Üsküdar Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Anabilim Kolu Dr. Öğr. Üyesi Burcu Etraflı, 16 Ağustos Memleketler arası Evsiz Hayvanlar Günü hasebiyle sahipsiz hayvan meselesini ele aldı.
Evsiz hayvanlar, insan nüfusunun yüzde 10’una karşılık geliyor
Sokaklardaki milyonlarca canın her gün yüzleştiği tehlikelere dikkat çeken Dr. Öğr. Üyesi Burcu Etraflı, “Sokak hayvanları sıhhat sıkıntıları ve açlıkla uğraş ederken, tıpkı vakitte trafik kazaları, makus muamele ve birtakım beşerler tarafından ziyan görebilme riskiyle de karşı karşıya kalır. Dünya Sıhhat Örgütüne nazaran evsiz hayvanlar, insan nüfusunun yüzde 10’una karşılık gelmektedir. Türkiye’de ise, 6,5 milyon civarı sahipsiz köpek varlığı varsayım edilmektedir. Sahipsiz sokak hayvanı popülasyonunu denetim altında tutmak için kısırlaştırma kuraldır.” dedi.
Egzotik evcil hayvanlar doğal hayatından koparılarak hayatta kalma uğraşı veriyor
Evcil hayvanın, insan tarafından kültüre alınmış ve eğitilmiş hayvanları, sahipsiz hayvanın (evsiz hayvan) ise barınacak yeri olmayan yahut sahibinin ya da koruyucusunun mesken ve yerinin hudutları dışında bulunan ve rastgele bir sahip yahut koruyucunun denetimi ya da direkt kontrolü altında bulunmayan hayvanları tanımladığını kaydeden Dr. Öğr. Üyesi Burcu Etraflı, “Esasen, köpek yahut kedi üzere evcilleştirilmiş bir tıbbın üyesi olmayan rastgele bir hayvan, egzotik evcil hayvan tarifine girer. Bu sınıfa girenler, kaplanlar, aslanlar ve jaguarlar, örümcek maymunları, şempanzeler ve çeşitli kaplumbağa çeşitleri, papağanlar ve yılanlar da dahil olmak üzere doğal ömründen koparılarak hayatta kalma çabası vermektedir.” diye konuştu.
Kontrolsüz üreme, sahipsiz hayvan sayısının süratle artmasına neden oluyor
Türkiye’deki sokak hayvanları popülasyonu probleminin, ülkede uzun müddettir devam ettiğini ve önemli bir sorun olarak kabul edilmediğini lisana getiren Dr. Öğr. Üyesi Burcu Etraflı, “Bu sorunun temel nedenleri ortasında denetimsiz üreme, terk edilme ve sahipsiz hayvanlara kâfi bakım ve müdafaa sağlanmaması yer almaktadır. Denetimsiz üreme, sahipsiz hayvan sayısının süratle artmasına neden olur. Ayrıyeten beşerler tarafından terk edilen evcil hayvanların sokaklarda yaşama gayreti, sokak hayvanlarının sayısının artmasında tesirli olur. Bunun yanı sıra insanların bir heves ile alıp sonra sokağa bıraktığı evcil hayvanlar da sokak hayvanlarını sayısının artışında kıymetli bir rol oynamaktadır.” tabirinde bulundu.
Geleneksel olmayan “evcil hayvan” sahibi olma isteğinin yaban hayatının milletlerarası ve birden fazla vakit yasadışı ticaretini körüklediğini de anlatan Dr. Öğr. Üyesi Burcu Etraflı, “Evcil hayvan ticaretine satılan birçok hayvan, yabanî tabiatta özgürce yaşamaya başlıyor ve birden fazla vakit acımasız ve insanlık dışı sistemlerle yakalanıyor. Çoklukla nakliye emeliyle küçük kaplara yahut kafeslere konuyorlar ve kimi durumlarda nefes alamıyor yahut hareket edemiyorlar.” biçiminde söz etti.
Satın alma sahiplen…
Sokak hayvanlarının sahiplenilmesi konusuna da işaret eden Dr. Öğr. Üyesi Burcu Etraflı, şöyle devam etti:
“Sokak hayvanlarının sahiplenilmesi üç biçimde karşımıza çıkmaktadır. Birincisi, insanların sokaktan gördükleri hayvanı sevip sahiplenmek isteyerek konutlarını açmasıdır. İkincisi daha çok endüstrileşmiş kentlerimizde karşılaştığımız, mahallî idarelerin bakımevlerinde bulunan yahut özel kuruluşlar vasıtasıyla hayvanların fiyatsız sahiplenilmesidir. Mevzuatta lokal idarelerin süreksiz bakım konutlarında bulunan hayvanların sahiplenilmesini teşvik etmesi gerekliliği mevcutsa da öteki kurum ve kuruluşlar hatta şahısların sahiplendirme yapmasında bir yasak bulunmamaktadır. Üçüncüsü ise hayvanların satın alınması formülüyle gerçekleşmektedir. Satın alma sahiplen özellikle ender bulunan hayvan tipleri için, adeta ticari kar maksada dönen bu sistemde hayvan kaçakçılığına ve daha kacına ortak olmak yerine barınaklarda bir umut bekleyen patili dostlara el uzatılması davetinde bulunulmaktadır. Hakikaten onlar ticari mal değil, hayat arkadaşıdır. Armağan değil, bir dosttur. Oyuncak değil, birer canlıdır.”
Kısırlaştırılan hayvanlar tabiatta takip edilmeli
Kısırlaştırma ve rehabilitasyonun, sahipsiz hayvan popülasyonunun denetim altına alınmasında tüm dünyada uygulanan temel bir strateji olduğunu da kaydeden Dr. Öğr. Üyesi Burcu Etraflı, “Kısırlaştırma süreci, hayvanların doğurganlık yeteneklerini ortadan kaldırarak popülasyonun artış suratını azaltır. Rehabilitasyon ise hastalıkların tedavisi, yaraların uygunlaştırılması ve hayvanların beşerlerle inançlı bir formda etkileşim kurabilmesi için değerli bir süreçtir. Ülkemizde sahipsiz evcil hayvanların popülasyon denetiminde, yakala-kısırlaştır- bırak yolu uygulanmaktadır. Hayvanların tabiata bırakıldıktan sonraki süreç takip edilmemektedir. Tabiata bırakıldıktan sonraki sürecinde sağlıklı bir formda yönetilmesi değerlidir.” diye konuştu.
Kalıcı tahlil için hayvan üretimi denetlenmeli
Barınak sayılarının yetersiz olduğu, kısırlaştırma konusunda yetersiz kalındığı, işçi ve kaynak yetersizliği üzere sıkıntıların varlığının tespit edildiğini de tabir eden Dr. Çevreli, “Ancak mevzuatlar gereği sokak hayvanlarının barınaklarda daima tutunulamayacağı açıktır. Kalıcı tahlil için hayvan üretimi denetlenmeli ve hayvan üretimi engellenmelidir. Hayvan popülasyonu bu biçimde denetim altına alınabilir. Sokak hayvanlarının barınma, beslenme, sıhhat, fizikî ve ruhsal şiddet meseleleri çözülmelidir. Sahipsiz hayvanlar da kayıt altına alınmalıdır.” dedi.
Hayvanlar acıyı hissedebilen canlılar
İnsanlarla bir ortada hayatlarına devam eden sokak hayvanlarının bilişsel işlevlerinin insan çeşidi kadar gelişmediğine işaret eden Dr. Öğr. Üyesi Burcu Etraflı, “Bu olgunlaşmamış fonksiyonlarına rağmen hayvanlar acıyı hissedebilen canlılardır. Acıyı deneyim edebilen ancak bunu beşerler üzere lisana getiremeyen bu hayvanların, muhakeme yeteneklerinin beşerlerle birebir düzeyde olmaması sebebiyle korunmaya ve gözetilmeye muhtaç oldukları unutulmamalıdır.” halinde kelamlarını tamamladı.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
