Yapay zeka, insan gibisi düşünme, öğrenme ve karar verme yeteneklerini bilgisayar sistemleri aracılığıyla taklit eden teknolojiyi söz etmektedir. Günlük hayatta ve iş dünyasında giderek daha geniş bir kullanım alanı bulan bu teknolojiye ait bilgiler, bu haber bülteni aracılığıyla birinci defa resmi istatistik olarak sunulmaktadır. Kelam konusu bülten, Teşebbüslerde Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması ve Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması sonuçlarına dayalı olarak hazırlanmıştır. Çalışmaların metodolojisine ait detaylı bilgiler, ilgili haber bültenleri ekinde ve metaveri kısmında yayımlanmaktadır.
Yapay zeka teknolojilerinin teşebbüsler ve bireyler tarafından nasıl kullanıldığını ortaya koymak ve bu alandaki gelişmeleri izlemek gayesiyle, Teşebbüslerde Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması kapsamında 10 ve daha fazla çalışanı olan teşebbüslerde 2021 yılından itibaren her yıl yapay zeka kullanımına ait bilgi elde edilmektedir. Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması kapsamında ise 16-74 yaş kümesi bireyler için birinci defa 2025 yılında üretken yapay zeka kullanımına dair data elde edilmiştir.
Girişimlerde yapay zeka kullanımı, yazılım tabanlı ya da aygıtlara gömülü sistemler aracılığıyla öngörüler, teklifler yahut kararlar üreten teknolojiler olarak tanımlanmaktadır. Buna; içerik üreten yapay zeka uygulamaları, sohbet robotları ve sanal asistanlar, yüz yahut konuşma tanıma sistemleri, makine öğrenmesine dayalı bilgi tahlilleri ile depo otomasyonunda kullanılan otonom robotlar yahut paket taşımada kullanılan otonom dronlar örnek olarak gösterilebilir. Bireylerde ise yapay zeka kullanımı, üretken yapay zeka araçlarının şuurlu ve kasıtlı olarak içerik üretmek maksadıyla kullanılması olarak tanımlanmaktadır. Bu içerikler metin, görsel, yazılım kodu, görüntü, müzik ve gibisi farklı formatlarda olabilir.
Girişimlerin %7,5’i yapay zeka kullandığını beyan etti
Yapay zeka teknolojilerinden rastgele birini kullandığını belirten teşebbüslerin oranı, 2021 yılında %2,7 iken bu oran 2025 yılında %7,5 oldu. Yapay zeka kullanan teşebbüsler çalışan sayısı büyüklük kümesine nazaran incelendiğinde; 2025 yılında 10-49 çalışanı olan teşebbüslerin %6,6’sının, 50-249 çalışanı olan teşebbüslerin %9,6’sının ve 250 ve üzeri çalışanı olan teşebbüslerin %24,1’inin rastgele bir yapay zeka teknolojisi kullandığı görüldü. Bu oranlar, 2021 yılında 10-49 çalışanı olan teşebbüslerde %2,3, 50-249 çalışanı olan teşebbüslerde %3,6 ve 250 ve üzeri çalışanı olan teşebbüslerde %9,6 idi.
Büyüklük kümesine nazaran yapay zeka kullanan teşebbüslerin oranı, 2021-2025
Kaynak: TÜİK, Teşebbüslerde Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması, 2021-2025
Yapay zeka en fazla bilgi ve irtibat faaliyeti yürüten teşebbüsler tarafından kullanıldı
Yapay zeka teknolojilerinden rastgele birini kullandığını belirten teşebbüsler ekonomik faaliyet kümesine nazaran incelendiğinde; yapay zekanın en fazla %47,1 ile “bilgi ve iletişim” faaliyeti yürüten teşebbüsler tarafından kullanıldığı görüldü. Bu ekonomik faaliyet kümesini %21,1 ile “finans ve sigorta” faaliyeti yürüten teşebbüsler ve %15,2 ile “bilgisayarların ve bağlantı araç ve gereçlerinin onarımı” faaliyetini yürüten teşebbüsler izledi.
Ekonomik faaliyet kümesine nazaran yapay zeka kullanan teşebbüslerin oranı, 2025
Kaynak: TÜİK, Teşebbüslerde Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması, 2025
Girişimlerde yapay zekanın en yaygın kullanım hedefi pazarlama yahut satış oldu
Yapay zeka teknolojilerinden rastgele birini kullandığını belirten teşebbüslerin yapay zeka kullanma hedefleri incelendiğinde; 2025 yılında teşebbüslerin en fazla %46,5 ile pazarlama yahut satış maksadıyla yapay zeka yazılım yahut sistemlerini kullandığı tespit edildi. Bunu, %41,1 ile üretim yahut hizmet süreçleri gayesiyle kullanım, %41,0 ile Araştırma ve Geliştirme (Ar-Ge) yahut yenilik faaliyeti emeliyle kullanım ve %40,0 ile işletme süreçleri ve idare tertibi hedefiyle kullanım takip etti. Muhasebe, denetim yahut finans idaresi maksadıyla yapay zeka kullanımı %33,7, bilgi ve irtibat teknolojileri güvenliği maksadıyla yapay zeka kullanımı %22,6, lojistik faaliyetler emeliyle yapay zeka kullanımı ise %13,6 oldu.
Kullanım hedefine nazaran yapay zeka kullanan teşebbüslerin oranı, 2025
Kaynak: TÜİK, Teşebbüslerde Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması, 2025
Birden fazla seçenek işaretlenebildiği için toplam 100 olmayabilir.
Yapay zeka kullanmayan teşebbüslerin %9,0’ı yapay zeka kullanmayı düşündüğünü belirtti
Herhangi bir yapay zeka teknolojisi kullanmadığını lakin kullanmayı düşündüğünü beyan eden teşebbüslerin oranı 2025 yılında %9,0 oldu. Çalışan sayısı büyüklük kümesine nazaran yapay zeka kullanmayan lakin kullanmayı düşünen teşebbüslerin oranı; 10-49 çalışanı olan teşebbüslerde %8,4, 50-249 çalışanı olan teşebbüslerde %10,4 ve 250 ve üzeri çalışanı olan teşebbüslerde %18,2 oldu.
Yapay zekayı kullanmamada en değerli neden teşebbüste uzmanlık eksiğinin bulunması oldu
Yapay zeka teknolojilerinden rastgele birini kullanmadığını lakin kullanmayı düşündüğünü belirten teşebbüslerin yapay zekayı kullanmama nedenleri incelendiğinde; en değerli nedenin %74,2 ile teşebbüste ilgili uzmanlık eksiğinin bulunması olduğu görüldü. Bunu, %67,4 ile maliyetlerin çok yüksek olması ve %62,4 ile yapay zeka kullanımından kaynaklanan ziyan durumunda sorumluluğun kimde olacağına dair türel belirsizlikler üzere tüzel sonuçların net olmaması izledi.
Çalışan sayısı büyüklük kümesine nazaran teşebbüslerin yapay zeka kullanmama nedenleri, 2025
Kaynak: TÜİK, Teşebbüslerde Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması, 2025
Birden fazla seçenek işaretlenebildiği için toplam 100 olmayabilir.
Yapay zekayı gençler daha fazla kullandı
Üretken yapay zeka kullandığını beyan eden bireylerin oranı 2025 yılında %19,2 oldu. Bu oran, cinsiyete nazaran incelendiğinde erkeklerin %19,4’ünün bayanların %18,8’inin yapay zeka kullandığı görüldü. Yapay zeka kullanma oranı yaş kümesine nazaran tahlil edildiğinde ise, en fazla %39,4 ile 16-24 yaş kümesinde yer alan bireylerin yapay zeka kullandığı, bunu %30,0 ile 25-34 yaş kümesinin, %15,5 ile 35-44 yaş kümesinin takip ettiği saptandı. Yapay zeka kullanım oranının en düşük olduğu yaş kümesi ise 65-74 yaş kümesinde oldu.
Cinsiyete ve yaş kümesine nazaran üretken yapay zeka kullanım oranı, 2025
Kaynak: TÜİK, Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması, 2025
Eğitim düzeyi arttıkça yapay zeka kullanma oranı arttı
Yapay zeka kullanan bireyler eğitim durumuna nazaran incelendiğinde; 2025 yılında yapay zeka kullanma oranının en fazla %36,1 ile yükseköğretim mezunlarında olduğu belirlendi. Bunu, %22,8 ile lise yahut mesleksel lise mezunu, %17,2 ile ilköğretim yahut ortaokul mezunu, %2,2 ilkokul mezunu bireyler takip etti. Bu oran cinsiyete nazaran incelendiğinde ise, ilkokul mezunları ve bir okul bitirmeyenler ortasında erkeklerin bayanlara nazaran daha yüksek oranda yapay zeka kullandığı, ilköğretim yahut ortaokul, lise yahut mesleksel lise ile yükseköğretim mezunlarında bayanların kullanım oranının erkeklerin üzerinde olduğu görüldü.
Cinsiyete ve eğitim durumuna nazaran üretken yapay zeka kullanım oranı, 2025
Kaynak: TÜİK, Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması, 2025
Yapay zeka kullanan bireylerin %79,7’si yapay zekayı özel gayeler için kullandı
Yapay zeka kullanan bireylerin %79,7’si yapay zekayı özel gayeler için, %33,8’i mesleksel gayeler için ve %31,4’ü örgün eğitim için kullandı. Kullanım hedefleri cinsiyete nazaran incelendiğinde; erkeklerde özel emelli kullanım oranı %81,9, mesleksel hedefli kullanım oranı %37,7 iken bayanlarda bu oranlar sırasıyla %77,4 ve %29,5 olarak kaydedildi. Örgün eğitim hedefli kullanımda ise bayanların oranı %36,6 ile erkeklerin %26,7’lik oranının üzerinde gerçekleşti.
Yapay zeka kullanmayan her 10 şahıstan 6’sı yapay zekaya muhtaçlık duymadığını belirtti
Yapay zeka kullanmadığını beyan eden bireylerin kullanmama nedenleri incelendiğinde; en yüksek oranın %63,3 ile yapay zekaya muhtaçlık duymama münasebetinin olduğu görüldü. Bunu, %18,7 ile yapay zekanın nasıl kullanılacağını bilmemek, %12,4 ile yapay zekanın varlığından haberdar olmamak ve %5,5 ile saklılık, güvenlik yahut emniyetle ile ilgili tasaları izledi.
Cinsiyete nazaran üretken yapay zeka kullanmama nedenleri, 2025
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
