarak kullanarak Epsom ve Ascot üzere hipodromlarda aracın içinden fotoğraf yapmıştı. Jacquelyn de Rothschild, Peggy Guggenheim ve Nelson Rockefeller’in de ortalarında bulunduğu dünyanın en değerli koleksiyonerlerinin de ilgisini çekti.
Ancak sanat dünyasıyla en güçlü bağ kuran model, markanın doruğunu temsil eden ve 100. yılını kutlayan Phantom oldu. Sekiz kuşak ve 100 yıl boyunca Phantom, çağdaş tarihin en ünlü yaratıcı isimleri tarafından tercih edildi. Phantom Londra’daki Saatchi Galerisi ve New York’taki Smithsonian Tasarım Müzesi üzere itibarlı kurumsal koleksiyonlardan, çok sayıda bağımsız galeri ve stant alanlarına kadar dünyanın dört bir yanındaki galerilerde başlı başına bir sanat yapıtı olarak sergilendi.
Phantom ile sanat dünyası ortasındaki bu kalıcı bağ, uzun soluklu bir yaratıcı etkileşim geleneğini yansıtıyor. Phantom yıllar boyunca, en özgün sanatsal hayal gücüne sahip isimleri kendine çekerek hem beklenmedik hem de unutulmaz çalışmalara ilham verdi.
Salvador Kolu, The Cauliflower (Karnabahar) ve The Frozen Phantom’un (Buz tutmuş Phantom) sıra dışı hikayesi
Salvador Domingo Felipe Jacinto Kısmı i Domènech, Púbol Markizi, unvanını taşıyan biri elbette her vakit ilgi odağı olur. Kâbusları andıran görüntüler, hayal eseri yaratıklar, kışkırtıcı yiyecekler ve eriyen saatlerle sanat dünyasını sarsan Kısmı, bu sıra dışı stilini daha geniş kitlelere ulaştırmak istiyordu.
1955 kışında, Paris-Sorbonne Üniversitesi’nde bir konferans vermesi için davet edildi. Çağdaş sanat tarihinde unutulmaz bir an yaratma fırsatı gören Dalí, bir arkadaşının siyah ve sarı renkli Phantom’unu ödünç alarak içini 500 kg karnabaharla doldurdu. Karnabaharlarla dolu araçla Paris sokaklarında unutulmaz bir tıp attıktan sonra, Kolu üniversitenin önünde durdu ve Phantom’un kapılarını açarak karnabaharların soğuk tabana dökülmesini sağladı. 2000 kişilik dinleyici kitlesinden kaçının “Paranoyak Eleştirel Yolun Fenomenolojik Yönleri” bahisli sunumu hatırladığı bilinmeyen olsa da konferanstan evvelki gelişi efsaneleşti.
Rolls-Royce meydan okuyan gerçeküstü performansı onurlandırmak için, bu görkemli, eksantrik ve karnabahar dolu Phantom anından ilham alan özgün bir sanat yapıtı yaratması için çağdaş bir sanatçıyı görevlendirdi.
Bu unutulmaz an, Salvador Dalí’nin Phantom’u ölümsüzleştirdiği tek çalışma değildi. Sanatkarın 1934 yılında yayımlanan “Les Chants de Maldoror” (Maldoror’un Şarkıları) isimli fotoğraflı kitap için hazırladığı bir yapıtta, Phantom’un gerçeküstü bir yorumu yer alıyordu. Dalí’nin bu çarpıcı kompozisyonda otomobil, buzlarla kaplı ıssız bir görüntüde adeta terk edilmiş bir formda betimleniyor. Zarafet ile tedirginliği birebir karede buluşturan bu sahne, Dalí’nin lüksü absürt ögelerle harmanlama konusundaki eşsiz yeteneğini bir defa daha gözler önüne seriyor.
Andy Warhol ve 15 Dakika’dan Fazla Şöhret’in hikayesi
Dalí, her sonbahar ve kışı New York’ta geçirir, Manhattan’daki St. Regis Oteli’nde bir süitte kalırdı. Burada 1965 yılında Andy Warhol isminde genç bir görsel sanatkarla tanıştı. Sanat tarihindeki bu dönüm noktası, İngiliz fotoğrafçı David McCabe tarafından fotoğraflandı ve bu anı şöyle anlattı; “Dalí tüm olayı adeta bir tiyatroya çevirdi. Andy ise donup kalmıştı.”
Birçok kişi tarafından Dalí’nin doğal halefi olarak görülen Warhol, 20. yüzyılın en tesirli sanatkarlarından biri haline geldi. Lakin mentor Dalí’nin tersine, Warhol sahiden 1938 model, yaklaşık 1947’de shooting brake üslubuna dönüştürülmüş bir Phantom’a sahipti. 1972 yılında, Warhol ve İsviçreli temsilcisi Bruno Bischofberger, Zürih’te bir antikacı dükkanının önünden geçerken, satışta olan bu sanat yapıtı aracı gördüler. Warhol, aracı çabucak satın alıp New York’a gönderdi. Araç, 1978 yılına kadar Warhol’a aitti ve sonrasında arkadaşı ve menejeri Fred Hughes’a sattı.
Pop Art’ın kalıcı tesirine bir övgü olarak Rolls-Royce, Studio 54’ten kültürel ana akıma taşınan bu gözü pek şekli tekrar yorumlaması için çağdaş bir sanatkarla anlaştı.
Her Phantom için bir sanat yapıtı; Charles Sykes ve Spirit of Ecstasy
Rolls-Royce’un en eski devirlerine dayanan bu sanatsal iş birliği geleneği, markanın en kalıcı sembolünü bir sanatkarın ustalıkla heykelleştirmesiyle başladı ve dünyanın en ünlü, en çarpıcı yaratıcılarıyla devam etti.
1911’den beri, Rolls-Royce araçları, dünyanın en tanınmış ve mana yüklü heykelciği Spirit of Ecstasy ile taçlandırılıyor. Markanın ikonografisinin bu temel ögesi, yetenekli ve üretken sanatçı Charles Robinson Sykes tarafından yaratıldı.
Londra’daki Royal College of Art’ta burs kazandıktan sonra Charles Sykes, 1902 yılında, Beaulieu’nun 2. Baron’u John Douglas-Scott-Montagu tarafından The Car Illustrated dergisinin illüstrasyonlarını hazırlamak üzere işe alındı. Montagu daha sonra, Sykes’tan Rolls-Royce Silver Ghost modellerini resmeden özel bir tablo serisi yapmasını istedi. Bu etkileyici eserler, Rolls-Royce’un birinci genel müdürü Claude “CJ” Johnson’ın dikkatini çekti. Johnson, markanın 1910-11 kataloğu için Sykes’a Rolls-Royce araçlarının opera salonuna, golf alanına ve somon avı yapılan ırmak kıyıları üzere yerlere geliş anlarını betimleyen altı özel yağlı boya tablo sipariş etti.
Kısa bir müddet sonra CJ, Rolls-Royce’un güçlü bir simgeye muhtaçlık duyduğuna karar verdi ve Paris’te Louvre Müzesi’nde hayranlıkla incelediği etkileyici Yunan heykeli “Semadirek’in Kanatlı Zaferi”nden ilham alarak bir heykel tasarlamasını istedi. Sykes, bu heykelin görkeminden ilham aldı lakin Rolls-Royce ile seyahat etmenin hissini daha yeterli aktaracak, daha şık ve manevî bir figür yarattı.
CJ, yeni çıkan bu ikonik dizayndan çok etkilendi ve 1911 yılında Sykes’ı bu heykelciğin tek sanatkarı ve tedarikçisi olarak görevlendirdi. Bu tarihten itibaren Sykes, üretim grubunu şahsen denetledi ve 1928 yılında kızı Jo, onun yerine geçti. Rolls-Royce 1948’de üretimi kendi bünyesine alıncaya kadar, her Phantom sahibi tarafından farkında olmadan bir Sykes özgününe sahip olmuş olabilir.
Günümüzde Rolls-Royce’daki çalışmalarıyla hatırlansa da Sykes, sanatçı olarak başarılı bir mesleğe sahipti. Yapıtları hala büyük bir saygınlığa sahip olup, British Museum ve Londra’daki Victoria & Albert Müzesi üzere itibarlı kurumsal koleksiyonlarında yer alıyor.
Phantom: bir tuval ve katalizör
Phantom ikinci yüzyıla adım atarken, sanatsal mirası her zamankinden daha manalı ve değerli hissediliyor. Yaratıcılar ve koleksiyoncular için Phantom, şahsî, vakitsiz ve mana yüklü bir söz biçimi sunmaya, tıpkı vakitte vizyoner kanılar için ilham kaynağı olmaya devam ediyor.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
