Türkiye’nin lezzetlerini dünyanın dört bir tarafına ulaştıran yaş meyve zerzevat ve meyve zerzevat mamulleri dalları 2024 yılında ihracatlarını yüzde 4 artırarak 6 milyar 131 milyon dolara taşıdı. Meyve zerzevat ve meyveebze mamulleri dalında 6 milyar dolar barajı birinci sefer 2024 yılında aşılmış oldu.
2024 yılında yaş meyve zerzevat bölümü 3 milyar 401 milyon dolarlık ihracata imza atarken, meyve zerzevat mamulleri bölümü rekor ihracata 2 milyar 728 milyon dolarlık katkı sağladı.
Ege Bölgesi yüzde 22 hisse aldı
Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Lider Yardımcısı ve Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Lideri Hayrettin Uçak, Türkiye geneli yapılan 6 milyar 131 milyon dolarlık ihracatın 1 milyar 314 milyon dolarlık dilimini gerçekleştirdiklerini, Türkiye geneli ihracattan yüzde 22 hisse aldıklarını lisana getirdi.
Ege İhracatçı Birlikleri’nde 2024 yılını pahalandırmak için basın toplantısı düzenleyen Lider Uçak, 2024 yılının, ihracat dünyası için epey meşakkatli ve yorucu geçtiğini vurguladı. Uçak, “Ancak tüm bu zorlukların üstesinden gelerek Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği olarak 2024 yılında 1 milyar 314 milyon dolarlık ihracata imza attık. Bu başarıda emeği geçen tüm üyelerimizi üstün uğraşlarından ötürü gönülden tebrik ediyorum. Birliğimiz ihracatındaki eser ve ülke ayrıntılarını inceleyecek olursak, en çok ihracatı yapılan eserler 319 milyon dolar ile turşular, 170 milyon dolar ile kurutulmuş domates ve salça, 101 milyon dolar ile meyve suları, 55 milyon dolar ile kiraz, 44 milyon dolar ile domates, 41 milyon dolar ile üzüm oldu. Birliğimizin en güçlü olduğu eserlerde turşular, kuru domates, kestane üzere eserler kıymetlerini korudu” diye konuştu.
En çok ihracat yapılan ülke Almanya
Türkiye’nin yaş meyve zerzevat ve meyve zerzevat mamulleri dallarında en çok ihracat yaptığı ülkelerin, 239 milyon dolar ile Almanya, 197 milyon dolar ile ABD, 101 milyon dolar ile İngiltere, 95 milyon dolar ile Rusya, 71 milyon dolar ile Hollanda, 63 milyon dolar ile İtalya olduğu bilgisini veren Uçak, şöyle devam etti: “Türkiye genelinde en çok ihracatı yapılan eserlerse; 574 milyon dolar ile meyve suları, 475 milyon dolar ile mandalina, 428 milyon dolar ile turşular, 426 milyon dolar ile domates, 377 milyon dolar ile kurutulmuş domates ve salça kümesi, 357 milyon dolar ile limon oldu.”
“Üçüncü Jenerasyon Tarım Girişimciliği Eğitim Projesi”nin üçüncü ayağı 2025 yılında hayata geçecek
Sürdürülebilir tarım ve ihracatın geleceği için gençlere büyük kıymet verdiklerini vurgulayan Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Lideri Hayrettin Uçak, ziraat mühendisliği ve besin mühendisliği eğitimi alan gençleri tarım kesimine kazandırmak için 2 farklı periyotta “Üçüncü Nesil Tarım Girişimciliği Eğitim Projesi”yle gençlere 6’şar haftalık eğitim programları düzenlediklerini söz etti.
“Üçüncü Nesil Tarım Girişimciliği Eğitim Projesi”nde, üretimden ticarete kadar tüm süreçlerde uzman takımlar tarafından verilen teorik ve pratik eğitimlerin yanı sıra bahçe ve fabrika ziyaretleri düzenlendiğini paylaşan Uçak, 2025 yılında projenin üçüncü ayağını yapacaklarını kaydetti.
44 firmamız güçlerini URGE Projesinde birleştirdi
Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği olarak Ticaret Bakanlığı’nın takviyesiyle 3 tane başarılı URGE Projesi gerçekleştirdiklerini ve “Taze Üzüm, Kiraz ve Nar URGE Projesi”nin Ticaret Bakanlığı’ndan “En Düzgün URGE Projesi Ödülü” aldığını hatırlatan Lider Uçak, 2025 yılında yeni pazarlara açılma maksadıyla 44 firmanın iştirakiyle yeni bir URGE Projesini sürdüreceklerini, 2025 yılının birinci yarısında bir ticaret heyeti gerçekleştirmek için planlamalarının devam ettiğini vurguladı.
Turkish Tastes sayesinde yeni ihracat mutabakatları yapıldı
Ege İhracatçı Birlikleri çatısı altındaki 6 besin birliğinin iştirakiyle ABD’ye besin eserleri ihracatımızı artırmayı amaçlayan Turkish Tastes isimli TURQUALITY Projesi kapsamında ABD’de birbirinden başarılı etkinlikler düzenlediklerini aktaran Uçak, tanıtım faaliyetleriyle başlayan bu teşebbüsün artık meyvelerini vermeye başladığını ve Türk besin firmalarının ihracat mutabakatları imzalamaya başladıkları bilgisini paylaştı.
Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Lideri Hayrettin Uçak, 2024 yılında İzmir’de birinci defa düzenlenen ve meyve zerzevat kesimi için büyük bir ehemmiyet taşıyan Interfresh Fuarı’na, 2025 yılında daha güçlü bir iştirak sağlayarak İzmir’in ve meyve zerzevat kesiminin tanıtımında öncü bir rol üstlenmeyi amaçladıklarını kelamlarına ekledi.
Balık; “İhracatta en büyük sorun; pestisit”
Yaş meyve ve zerzevat ihracatında en kıymetli sıkıntılardan birinin pestisit kalıntısı olduğunu tabir eden Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Lider Yardımcısı Cengiz Balık, “Son periyotta bu husus önemli formda gündem oluşturmaya başladı. Türk eserlerinin dış pazardaki algısını düzeltmek için Turquality Projesi başlatıldı. Fakat, ihracatta geri dönen her TIR’ın esas sorun olarak gösterilmesi hakikat değil. Bu durum, ülke mevzuatlarından kaynaklanıyor ve yalnızca ihracat üzerinden çözülebilecek bir sorun değil. Zira Türkiye’de üretilen meyve ve zerzevatın sırf yüzde 10’u ihraç ediliyor, kalan yüzde 90’ı iç piyasada tüketiliyor. Şayet kalıntı sıkıntısını sırf ihracat açısından çözmeye çalışırsak başarılı olamayız. Bu sorunu üretim alanında çözmemiz gerekiyor. Tarım ve Orman Bakanlığı, bu konuda ciddi önlemler aldığını ve önümüzdeki süreçte kapsamlı çalışmalar başlatacağını belirtti. Ayrıca, bu sırf ihracat sorunu değil, Türk insanı da sağlıklı ve kalıntısız eser tüketmeyi hak ediyor. Bu yüzden toplumda farkındalık yaratmamız ve tüketicilerin de pazardan aldıkları eserleri sorgulaması gerekiyor. Şayet tüketiciler bilinçlenirse, bu sorunun daha süratli çözüleceğine inanıyorum” dedi.
Geri dönen eserler iç piyasaya sürülmüyor
İhracattan geri dönen yaş meyve zerzevat eserlerinin tahlil edilmeden iç piyasaya sürüldüğüne dair çıkan haberlerin gerçeği yansıtmadığını tabir eden Cengiz Balık şöyle devam etti: “Geri dönen eserlerin iç piyasada kolay kolay satıldığı istikametinde yanlış bir algı var. Meğer ihracat muhakkak kurallar çerçevesinde yapılıyor. Avrupa Birliği’ne gönderilen eserler birinci olarak Kapıkule hudut kapısında tahlile tabi tutuluyor. Birinci tahlil Bulgaristan hududunda yapılıyor ve şayet uygunsuzluk tespit edilirse eser Türkiye’ye geri gönderiliyor. Tahlilden geçemeyen eserlerin ülkeye dönmesi en az 20 günü buluyor. Türkiye’ye giren eser sonra ithalat rejimine tabi tutuluyor. Türkiye’deki mevzuata nazaran tekrar tahlil yapılıyor ve şayet burada da uygunsuzluk tespit edilirse eser imha ediliyor. Şayet eser uygun bulunursa ihracatçı bunu çekebiliyor, ancak yaklaşık 25 günlük süreç sonunda bu sefer de eserin raf ömrü dolduğu için ticari pahasını kaybediyor. Bu nedenle, Türkiye’de kalıntılı malın piyasaya sürüldüğü tarafındaki argümanlar gerçeği yansıtmıyor.
Sorunun kökten tahlili için üretim kademesinde kontrollerin sıkılaştırılması gerekiyor.”
Yaş meyve zerzevat eserlerinde kalıntı oluşumunun önüne geçmek için 2021 yılından bu yana “Kullandığımız Pestisitleri Biliyoruz” isimli bir projeyi sürdürdüklerini kelamlarına ekleyen Balık, yaş meyve zerzevat üretiminin ağır olduğu Aydın, İzmir, Manisa, Muğla vilayetlerinde; çilek, asma yaprağı, şeftali, kiraz, nar, limon, üzüm, mandarin, domates, biber ve kornişonun ortalarında olduğu 11 eserde numuneler aldıklarını, eserlere nazaran değişiklik gösteren bu projede kapsamında yılda yaklaşık olarak 600 numune aldıklarını ve akredite olan laboratuvarlarda tahlil yaptırdıklarını, tahlil sonuçlarını üyeler, üreticiler ve paydaş kurumlar ile paylaştıklarını kelamlarına ekledi.
Türkmenoğlu: “Mamul ihracatının yüzde 37’si Ege’den yapıldı”
Türkiye’nin meyve ve zerzevat mamulleri ihracatının 2024 yılında 2 milyar 728 milyon dolara ulaştığını dillendiren Türkiye Meyve Sebze Mamulleri Sektör Kurulu Lideri Türkmen Türkmenoğlu, meyve zerzevat mamulleri ihracatının yüzde 37’sine denk gelen 1 milyarlık ihracatın Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği tarafından gerçekleştirildiğini paylaştı.
Meyve zerzevat mamulleri ihracatında Türkiye genelinde ortalama ihracat fiyatının 1,27 USD olduğu bilgisini veren Türkmenoğlu, “2024 yılında Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği mamul ihracat ünite fiyatımız 1,59 USD olarak gerçekleşti. Bu sayı 2023 yılı ile karşılaştırıldığında ortalama fiyatımız yüzde 1 oranında artış gösterdi. Türkiye genelinde en çok ihracatı yapılan eser kümesi 574 milyon dolarla meyve suları olurken, Ege Bölgesi’nde 319 milyon dolarla turşular oldu” dedi.
Meyve zerzevat mamulleri dalının, tarım alanındaki öbür kısımlardan birtakım kıymetli avantajlarıyla ayrışma gösterdiğinin altını çizen Türkmenoğlu şöyle konuştu; “Üretim süreçlerimiz büyük oranda ithal hammaddeye muhtaçlık duymuyor, ihracata dayalı büyüme maksatları ve sağladığı yüksek istihdam imkânları, bölüme has güçlü yanlarımız. Birebir vakitte mamul eserlere eklenen katma bedel, ihracat gelirlerinin artışında kilit bir rol oynuyor. Dalımız ayrıyeten, ülkemizin besin ihracatına gastronomi temelli katkılarıyla da dikkat çekiyor. Türk mamulleriyle hazırlanan yiyeceklerin milletlerarası alanda tanınması, tüm Türk besin eserlerine olan talebi artırmakta ve ihracat hacmini genişletiyor. Bilhassa HoReCa (otel, restoran, kafe) kanallarında ve perakende zincirlerinde Türk eserlerine yönelik talep gün geçtikçe büyüyor.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
